niedziela, 17 listopada 2024

Strach贸wko, pami臋tasz? (post o szkole, z 2009)


Wr贸ci艂em z ET Market 2009 w Starych Jab艂onkach. Refleksji mas臋. Z wyk艂ad贸w, warsztat贸w, pobytu, podr贸偶y. Spr贸buj臋 si臋 wyspowiada膰 ze wszystkiego jutro. Bye ;-) (艢roda, 24.czerwca.2009)
Siadam do komputera i o偶ywam . Jakby mnie pod艂膮czyli do tlenu. 艢wiat wy艂ania si臋 pod moimi palcami. Chyba mam inteligencj臋 wielorako-lingwistyczn膮.

ET Market, ET Akademia. O czytaniu, o reprezentacjach mentalnych, o gramatyce…. M膮drze i prosto, jak humanizowa膰, personalizowa膰 szko艂臋, cieszy膰 si臋 ca艂ym sob膮 w jacuzzi, we w艂asnym ciele, kt贸rego 偶aden cz艂onek nie zosta艂 stworzony nadaremno, w Gietrzwa艂dzie mog艂em posiedzie膰 sam, pod wielkim sklepieniem kolegiaty, pielgrzymi chodzili akurat z r贸偶a艅cem po 艂膮kach, psychoterapia autogenna, stres, struktura prze偶y膰 wewn臋trzno-cielesno-psychiczno-fizjologicznych, jak odkrywa膰 cz艂owieka w uczniu i w relacjach szkolnych, jak odkry膰, zrozumie膰 siebie samego, r贸偶norodne inteligencje (wielorakie?), bogactwo wewn臋trzne cz艂owieka-osoby, system studi贸w w USA i mo偶liwo艣膰 ich finansowego wsparcia, bogactwo program贸w, projekt贸w, przyk艂ady dobrej praktyki. Pyszne obiady i nocne grillowanie przy muzyce i ta艅cu. Wielkie re-collection intelektualno-duchowo-holistyczne dla nauczycieli, z mo偶liwo艣ci膮 odnowy biologicznej. Spa. Solus per aquam, solus per intellectum, solus per …. zale偶nie jak kto postrzega 艣wiat.

Ad. wp艂yw i pozosta艂o艣ci marksizmu w polskiej szkole. Czy mo偶na zbudowa膰 co艣 nowego, na nie uprz膮tni臋tym placu? Na ruchomym gruzowisku. Tak jest z nasz膮 o艣wiat膮. Kolejno艣膰 powinna by膰 taka: uprz膮tni臋cie, rozplanowanie, po艂o偶enie fundament贸w. Fundamentem musi by膰 cz艂owiek, pojmowany jako wolna, odpowiedzialna jednostka. Fundamentem musi by膰 koncepcja wolno艣ci, wolnego bytu ludzkiego, osoby, z jej podstawowymi prawami. Zbadajmy szko艂臋 od tej strony. Nauczyciel, ucze艅 i ich prawa (tak jak je formu艂uj膮 terapeuci, niekoniecznie zgodnie z wzorcowymi statutami szk贸艂).

To jest wo艂anie, krzyk o tak膮 debat臋. Bez niej drepczemy w miejscu, albo jeszcze gorzej, przypudrowujemy fa艂sz. Ludzie, kt贸rzy nie wiedz膮, co to wolno艣膰, co to osoba, b臋d膮 reformowa膰 szko艂y i mieni膰 si臋 odmienionymi, dyplomowanymi nauczycielami.

Jak mo偶na by艂o rozwija膰 interpersonalne stosunki, intrapersonaln膮 inteligencj臋, wolno艣膰, niezale偶no艣膰 pogl膮d贸w na siebie, na 艣wiat, w systemie, kt贸ry negowa艂 personalizm, wolno艣膰 jednostki, wolno艣膰 pogl膮d贸w, czyli podstawowe prawa cz艂owieka??? Mo偶na by艂o budowa膰 PGR, i „rozwija膰 si臋” w Socjalistycznych Zwi膮zkach Socjalistycznej M艂odzie偶y. A偶 po zenit klasowej 艣wiadomo艣ci o wy偶szo艣ci humanizmu socjalistycznego, wolnego od wp艂yw贸w imperialistycznych i religijnych przes膮d贸w. Byt okre艣la艂 艣wiadomo艣膰, kt贸ra by艂a zredukowana do zlepku partyjnych „m膮dro艣ci”. Nie mo偶na tak偶e by艂o by膰 internacjonalistycznym poza „internacjonalizmem socjalistycznym”.

Starsi nauczyciele cz臋sto obruszaj膮 si臋 na krytyk臋 szko艂y w PRL. Niech mi odpowiedz膮 na te pytania i w膮tpliwo艣ci. A mo偶e wci膮偶 b臋d膮 twierdzi膰, 偶e uczono ich wtedy, i potem oni uczyli, zasad gospodarki rynkowej, wolno艣ci przekona艅 i prawdziwej historii? Jak du偶a cz臋艣膰 spo艂ecze艅stwa 偶yje w 艣wiecie fa艂szywych wyobra偶e艅 „jakby PRL nie by艂o, jakby ich nie dotkn膮艂, omin膮艂”? Wi臋kszo艣膰 nie zastanawia si臋 nad tym i nie b膮knie nawet o wp艂ywie materialistycznej ideologii marksistowskiej na swoje 偶ycie. MEN (MENiS, itp.) te偶 omija te rejony my艣li i (nie)odpowiedzialno艣ci. Czeka a偶 wymr膮 艣wiadkowie? Bo szkoda im 偶elaznego, niereformowalnego ZNP-eowskiego elektoratu? Dzisiaj wszystko si臋 miesza, i tylu偶 mo偶na sobie znale藕膰 elektor贸w w ZNP, co w Solidarno艣ci. Gra chyba idzie jeszcze o co艣 innego, co przerasta moje rozumienie.

Na prawd臋 nie ma zapotrzebowania. Takie prze艣wiadczenie utrwala si臋 m.in. przez transmisje z Sejmu i programy telewizyjne z udzia艂em polityk贸w. Wydaje si臋 jakby prawda by艂a dla nich nieatrakcyjna intelektualnie. Du偶o bardziej ich wci膮ga, ba, poch艂ania pasja (niczym partyjnych szalikowc贸w) ,,kto kogo efektowniej zagada, zaatakuje, w ostateczno艣ci obrazi”. 呕enada to ma艂o powiedziane. Wsp贸艂czesna Targowica. Sprzedaj膮 prawd臋 za procenty wyborcze. Trudno znale藕膰 wyj膮tki.

Propaganda PRL wywar艂a wp艂yw na umys艂y starszych nauczycieli (u mnie te偶, ale w odwrotna stron臋), a przez nich oddzia艂uje - nawet po 艣mierci Matki Komuny - na dzieci i m艂odzie偶. W ilu szko艂ach (%) 艣wi臋towano 4 czerwca?
Pozosta艂o jeszcze wiele wydarze艅 do upami臋tnienia. Np. powstanie/za艂o偶enie Solidarno艣ci RI w gminie, pierwsze wybory samorz膮dowe itd. S膮 narz臋dzia do mierzenia zmian w szeroko rozumianej o艣wiacie.
Niestety mo偶na tak偶e pozorowa膰 zmiany. Mog膮 by膰 powierzchowne, si臋gaj膮ce tylko technik pedagogicznych. A nauczyciel ma by膰 wzorem osobowym (!), a nie wy膰wiczonym, o艣wiatowym us艂ugodawc膮. Formacja - to co艣 wi臋cej, ni偶 warsztaty i studia podyplomowe.

Je艣li kto艣 ma k艂opot z ocen膮 wp艂ywu propagandy PRL, ideologii marksistowskiej, partyjnej wszechw艂adzy, to niech sprawdzi opracowania, co my艣l膮 na podobne tematy mieszka艅cy innych kraj贸w by艂ego obozu socjalistycznego. Np. na Ukrainie uwa偶aj膮, 偶e u nich by艂a (i jest) najlepsza o艣wiata, podr臋czniki itd. My, 偶e w PRL. Na Bia艂orusi, Litwie, w NRD itd. pewnie podobnie. Bo przecie偶 ca艂y ob贸z by艂 najwy偶szym wykwitem cywilizacji w dziejach ludzko艣ci; zreszt膮 mia艂o tak pozosta膰 na wsze-czasy. Nad t膮 prawd膮 przechodzi si臋 jako艣 do porz膮dku i uwa偶a, 偶e dzisiaj wszystko ju偶 jest OK. Jakby nigdy nic. Szybko zapomni si臋 o feralnej frekwencji w eurowyborach itd. itp. - czyli Polski w Europie i 艣wiecie wsp贸艂czesnym.
呕yjemy w fa艂szywych wyobra偶eniach o przesz艂o艣ci - np. tzw. mienie po偶ydowskie i w og贸le obecno艣膰 呕yd贸w w naszej historii - i tera藕niejszo艣ci. Pami臋膰 i to偶samo艣膰 wybi贸rcze! Skutki b臋d膮 op艂akane. Wyjdzie nam to wszystkim bokiem. Bo tylko w prawdzie mo偶e rozwija膰 si臋 cz艂owiek i jego 艣wiat (kultura homo sapiens).

Musz臋 cz臋sto powtarza膰 dzieciom (w domu i w szkole) za Joshem Mc Dowellem: kocham ci臋, bo jest w tobie wieczno艣膰 i niesko艅czono艣膰. A w chwili wi臋kszych religijnych uniesie艅 „bo jeste艣 stworzony na obraz i podobie艅stwo Bo偶e”.

Wczoraj wracali艣my w tr贸jk臋 z ET Akademii (Marketu) i rozmawiali艣my. Niestety ja gada艂em najwi臋cej. Mam kaca. Zrobi艂em rachunek sumienia i dobre postanowienie: „Musz臋 napisa膰 ksi膮偶k臋. Po pierwsze: nazbiera艂o mi si臋 strasznie du偶o obraz贸w, my艣li, fraszek i anedegdot. Po drugie, 偶eby uwolni膰 kolejnych wsp贸艂pasa偶er贸w od nadmiaru moich opowie艣ci. Kto b臋dzie chcia艂, przeczyta.

Zwiedzaj膮c po drodze pi臋kny ko艣ci贸艂, kto艣 sta艂 d艂ugo przed obrazem Matki Boskiej Cz臋stochowskiej, ja kl臋cza艂em przed Naj艣wi臋tszym Sakramentem. Byli艣my w dw贸ch bocznych nawach. W prezbiterium by艂o pusto. S膮 r贸偶ne religijno艣ci. Haiku, hokku, haikai.

Uczucia zwi膮zane z kart膮 p艂atnicz膮 mam. Musia艂em wyrobi膰, przed wyjazdem na kurs j臋zykowy do Anglii. Je艣li jeszcze kiedy艣 mnie wybior膮 na premiera, w贸jta, marsza艂ka – nikt nie b臋dzie si臋 ze mnie 艣mia艂. Ciesz臋 si臋, jak dziecko. Ale nie b臋d臋 si臋 rozwodzi艂 (nad tym). Hurra.

Dw贸ch ludzi, dwa obozy. Tygrysy, Hippoterapia w Sosnowym Gospodarstwie.
Dzwoni艂a siostra, jest z synem na obozie Tygrys贸w, z duszpasterzem sportowc贸w. Jest lekarzem obozowym. "Przywr贸ci膰 prawdziwe dzieci艅stwo tym, kt贸rzy go nie zaznali" to naczelna my艣l, jaka przy艣wieca ks. Miros艂awowi Mikulskiemu, kt贸ry od 45 lat w艣r贸d wspania艂ej mazurskiej przyrody, wraz z oddanymi sprawie przyjaci贸艂mi, organizuje wakacyjne obozy letniego wypoczynku dla dzieci opuszczonych i zaniedbanych wychowawczo”.
Dzwoni艂em do 艁azarza, jest ze swoim pedagogiem szkolnym, pomaga w pracach przy budowie obozowiska. O pedagogu znalaz艂em akapit w Tygodniku Powszechnym, w artykule o Oldze, wolontariuszce: „B贸g raczy wiedzie膰, jak d艂ugo by j膮 tak m臋czy艂o, gdyby nie poznany przez znajomych pedagog Marian Jaroszewski, kt贸ry organizuje wakacyjny ob贸z z upo艣ledzonymi i proponuje: „Jed藕 z nami”. A w innym miejscu: „W sierpniu pracowa艂 natomiast [tam] Marian Jaroszewski, kt贸ry poprowadzi艂 IV integracyjny m艂odzie偶owy ob贸z je藕dziecki, po raz drugi w Sosnowem na Kurpiach”.

Jaki pi臋kny jest 艣wiat, w kt贸rym mo偶na spotka膰 takich ludzi. Jakie mamy szcz臋艣cie, jako rodzice, 偶e dzieci znalaz艂y takich mistrz贸w. I jak smutny los rodzin, w kt贸rych konsumpcyjni rodzice, chowaj膮 konsumpcyjne dzieci. Nareszcie 偶yjemy w kraju, w kt贸rym nikt, nikomu nie przeszkadza czyni膰 dobra. Byle si臋 chcia艂o.

Wiecz贸r, czas ko艅czy膰. Samo si臋 pisa艂o przez ca艂y dzie艅. Nie by艂em w stanie raz usi膮艣膰 i zapisa膰. Podchodzi艂em, dopisywa艂em. Wszystko jest we mnie, ale potrzebuje interwa艂贸w. To tu, to tam, wychodzi nowe zdanie. (Czwartek, 25.czerwca.2009)

***

Troista natura ma艂偶e艅stwa. Ja, ty, my. Tajemnica. Jak to jest w og贸le mo偶liwe w przyrodzie? Ma艂o o tym wiemy, bo ma艂o si臋 tym zajmujemy. Owszem, jest fakultet „Studia nad Rodzin膮” w 艁omiankach, chwa艂a im. Ja bym wola艂 „Studia nad ma艂偶e艅stwem”, bo ono jest 藕r贸d艂em rodziny....

 *** Troista natura ma艂偶e艅stwa. Ja, ty, my. Tajemnica. Jak to jest w og贸le mo偶liwe w przyrodzie? Ma艂o o tym wiemy, bo ma艂o si臋 tym zajmujemy. Owszem, jest fakultet „Studia nad Rodzin膮” w 艁omiankach, chwa艂a im. Ja bym wola艂 „Studia nad ma艂偶e艅stwem”, bo ono jest 藕r贸d艂em rodziny.... ***
antyreligijno艣膰 (i moja)


tak
na staro艣膰 to zrozumia艂em
to pozytywne rozwi膮zanie

religijno艣膰 ujednolica
nie ma sposobu 偶eby nie
jak masz tego Boga do艣wiadcza膰
jaki jego obraz sobie wyrabia膰
a nie przyj膮膰 z formu艂 definicji

bo ka偶dy 偶ycie wewn臋trzne jakie艣 ma
m臋drzec stara si臋 odpozna膰 opisa膰
g艂upiec zmarginalizowa膰 autocenzur膮

tak daje si臋 to co najg艂臋bsze
ten kt贸ry najg艂臋biej w nas mieszka
tajemnica i sens osobowy
podmiotu mojego tylko w艂asnego ja
ale z domys艂em 偶e tak samo w innych
ca艂a filozofia jest Einf眉hlung
by膰 czu膰 si臋 jedno艣ci膮 plus

relacje osobowe os贸b z podmiotem
podmiotowych os贸b a偶 dziwnie brzmi
ale co艣 wa偶nego bardzo wyra偶a

najpierw dziecko z matk膮 ojcem
z kim艣 najbli偶szym i opieku艅czym
potem etapami poziomami z innymi
a偶 wreszcie z samym sob膮
i na tej bazie nawet i a偶 z Bogiem

osobowe relacje z Bogiem
tak jak Go do艣wiadczasz w sobie
jak poznajesz w naukach ci danych
tak偶e w istniej膮cych religiach

definiujesz sobie i ty (sam)
to do艣wiadczenie niematerialne
tego wewn臋trznie czytanego sensu
czucie prze偶ywanie czytanie
rozkminianie nazywanie w wolno艣ci
bro艅 Bo偶e tylko pos艂usze艅stwem
nie musi zgadza膰 si臋 z tob膮 proboszcz
(papie偶u ratuj przed episkopatami)

owszem
艣wiat zachodni dzisiaj odrzuca
ale tak naprawd臋 co odrzuca
i sp贸jrzmy na to pozytywnie
przynajmniej nie bij膮 si臋 Bogiem po 艂bach

owszem 
i ja odrzucam przymus ka偶dej tradycji
w krajach tzw katolickich w艂膮cznie
cho膰 pewne elementy zachowuje ka偶dy

owszem
ko艣cielno艣膰 a偶 chor膮 na moher
na Toru艅 Kaczy艅skich narodowc贸w
dewot贸w zaperzonych itd. itp.
chc膮cych i ciebie zdominowa膰

owszem owszem jest to obrzydliwe
dla cz艂owieka szczerze my艣l膮cego
z rozumno艣ci膮 dan膮 gatunkowo
wykszta艂con膮 samo-i-poszukiwaniem
prawdy dochodzi si臋 i czeka (Norwid)

na przyk艂ad zmys艂 smaku rozwijam
przepuszczaj膮c przez kubki smakowe
te a nie tamte gdy wino i soki pr贸buj臋
偶eby odkry膰 i prze偶y膰 te najwa偶niejsze

ale tajemnica bytu osobowego i relacji
jest i pozostanie do ko艅ca tej Ziemi
wymagaj膮c jako takiego definiowania
bo kim偶e jestem ja sam
je艣li si臋 nie ocenzurujemy
z wszystkiego co prze偶ywamy
z sensem w艂asnym i do艣wiadczanym
艂膮cznie w kulturze judeochrze艣cija艅skiej
od paru tysi臋cy lat
(pomin臋 dzi艣 malowid艂a na艣cienne)

tylko w Bogu z Bogiem zrozumia艂ym
jak b膮d藕 do艣wiadczanym definiowanym
....
wi臋c spotykajmy prze偶ywajmy nazywajmy
by nie sta膰 si臋 zak艂adnikami materii
jak apel o odwag臋 intelektualn膮 niech brzmi

system gdy chwyci nie (po)puszcza
taka jego natura (ka偶dego)
po zniewolenie (podporz膮dkowanie)
po zaw艂aszczenie i totalitaryzm
偶e a偶 boimy si臋 pomy艣le膰 inaczej
poczu膰 prze偶ywa膰 by膰

    (sobota, 16 listopada 2024, g. 14.32)

***

synowie bo偶y i c贸rki

        /niech nam si臋 stanie.../

dziecko
daje nam prze偶ycie bosko艣ci
wr臋cza nam ber艂o atrybut贸w plus
atrybut贸w bosko艣ci w jego 偶yciu

najpierw mo偶emy je wsp贸艂pocz膮膰
potem da膰 byt i bezpiecze艅stwo
na lat wiele

a jeszcze p贸藕niej
cykl mo偶e si臋 w ni z nim powt贸rzy膰
biedni kt贸rzy nie do艣wiadczyli
cho膰 mogli na wiele sposob贸w

do bab膰 i dziadk贸w cud powraca
w osobach wnuczek wnuk贸w

    (pi膮tek, 15 listopada 2024, g. 20.36)

***

moje cia艂o m贸j wyb贸r

       /moje 偶ycie m贸j rozum i odpowiedzialno艣膰/

nigdy nie wiadomo
kiedy co艣 napisz臋
pod wp艂ywem jakich艣 bod藕c贸w
zewno- lub wewn臋trznych

dzi艣 zn贸w us艂ysza艂em t臋 g艂upot臋
deklaracj臋 nieodpowiedzialno艣ci
od Melanii Trump tym razem

tak moje cia艂o jest anga偶owane
w stosunku seksualnym
moje plemniki jajeczka i reszta

"Z wyj艣ciowej liczby kilkudziesi臋ciu, a nawet kilkuset milion贸w plemnik贸w, znajduj膮cych si臋 w nasieniu, do jajeczka dociera tylko kilka tysi臋cy. W samym zap艂odnieniu uczestniczy zaledwie 200 z nich, a pocz膮tek nowemu 偶yciu daje tylko jeden wybraniec... cho膰 jajeczko kobiety-matki selekcjonuje plemniki m臋偶czyzny-ojca [a nie tak na 艣lepo, jak leci]" (tutaj) 

tak to jest m贸j wyb贸r
z kim si臋 艂膮cz臋 seksualnie
musz臋 mie膰 艣wiadomo艣膰 do tego
bo w wyniku tego dzia艂ania
mo偶e powsta膰 偶ycie
z kt贸re MUSZ臉 bra膰 odpowiedzialno艣膰
nie tylko za chwil臋 przyjemno艣ci
je艣li chc臋 by膰 cz艂owiekiem-osob膮

    (pi膮tek, 15 listopada 2024, g. 13.35)

***

spotka艂em Boga


jak si臋 Boga spotyka
a kim on jest i jaki

nie tylko ja bo miliony
trzeba troch臋 poczyta膰
a ja musz膮 opowiedzie膰 swoje
tzn spotkania i rozumienia Boga

nie spotykaj膮 ci kt贸rzy wykluczaj膮
ci inkluzywni maj膮 inaczej

nie wypieram ani si臋 wypieram
w艂asnych do艣wiadcze艅
ale staram si臋 je nazwa膰
rozumie膰 opisa膰 poda膰 dalej

艣wiat nie tylko dotykalny jest
widzialny s艂yszalny materialny
bo jest tak偶e psychiczny
psycho-anime-logiczny

艣wiadomo艣膰 jest skarbcem
jej struktura i zawarto艣膰 tre艣膰
do odczytywania obie i zawsze

i tam to si臋 spotyka tak偶e Boga
w miliardach po艂膮cze艅 dozna艅
kojarze艅 odkry膰 prze偶y膰
nie ma tam dost臋pu z zewn膮trz

poniewa偶 B贸g nie jest z materii
jak i tysi膮ce miliony fakt贸w
fakt贸w 偶ycia wewn臋trznego
to ci co wykluczaj膮 nie znaj膮

ale kim by艂by cz艂owiek
albo kim staje si臋 i pozostaje
kt贸ry wyklucza i cenzuruje
nawet sam siebie i sw贸j 艣wiat

moje czytanie rozumienie dziej贸w
ma styczno艣膰 z milionami innych
mo偶emy sobie powiada膰 ze zrozumieniem
swoje do艣wiadczania prze偶ycia i 艣wiat

nie m贸wi臋 偶e ekskluzywni nie mog膮
opowiada膰 sobie i si臋 rozumie膰
chc臋 i ja ich was us艂ysze膰
opowiadajcie siebie i sw贸j 艣wiat

cho膰 wy艂ania si臋 problem
co zostaje bez duszy i bez sumienia
czy daje si臋 w og贸le opowiada膰
czy jest w og贸le jeszcze co
 
pisze mi si臋 ju偶 za d艂ugo
a to tylko 偶e spotykam
ale jeszcze nie jaki jest B贸g
w tym moim naszych do艣wiadczeniach

podrzuc臋 jedno z prze偶y膰 wielkich
gdy setki tysi臋cy ludzi czuj膮 to samo
na Placu Zwyci臋stwa 2 czerwca 1979
mistykami wtedy wszyscy tam byli艣my

    (czwartek, 14 listopada 2024, g. 11.28)

***

dociekanie dziej贸w


na sobie odpoznaj臋 dzieje
jak dzia艂y si臋
z moim udzia艂em

co艣 nas nios艂o w 1980
ja by艂em tym duchem niesiony
i wi臋ksze coraz struktury w Polsce

mo偶na trzeba u偶y膰 wielkich s艂贸w
struktury we wsp贸lnocie narodowej
od zarania dziej贸w po zenit

tak dzia艂o si臋 wtedy w Strach贸wce
taki mechanizm duchowy
wielkich spraw wielkich idei

po stanie wojennym ju偶 nie
tylko zwyk艂y mechanizm demokracji
wtedy tu natkn膮艂em si臋 na 艣cian臋

i tak mo偶na pozna膰 te mechanizmy
najwi臋ksze bior膮 si臋 z Ducha
mniejsze np z demokracji i polityki

przykre gdy ludzie trac膮 zdolno艣ci
rozeznawania tych mechanizm贸w
lub ich si臋 wyrzekaj膮 dla czego艣

struktury podzia艂贸w klasowych
odzyska艂y znaczenie w Polsce
po stanie wojennym Jaruzelskiego
  
rozumiem dopiero dzisiaj ja stary
jak膮 szans膮 Solidarno艣膰 by艂a
idea艂 mign膮艂 w naszych dziejach

wreszcie spo艂ecze艅stwa bezklasowego
bez marksistowskiej walki klas
spo艂ecze艅stwa solidarno艣ci z ducha

wsp贸lnoty akceptuj膮cej dobrowolnie
dar wolno艣ci i ziemi tu teraz
kultur臋 od kt贸rej przysz艂o艣膰 zale偶y

tak widz臋 czuj臋 rozumiem
dlatego to pisz臋
na koniec si臋 wi臋cej ods艂ania

wszystkie w膮tki si臋 dopowiadaj膮
staremu cz艂owiekowi
ods艂aniaj膮 jak si臋 dzia艂y

wyja艣niaj膮 sytuacj臋 ko艅cow膮
bez wp艂ywu interes贸w i karier
ot czysta bezinteresowno艣膰
  
spo艂ecze艅stwo solidarno艣ci
pozostanie tylko hipotez膮 moj膮
do艣wiadczy艂em ale czy potwierdz膮  

czysta bezinteresowno艣膰
jak 艂aska z wysokiego nieba
mo偶e przyda si臋 jeszcze komu
  
ps.
szukaj膮c linku do uko艣nik贸w
chcia艂em da膰 na swoj膮 stron臋
pt Ziarno Solidarno艣ci
  
znalaz艂em cos innego
co z tego samego 藕r贸d艂a
藕r贸d艂a prawdy ponad nami
  
"W tym, co si臋 dzia艂o, widz臋 tak偶e dzia艂anie Ducha 艢wi臋tego. Nie by艂oby jednocz膮cej si臋 Europy, gdyby nie Solidarno艣膰. Nie by艂oby Solidarno艣ci, gdyby nie Papie偶-Polak. Nie by艂oby Papie偶a-Polaka, gdyby nie g艂osy biskup贸w niemieckich podczas konklawe w 1978 r. Nie by艂oby tych g艂os贸w, gdyby nie Or臋dzie z 1965 r." (tutaj)

   (wtorek, 12 listopada 2024, g. 21.42)

***

aintelektualny Ko艣ci贸艂

rozumiem
ma by膰 dla wszystkich
rybak贸w w臋dkarzy rolnik贸w
dla kap艂an贸w i 艣wieckich tzw

ale absencja intelektu razi
pora偶a chcia艂em napisa膰

rozumiem
dla bab膰 dziadk贸w na wsi
dla dzieci przed i po komunijnych
i r贸偶nych r贸偶nie niepe艂nosprawnych 

ale w tym samym czasie
pisze JPII encyklik臋 wiara i rozum
inne encykliki adhortacje bulle
nasz Ko艣ci贸艂 zwo艂uje te偶 sobory

kto widzi niekonsekwencje
owocuj膮c膮 fa艂szem 
boli zw艂aszcza w polskim 偶yciu
na szczytach i w gminach 

synod o synodalno艣ci ju偶 by艂
o dialogiczno艣ci ani s艂ychu widu
za trudny
bo zwraca si臋 ku rozumno艣ci hs

mamy podcasty szcz臋艣liwie
niewierz膮cy pytaj膮 dominikanina
raczej o wszystko
a on nie broni si臋 ka偶dym s艂owem 

nas to nie spotka
nie taki Ko艣ci贸艂 w Strach贸wce
dzia艂a w starych wyobra偶eniach
nie wiedz膮c 偶e fa艂sz rozsiewa

wczoraj mogli 艣wi臋towa膰
polsk膮 niepodleg艂o艣膰
przy tablicach Czerwi艅skiego
i kroj膮c tort wzorem Gra偶yny
 
orgiastyczna Polska Trumpem
na niepami臋膰 skazuje bohater贸w
My Nar贸d powiedzia艂 Wa艂臋sa 1989.11.15 
entuzjastycznie przyj膮艂 go Kongres

na zak艂amaniu buduj膮 now膮 to偶samo艣膰
bo legalizuje ich Ko艣ci贸艂
boli zw艂aszcza w polskim 偶yciu
na szczytach i w polskich gminach

w Strach贸wce mog膮 艣wi臋towa膰
wed艂ug woli w贸jta i wyborc贸w
bo proboszcz usun膮艂 Wota Wdzi臋czno艣ci
za wolno艣膰 godno艣膰 prawd臋 Solidarno艣膰

szko艂a nadal nazywa si臋 jak w 2008 
nawet Gra偶yna pracuje tam emerytalnie
ale jaka pami臋膰 i to偶samo艣膰 gminna
na jakiej prawdzie b臋dzie budowana

gdy brak dialogu prawdy i wsp贸lnoty
zostaj膮 tylko s艂owa s艂owa s艂owa
ustawy o samorz膮dzie parafii szkole
ale martwa kultura nie zadzia艂a

mieli艣my kiedy艣 idea艂 Strach贸wki
gminne spotkania o艣wiatowe
jak przedsmak wielkiej idei
Rzeczpospolitej Norwidowskiej
 
    (wtorek, 12 listopada, g. 13.01)

***
 
dwie strony Ko艣cio艂a

         /recepty s膮 ale trzeba chcie膰/

niema tylko jednej
艣wi臋tej powszechnej apostolskiej
jest te偶 powszechna obrzydliwa
  
autokrat贸w biznesmen贸w pedofilii
plus ograniczonych intelektualnie
powszechny systemowy wymiar K-艂a

to co ja zrozumia艂em
s膮 cz臋艣ci膮 tego samego

cz臋艣ci膮 systemu
lub nawet istot膮 systemow膮
panowania na ziemi nad nami

systemy podlegaj膮 naprawom
nie wystarczy wi臋cej Ewangelii
jako rutynowe has艂o na wszystko

wiara i rozum wymagaj膮 bardziej
poznawania uznania akceptacji
m膮dro艣ci prawdy kt贸ra si臋 daje

daje si臋 nieustannie i r贸偶nie
Rydzykiem G贸rzy艅skim Kapaonem
szkoda 偶e na nier贸wnych prawach

szkoda 偶e taki m膮dry i wszechw艂adny
szkoda 偶e nie wszechm膮dry pokornie
nie stosuje zasady 3:2:1 chocia偶by

niechby by艂y 3 cz膮stki Rydzyka
dwie cz膮stki G贸rzy艅skiego ksi臋dza
i tylko jedna 艣wieckiego Kapaona

(wt. 12 list. 2024, g. 10.22) TUTAJ - Rok Norwidowski_widziane ze Strach贸wki

poniedzia艂ek, 11 listopada 2024

艢wi臋towanie pe艂ne refleksji

po powrocie z diecezji Mohylewskiej



Kto i kiedy upomni si臋 o kolejnego mieszka艅ca naszej gminy (wsp贸lnoty??) z prze艂omu XIX i XX wieku, ksi臋dza J贸zefa Kr贸la, brata Andrzeja, magistra 艣wi臋tej teologii na Sankt Petersburskiej Akademii Duchownej (t臋 sam膮 troch臋 p贸藕niej uko艅czy艂 ksi膮dz Ignacy Skorupka, wszak 偶yli w zniewolonej-rozbiorowej Polsce). Jest wiele znanych powiedze艅, bardzo znanych i s艂awnych ludzi, 艂膮cz膮cych pami臋膰, sumienie, nar贸d… 
- „Nar贸d, kt贸ry traci pami臋膰 przestaje by膰 Narodem- staje si臋 jedynie zbiorem ludzi czasowo zajmuj膮cych dane terytorium” /J贸zef Pi艂sudski/. 
 - Nar贸d, kt贸ry traci pami臋膰, traci sumienie /Zbigniew Herbert/. - „Nar贸d, kt贸ry traci pami臋膰 traci sw膮 to偶samo艣膰” /艢w. Jan Pawe艂 II/ 
- „Nar贸d bez dziej贸w, bez historii, bez przesz艂o艣ci, staje si臋 wkr贸tce narodem bez ziemi, narodem bezdomnym, bez przysz艂o艣ci. Nar贸d, kt贸ry nie wierzy w wielko艣膰, i nie chce ludzi wielkich, ko艅czy si臋” /Kardyna艂 Stefan Wyszy艅ski/. 
- „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody, trac膮c pami臋膰, trac膮 偶ycie” - s艂owa te zapisano na drewnianej tabliczce na terenie jednej z najs艂ynniejszych nekropolii polskich - Starego Cmentarza na P臋ksowym Brzyzku w Zakopanem. Ich autorstwo przypisuje si臋 francuskiemu marsza艂kowi Ferdynandowi Foch'owi, Tukidydesowi, ale tak偶e bliskie s膮 Norwidowi. 

 " Z wielkim b贸lem m贸wi艂 Norwid Polakom, 偶e nie b臋d膮 nigdy dobrymi patriotami, je艣li wpierw nie b臋d膮 pracowali na swoje cz艂owiecze艅stwo. 呕eby bowiem m贸c rozwi膮za膰 zadanie: "co to jest Polak", trzeba nie by膰 "dzisiejszej Polski obywatelem (...) tylko troch臋-przesz艂ej i du偶o-przysz艂ej". Ojczyzna, wed艂ug Norwida, znajduje si臋 w niesko艅czonej przysz艂o艣ci, tak 偶e znajdziesz j膮 wsz臋dzie, nawet "na kra艅cach bytu". Kto o tym zapomina, robi z ojczyzny sekt臋, a w ko艅cu wst臋puje w szeregi tych, kt贸rzy s膮 "Wielcy! - w prywatnych rzeczach; w publicznych? - prywatni! ". Taka jest zasada chaosu w ka偶dym spo艂ecze艅stwie. 艁ad narodu przychodzi spoza narodu, ostatecznie jest on z Boga, i dlatego tym, kt贸rzy tak dalekosi臋偶nie, bo kap艂a艅sko, kochaj膮 sw贸j nar贸d, nie grozi nacjonalizm. " (Jan Pawe艂 II)





   
***

to偶samo艣膰 zaw艂aszczona albo bez

do dzisiaj tak nie pomy艣la艂em nawet
偶e polsk膮 to偶samo艣膰 zaw艂aszczono
i to ani Niemcy ani Rosjanie ani ONZ
ale polskie z nazwy wielkie instytucje

to 偶e chcia艂 PRL to wiadomo
ale 偶e Ko艣ci贸艂 to brr niespodzianka

co mnie przywiod艂o do tego odkrycia
ano harcerstwo prosz臋 pa艅stwa

historia rodzinnego stosunku do wszystkiego
u Kapaonow z Legionowa

byli pobo偶ni oboje m膮偶 i 偶ona
potem ojciec nasz i matka nasza

pobo偶no艣ci膮 si臋 zetkn臋li w 1944
w niemieckim obozie przej艣ciowym
25 DPAC durchganglager pod Hamburgiem
ona z siostr膮 przygotowywa艂y o艂tarz
on s艂u偶y艂 do mszy ju偶 po wyzwoleniu

jego pobo偶no艣膰 znamy od Marii Kr贸lowej
jej wzorem by艂a K贸zk贸wna spod Tarnowa
jako ma艂偶e艅stwo za艣 w Rodzinie Rodzin
pod skrzyd艂ami Prymasa Tysi膮clecia
ca艂膮 rodzin臋 nasz膮 tam skryli
w spotkaniach rekolekcjach wakacjach

jaki m贸g艂 by膰 stosunek do PL pa艅stwa
艂atwo ka偶dy mo偶e wywnioskowa膰
jako do zagro偶enia Ko艣cio艂a polsko艣ci
jak do lwa kr膮偶膮cego wok贸艂 nas
chc膮cego po偶re膰 wszystkich z ko艣膰mi

harcerstwo bro艅 bo偶e partyjne
przedszkole mo偶e zdeprawowa膰
i szko艂a nie zdo艂a艂a podbi膰 to偶samo艣ci
pozostawali艣my wobec niej niezale偶ni
okazuj膮c na mo偶liwe sposoby np. 1 Maja

i c贸偶
taki obraz przeni贸s艂bym do wieczno艣ci
m贸wi si臋 zabra艂bym do grobu
i to ca艂kiem nieintencjonalnie
bo zawsze wol臋 prawd臋 tak膮 jaka jest

ta prawda przedziera si臋 dopiero teraz
inaczej ka偶e rozumie膰 tamten 艣wiat
艣wiat dzieci艅stwa mojego d艂ugiego
dzi臋ki prawdzie objawionej w mediach
za kt贸ra Ko艣ci贸艂 ci膮gle nie nad膮偶a
mimo post臋p贸w za czas贸w papie偶a F1

jaka jest ta prawda
wydrapywana wbrew wielu
instutucjom osobom tradycjom
w Polsce dzi艣 to ca艂y PiS-KEP-ustr贸j
kt贸ry ci膮gle si臋 opiera
cho膰 powinni wiedzie膰 偶e polegn膮
obiektywizm nie klerykalne koterie
obiektywizm to prawda kt贸ra dochodzi
w dialogu dochodzi si臋 jej i czeka
nie dogmatyzuje magicznie

a wi臋c przed zgorszeniem 艣wiata
chroni艂 mnie ojciec/Matka Rodzina Rodzin
przed pa艅stwem z艂ym ateistycznym
przed zmaterializowaniem mego ducha
ducha czysto艣ci jak K贸zka
matka kaza艂a trzyma膰 r膮czki na ko艂drze
modli膰 nauczy艂a
do pierwszej komunii zawczasu prowadzi艂a
i modlitwy po niej gdy nie mog艂em
nauczy艂a do komunii pragnienia
duszo Chrystusowa u艣wi臋膰 mnie (tutaj) 
w dos艂o艣ci za艣 wytrwa艂a
do nocnych r贸偶a艅c贸w namawia艂a 

jaki by艂 wp艂yw jej na nas dzieci
niech symboliczny obraz powie
gdy na jej pogrzebie w ko艣ciele
najpierw zainicjowa艂em pie艣艅 chwa艂y
niech b臋dzie chwa艂a i cze艣膰
i takie uczucia mia艂em
a potem nad grobem
recytowali艣my zgodnym ch贸rem dzieci
kto si臋 w opiek臋 odda Panu swemu
psalm 51
kt贸ry recytowa艂a nam z pami臋ci
co wiecz贸r przed MBA w wakacje
a tak偶e tak litani臋 Loreta艅sk膮 zna艂a

wi臋c co zrozumia艂em dzisiaj ja stary ch艂op
w 艣wietle nowych objawie艅
o kt贸rych ostatnio pisz臋
objawie艅 ciemnej strony Ko艣cio艂a
o kt贸rej wtedy nie mog艂a wiedzie膰
nikt prawie nie wiedzia艂
ani m贸g艂 zna膰 trylogi臋 Tolkiena

o kt贸rej wtedy nie mogli艣my wiedzie膰
stawiam tutaj znak zapytania
mogli艣my
gdyby to偶samo艣膰 nie by艂a zaw艂aszczona

przecie偶 ja powinienem wiedzie膰 krzycze膰
bo mia艂em za sob膮 te do艣wiadczenia
ale a偶 tak wyparte zaw艂aszczone

obronili mnie przed harcerstwem PRL
z jego wyimaginowanym z艂em deprawacji
owszem wszyscy wiedzieli w szkole
偶e druh B wsadza ch艂opakom r臋ce do kieszeni
ale nikt nie wiedzia艂
偶e to samo robili ksi臋偶a
pod ich duchow膮 opiek臋 byli艣my oddani
wpychani w ich r臋ce wr臋cz
na wi臋ksz膮 chwa艂臋 Bo偶膮
przez matk臋 ojca rodzin臋 dziadk贸w i pra

a 偶on臋 p贸藕niej pozna艂em harcerk臋
wielce zaradn膮 jak dzieln膮 niewiast臋 z Biblii
owszem bardziej lewicuj膮c膮 dzi艣 ode mnie
i w sakramentalnym ma艂偶e艅stwie trwamy

     (poniedzia艂ek, 11 Listopada 2024, g. 15.16)  
 
***

艣wi臋tuj臋 refleksyjnie

ja anonimowy obywatel
Polski gminno-parafialnej
poddaj臋 refleksji 艣wi臋towanie
Ojczyzny 11 Listopada

nie ma mnie w t艂umie Strach贸wki
ani s膮siedzkiego Jadowa
co te偶 jest troch臋 nienormalne
ale widz膮c marsze i t艂um 
pytam po prostu sk膮d dok膮d

odseparowani w艂adz膮 gminno-parafialno-polsk膮
staj臋 si臋 stajemy znakiem nieobecno艣ci
ale chyba dzisiaj nikt znak贸w nie czyta

w Strach贸wce z艂o偶膮 kwiaty
przed J贸zefem Czerwi艅skim
z Virtuti Militari za rok 1920
kt贸rego pami臋ci z martwych dali艣my
ale nie to偶samo艣ci chyba
te wymiary si臋 tutaj nie 艂膮cz膮

ojciec kocha艂 si臋 w c贸rce Czerwi艅skiego
zar臋czy艂 nawet w ko艣ciele z pier艣cionkiem
ojciec jej odrzuci艂 za r贸偶nic臋 wieku
p贸藕niej w II 艣wiatow膮 wojn臋
swatali ojca z nauczycielk膮 z Rozalina
pann膮 Wojnarowicz贸wn膮 z Warszawy
kt贸rej ojciec zarz膮dza艂 cukrowni膮
hrabiego Bobry艅skiego za Tu艂膮
a stryj by艂 adwokatem w Jekaterynos艂awiu

z t膮 Tu艂膮 to chyba przek艂amanie
Andrzej Kr贸l m贸g艂 co艣 popl膮ta膰
kiedy 17 wrze艣nia 1939 tak zapisa艂
historia mo偶e by膰 nawet ciekawsza

"Dzi臋ki Aleksiejowi Aleksiejewiczowi Bobrinskiemu i jego 偶onie Sofii Aleksandrownej Samoi艂owej miasto Smela (dzisiejszy obw贸d czerkaski) i mieszka艅cy okolicznych ziem zacz臋li 偶y膰 w nowy spos贸b. Wybitny r贸d sprowadzi艂 tu w 1838 roku z guberni tulskiej pierwsz膮 na Ukrainie cukrowni臋. Niezb臋dny sprz臋t do nowego maj膮tku hrabiego na ziemiach obwodu czerkaskiego obwodu kijowskiego dostarczano wo艂ami i ko艅mi, poniewa偶 kolej pojawi艂a si臋 tu za spraw膮 Bobry艅skich nieco p贸藕niej – w 1876 r." (tutaj) 

Smela/Smi艂a Jekaterynos艂aw/Dniepr to 300 km
a do Tu艂y kilometr贸w 1300
przenie艣li cukrowni臋 wraz z cz臋艣ci膮 ludno艣ci

nauki dla specjalist贸w w 艢mile organizowane 
przekszta艂ci艂y si臋 z czasem w szko艂臋
w 1921 w Instytut Przemys艂u Cukrowego 
dzi艣 Narodowy Uniwersytet Technologii 呕ywno艣ci w Kijowie

"Opublikowa艂 „Materia艂y statystyczne do historii przemys艂u cukrowniczego w Rosji” (1856) i „O stosowaniu system贸w ochronnych i wolnego handlu w Rosji” (1868) Wed艂ug jego przyjaciela P. A. Wiazemskiego by艂 „jednym z najszlachetniejszych i najbardziej wsp贸艂czuj膮cych ludzi” (tutaj).  

w Jadowie zapowiedziano dwa marsze
jeden w艂adz samorz膮dowych z PiS
drugi malutki z by艂ym w贸jtem
i tzw Wsp贸lnot膮 Samorz膮dow膮 Mazowsza
ciekawe w kt贸rym p贸jdzie proboszcz

nie jestem PiSowcem Polakiem-Katolikiem
w drugim marszu s膮 znajomi i przyjaciele
z kt贸rymi szed艂em kawa艂 drogi
do wsp贸艂czesnej niepodleg艂o艣ci Polski
ale bym do nich nie do艂膮czy艂
pozostaj臋 w domu (staro偶ytnym wr臋cz)

w Warszawie Kaczy艅ski te偶 zrobi艂 swoje
sw贸j marsz swoj膮 Polsk臋 swoj膮 to偶samo艣膰
wczoraj a dzi艣 w艂膮czy艂 si臋 w t艂um jaki艣
na drodze do innej wolno艣ci (w艂adzy)

zn贸w b臋d膮 nas wyzwala膰 z wielu stron
przenosz膮c rocznic臋 na miesi臋cznice
miesi臋cznice na co艣 innego itd. itp.
przestrajaj膮c nawet katedry narodowe

kto z dalsza by si臋 w tym po艂apa艂
a autorytet贸w brak lub milcz膮
wi臋c daj臋 zwyk艂y szary g艂os ja osoba
swoj膮 to偶samo艣ci膮 drogi-prawdy-偶ycia

mo偶e kto艣 z rodziny przeczyta mo偶e 
i to by by艂o na tyle czyli koniec dzi艣

    (poniedzia艂ek, 11 Listopada 2024, g. 13.47)

***

m贸j Ko艣ci贸艂 - jak ogie艅


z czym por贸wnam to pokolenie
nazywane Ko艣cio艂em w Polsce i 艣wiecie
do ognia

by艂em i jestem jego cz膮stk膮
cz艂onkiem jego cia艂a m贸wi艂 Jezus

najpi臋kniej pokazywa艂 go Madej OMI
sam b臋d膮c jego idea艂em

najm膮drzej czyta艂em w Soborze
i niezliczonych tekstach JPII
tak偶e tych do UNESCO i ONZ
z cytatami Norwida o pi臋knie
o pi臋knie pracy i zmartwychwstaniu

Ko艣ci贸艂 por贸wnuj臋 do ognia
bo go do艣wiadcza艂em

tego kt贸ry 艣wieci i grzeje i parzy
nikt przed oparzeniem nie ochroni艂

parzyli gwa艂ciciele w sutannach
nikt nie ostrzega艂 przed nimi

jednowymiarowe nauki 艣wi臋to艣ci by艂y
i soboru i JPII i Madeja
  
warto si臋 grza膰 i o艣wieca膰 ogniem
trzeba te偶 przed ogniem ostrzega膰
偶e mo偶e parzy膰 bole膰 i zniszczy膰

        (niedziela, 11 Listopada 2024, g. 0.41)

*** 

rozmiar dramatu Polski i 艣wiata


nieopisany nieo艣piewany
dramat przemocy wobec bezbronnych
dzieci w Polsce i na ca艂ym 艣wiecie 

przemoc symboliczna ponad wszystko
ponad prze偶ycia fizyczno-psychiczne
jak wsteczny wytrysk ze strachu

katolickie wyparcie tego co realne
w 艣wiaty niebytu i pot臋pienia
mr贸wka nie obroni si臋 przed s艂oniem

mr贸wka pod s艂onia podchodzi
zostawali艣my ksi臋偶mi i katechetami
poddani swoim oprawcom

dla ocalenia realno艣ci 艣wiata dziecka
dla poczucia bezpiecze艅stwa i mi艂o艣ci
wymazuj膮cy to co faktem by艂o i pozostanie

nikt o takiej ontologii nie pisa艂
takiej metafizyki tragicznej dziecka
wykorzystanego seksualnie w Ko艣ciele
  
nie mogli艣my biec w ramiona matek
wo艂a膰 mamo tato ratuj pociesz
skazani na samotno艣膰 we wsp贸lnocie fa艂szu

tak wielka instytucja wszechw艂adna by艂a
w spo艂ecze艅stwie kulturze tradycji
przeciwko bezradnemu ufnemu dziecku

tak wielka instytucja wszechw艂adna
totalitarna w 偶yciu rodzin katolickich
przeciwko bezradnemu wierz膮cemu dziecku

faceci w sutannach byli nam bogami
dla nas rodzic贸w rodzin i w ca艂ej historii
zw艂aszcza w kraju rz膮dzonym przez komunist贸w

nikt nie rozumia艂 wiedzia艂 przeczu膰 m贸g艂 
偶e 偶yli艣my w zak艂adzie psychiatrycznym
nie tylko w zwi膮zku z bratem ZSRR

jakich Shakespeare'贸w potrzebujemy
bo duszpasterzy prawdy nie ma i nie b臋dzie
s膮 kaznodzieje funkcjonariusze systemu

tego do艣wiadczenia nie oswoi艂 Madej
tej rany nie dotkn膮艂 nawet jego palec
nie otworzy艂 i on oczu 艣lepych

偶ycie tego dokona艂o (przez media)
偶ycie dopiero przynios艂o mi wolno艣膰
obym m贸g艂 pom贸c cho膰 jednej jednemu  
  
obym m贸g艂 pom贸c jednej jednemu
przecie偶 jestem katechet膮 stanu wojennego
aby by膰 z polsk膮 m艂odzie偶膮 ju偶 na zawsze

ale nawet jako autor jestem bezradny
jak odda膰 wymiar dramatu o ruinach
jakby nieodpoznanego innego Holocaustu

(nd. 10 list. 2024, g. 11.58) TUTAJ - Rok Norwidowski - widziane ze Strach贸wki

sobota, 9 listopada 2024

Ko艣ci贸艂 艣wi臋to艣ci i tradycji trwania w wy偶szo艣ci i zak艂amaniu


Zajrza艂em, nie od razu, w drugiej lub trzeciej kolejno艣ci, do tego artyku艂u. Tytu艂 wo艂a o wnikliw膮 uwag臋 - "Grzech w parafii na Podkarpaciu. Krzywda, trauma i lata walki o sprawiedliwo艣膰". Autor: Tomasz Krzy偶ak.
Problem znam z w艂asnego 偶ycia, nie potrzebuj臋 ju偶 go rozdrapywa膰. Ale zajrza艂em, przeczyta艂em uwa偶nie, a nawet z podarowan膮 mi przez Opatrzno艣膰 czujno艣ci膮. I zosta艂em poruszony. A jednak! Ci膮gle jest co艣 w tej/tych historiach, losach os贸b, jakie艣 aspekty, odcienie, kt贸re mnie poruszaj膮. Kt贸re pozwalaj膮 mi lepiej zrozumie膰 sytuacj臋 Ko艣cio艂a (tak globalni, jako i w Polsce) - ale tak偶e to, jaki wp艂yw opisane sprawy maj膮 na moje 偶ycie. Chcia艂oby si臋 dopowiedzie膰 - na polskiego katolika, ojca, dziadka, m臋偶a, katechet臋.

Dla mnie ten tekst okaza艂 si臋 szczeg贸lnie wa偶ny. M贸wi o czym艣, co w powietrzu wisi, wisi... ale ci膮gle nie jest roz-poznane w Polsce do ko艅ca, po kres naszej wiary i rozumu. W 艣wiecie te偶 - ale moja sprawa jest tutaj (koszula bli偶sza cia艂u). Koszula Dejaniry?? Pytanie wisi - jaka jest rzeczywisto艣膰 oddzia艂uj膮ca na miliony? Religia to... religia. Doktryna, tradycja, praktykowana tak lub inaczej. Ale KO艢CI脫艁 jest ci膮gle fa艂szywie definiowany i jako fa艂szywie definiowany (fa艂sz, publiczne k艂amstwo?) oddzia艂uje na polsk膮 rzeczywisto艣膰 osobowo-publiczno-spo艂eczno-kulturowo-polityczn膮. Funkcjonuje jako "艣wi臋ty i apostolski", tudzie偶 "powszechny i objawiony i Bo偶y". Wybrane dane (ca艂e dziedziny z historii, socjologii, kultury) maj膮 potwierdza膰 te tezy doktrynalne). Za inne fakty (dziedziny) Ko艣ci贸艂 w osobach papie偶y nawet oficjalnie-publicznie przeprasza, ale to niczego nie zmienia w panuj膮cym przekazie (duszpasterstwie). Takiego Ko艣cio艂a naucza艂em! Taki b艂yszczy w przekazie - nauce i 偶yciu - Andrzeja Madeja.

Ka偶dy fakt pedofilii opisywany, publikowany... podkopuje wyidealizowany obraz Ko艣cio艂a. W USA, Irlandii itd.. wstrz膮sy prowadz膮 do zachwiania budowli z tysi膮cletni膮 histori膮. U nas pustoszej膮 seminaria i zakony. Ale to ci膮gle u nas tak, jakby kret chcia艂 ruszy膰 piramid臋 Cheopsa. Moje do艣wiadczanie i rozumienie te偶 s膮 dynamiczne. W ko艅cu, od ilu lat to m贸wi臋? G贸ra 20! A mam lat 71. Mog臋 nie zd膮偶y膰. 

Dziwnym mo偶e si臋 wyda膰, 偶e dzisiejszy tekst w Rzeczpospolitej daje jakie艣 nowe 艣wiat艂o. A jednak. Chce pokaza膰 jak to dzia艂a we mnie... 
1) "Marcin zaczyna wchodzi膰 w okres dojrzewania. Pojawiaj膮 si臋 pierwsze erekcje, masturbacja. Przestaje przyst臋powa膰 do komunii. – By艂em do艣膰 aktywnym ministrantem. S艂u偶y艂em do mszy nie tylko w niedziel臋, ale te偶 w dni powszednie. Fakt, 偶e nie przyjmuj臋 komunii, by艂 zauwa偶alny. Ks. Stanis艂aw zagada艂 o to raz, drugi.– W ko艅cu poszed艂em do spowiedzi. I tam w konfesjonale wyci膮gn膮艂 ode mnie temat onanizmu i powiedzia艂, 偶e przyjdzie mi z pomoc膮. 

– Na czym mia艂a polega膰 ta pomoc?... 偶e jak b臋dzie mi ci臋偶ko, to mam do niego przychodzi膰, a on mi pomo偶e. I ja si臋 na to zgodzi艂em... w jej trakcie dosz艂o do fizycznego wykorzystania seksualnego, rozgrzeszy艂 mnie i powiedzia艂, bym nikomu o tym nie m贸wi艂, 偶e to nasza tajemnica, 偶e on mi pomaga. Doda艂 te偶, 偶e je艣li b臋d臋 w napi臋ciu, mog臋 sobie sam ul偶y膰... Marcin nie pami臋ta, ile razy zosta艂 wykorzystany pod pretekstem spowiedzi".

CZY WY ROZUMIECIE T臉 CHOR膭 SPO艁ECZNIE-KULTUROWO-PSYCHOLOGICZNIE SYTUACJ臉 ZDERZENIA MR脫WKI ZE S艁ONIEM. CZY WYOBRA呕ACIE SOBIE (CHCECIE) JAKIEKOLWIEK DZIECKO W TAKIEJ SYTUACJI? A to dotyczy艂o nas wszystkich! Nie tylko mojego pokolenia. Wszystkich przed i po. Wyobra藕cie sobie w艂asne dziecko/wnuka w takiej sytuacji!~A to przecie偶 nieuniknione, nawet je艣li ci akurat ksi臋偶a, kt贸rych spotkaj膮 na drodze w Edinburgh, T艂uszczu, Ostro艂臋ce... b臋d膮 panowali nad swoimi erotycznymi potrzebami, wyobra藕ni膮, odruchami, uczynkami (nie m贸wi臋, 偶e b臋d膮 nienormalni!!!). A doktryna i tzw. praktyka dusz-pasterska niewiee si臋 zmienia w zakresie teologii cia艂a, a jej interpretacja zale偶y od osobowo艣ci i dziedzictwa ka偶dego ksi臋dza

2) Normalny? Nienormalny? Kto ma to os膮dzi膰 i przyj膮膰 jako motyw swoich decyzji???  "Przeprasza艂 mnie za to, co zrobi艂, b艂aga艂, bym wycofa艂 doniesienie, m贸wi艂, 偶e niszcz臋 jego kap艂a艅stwo. W ko艅cu napisa艂 o艣wiadczenie, w kt贸rym przyzna艂 si臋 do skrzywdzenia mnie w dzieci艅stwie. W pi艣mie by艂a zawarta pro艣ba o niewszczynanie procesu kanonicznego. Podpisa艂 si臋, a ja zrobi艂em odr臋czny dopisek, 偶e przychylam si臋 do tej pro艣by". KTO MA TAK膭 PEWNO艢膯, 呕E SAMA PRO艢BA SPRAWCY/WINOWAJCY M脫WI, 呕E JEST NIENORMALNY? 呕E JEST MANIPULANTEM, BEZ SUMIENIA/SKRUP脫艁脫W. PR脫CZ TEGO Z PEWNO艢CI膭 TCH脫RZEM I KARIEROWICZEM - ZAPRZECZENIEM CZ艁OWIEKA DUCHOWEGO I DUSZ-PASTERZA. CZY呕 NIE JESTE艢MY WYCHOWANI DO MI艁OSIERDZIA (WYBACZANIA), PRZYJMOWANIA DRUGIEGO CZ艁OWIEKA - NIE ODRZUCANIA JEGO PR脫艢B / BYCIA NA "TAK" - W DOBREJ WIERZE ITD. ITP. 

3) "Dlaczego tego nie przerwa艂e艣, nikomu nie powiedzia艂e艣?
– Nie by艂o odwagi? Nie zdawa艂em sobie sprawy z tego, 偶e on mnie krzywdzi? Nie wiem. By艂em niejako osaczony. Przecie偶 on zobowi膮za艂 mnie do tajemnicy. Pomaga艂em w ko艣ciele, my艂em mu samoch贸d, kosi艂em traw臋. Gdybym zerwa艂 ten kontakt, kto艣 by zauwa偶y艂. Co mia艂bym powiedzie膰? – pyta. – Tkwi艂em. On po jakim艣 czasie przesta艂, a m贸j koszmar sko艅czy艂 si臋, jak odszed艂 z naszej parafii. Znikn膮艂 mi z oczu, wypar艂em to i przez lata do tego nie wraca艂em".JAK MIA艁 OBRONI膯 SI臉 DZIECIAK (NASTOLATEK) GDY MIA艁 PRZECIW SOBIE CA艁Y JEGO 艢WIAT, ZE WSZYSTKIMI WA呕NYMI OSOBAMI, INSTYTUCJAMI, AUTORYTETAMI, L臉KIEM/STRACHEM POT臉PIENIA WIECZNEGO ITD. ITP. 

4) "Kilka razy zbli偶a si臋 do mnie, podszczypuje, pr贸buje przekracza膰 granice fizyczno艣ci. U mnie nic nie wraca. Wszystko z dzieci艅stwa jest u艣pione, zamro偶one – opowiada. – Dopiero po jakim艣 czasie, gdy w rozmowie ze mn膮 jeden z kleryk贸w z Przemy艣la zaczyna opowiada膰 o dziwnych, dwuznacznych zachowaniach ks. Stanis艂awa w dziedzinie seksualno艣ci, co艣 zacz臋艂o do mnie wraca膰. Pojawi艂y si臋 jakie艣 flashbacki, migawkowe wspomnienia sprzed lat. Wtedy zacz膮艂em sobie u艣wiadamia膰, 偶e zosta艂em przez niego wykorzystany seksualnie".
ON ZOSTA艁 KSI臉DZEM. JA - KATECHET膭. O CZYM TO 艢WIADCZY, W 艢WIETLE OPISANYCH DO艢WIADCZE艃??? O PANOWANIU 艢WIATA ZAKORZENIONEGO W RELIGIJNYM WYCHOWANIU/OTOCZENIU/KULTURZE NAD NASZ膭 WIZJ膭 SIEBIE I 艢WIATA. WBREW INNYM-WYPARTYM-DO艢WIADCZENIOM! PSYCHOLOGICZNO EGZYSTENCJALNA TRAGEDIA. Dobrze, 偶e ostatnie 20 lat mam inne, wolne od przymus贸w wewn臋trznych z oddziedziczonego 艣wiata, w 艣wietle SAMO艢WIADOMO艢CI, z uporz膮dkowanym sensem i rozumieniem kultury, z religi膮 w艂膮cznie.

5) Postawa nad臋tych przekonaniem o wy偶szo艣ci nadprzyrodzonej, biologiczn-ewolucyjnej i dziejowej w kulturze cz艂owieka polscy (nie tylko) prze艂o偶eni/biskupi! Jak nad臋te ropuchy, kt贸rych image'm jest kard. Burke. "s艂owa przewodnicz膮cy KEP abp J贸zefa Michalika (jak antykulturowego przyg艂upa za艣lepionego sw膮 pozycj膮 w polskim ko艣ciele i spo艂ecze艅stwe) „S艂yszymy nieraz, 偶e cz臋sto wyzwala si臋 ta niew艂a艣ciwa postawa czy nadu偶ycie, kiedy dziecko szuka mi艂o艣ci. Ono lgnie, ono szuka. I zagubi si臋 samo, i jeszcze tego drugiego cz艂owieka wci膮ga”.... 
– To by艂 dla mnie moment prze艂omowy. Wtedy co艣 ca艂kiem p臋k艂o, co艣 si臋 wyzwoli艂o. Postanowi艂em, 偶e nie odpuszcz臋. Gdzie艣 na prze艂omie 2013 i 2014 r. kilka razy rozmawia艂em o sprawie z biskupem Jamrozkiem, napisa艂em do niego list z opisem mojej krzywdy. Cisza. 呕adnej informacji zwrotnej. Dzi艣 po latach wiem, 偶e list ten nie znalaz艂 si臋 w dokumentacji mojej sprawy, ale nie wiem, dlaczego – m贸wi ks. Marcin.

W marcu 2014 r. spotyka si臋 oboma biskupami. – Po raz kolejny zg艂aszam im fakt wykorzystania. Arcybiskup wys艂ucha艂, rzuci艂 w moj膮 stron臋 kartk臋 oraz d艂ugopis, powiedzia艂 „pisz”, po czym wyszed艂 z pokoju – relacjonuje ks. Marcin. – Nie by艂em w stanie nic napisa膰. Podyktowa艂em wszystko biskupowi Jamrozkowi i w艂asnor臋cznie si臋 podpisa艂em".

CI膭GLE MAMY BY膯 PODDANYMI POS艁USZNYMI WYZNAWCAMI WOBEC TZW W艁ADZY DUCHOWNEJ W KO艢CIELE (PODK艁ADAJ膭C POD TE POJ臉CIA W艁ADZE SPOWIEDNIK脫W I TYCH OD OSTATNIEGO NAMASZCZENIA). 呕ADNEGO PARTNERSTWA W LUDZKIEJ SPO艁ECZNOSCI, NIE PRZYWO艁UJ膭C NAWET ZNACZENIA BRATERSTWA/SIOSTRZE艃CA Z JEZUSE, A WI臉C I Z NIMI (POMIMO ICH PURPURY, 艁膭艃CUCH脫W, PIER艢CIENI...). 呕E MY JUZ WIEMY I ROZUMIEMY O RZECZYWISTO艢CI WI臉CEJ NI呕 ICH ZAKURZONE PODR臉CZNKI (I KATECHIZMY BTW). SOBORY, SYNODY... PRZYZNAJ膭 NAM PO WIEKACH RACJ臉.

*** 
szcz臋艣liwe rozwi膮zania

mia艂em szcz臋艣cie
urodzi艂em si臋 po nowennie rodzic贸w
i dosta艂em powo艂anie
zrozumie膰 jak najwi臋cej
nie odchodz臋 zawiedziony
(cdn)

***

religia i fenomenologia

     /wiara i rozum tak i inaczej/

religie m贸wi膮 w co masz wierzy膰
fenomenologia pozwala rozumie膰
to czego do艣wiadczasz zmys艂ami

religia daje tre艣膰 w pigu艂kach
fenomenologia wymusza my艣lenie
偶ycie first prawda i droga

wiara i rozum poznaj膮 艂膮cznie
rozum widzialne wiara niewidzialne
nie da si臋 rozdzieli膰 w codzienno艣ci

w ka偶dej chwili w kt贸rej mog臋
siadam lub nie i kontempluj臋
to co jest moj膮 rzeczywisto艣ci膮

     (sobota, 9 listopada 2024, g. 13.37)

*** 

jest kt贸ry jest i mi dany

         /mapa 艣wiadomo艣ci po latach/

wchodz臋 tam cisz膮 przewa偶nie
poznaj臋 to co jest mi dane
innym dane podobnie i inaczej

w przestrze艅 albo ca艂y 艣wiat
znacze艅 sens贸w znak贸w
niesztucznej inteligencji 

inteligencji osobowej
rzeczywisto艣ci nanizanej na podmiot
wykrystalizowanej wok贸艂 niego

ka偶da i ka偶dy mo偶e zaczerpn膮膰
z tej przyjaznej otch艂ani osobowej
wykreowanej drog膮-prawd膮-偶yciem

kto zechce nazwie medytacj膮
kto艣 inny kontemplacj膮
wsp贸艂bycie 艣wi膮tyni膮 istnienia

oddycham jestem czekam
nie wiem jaki kszta艂t i istot臋
mi dzisiaj poka偶e (si臋) objawi

religie wiedz膮 偶e mi艂o艣ci
fenomenologia poznaje od do艂u
do tych samych wniosk贸w prowadzi

     (sobota, 9 listopada 2024, g. 11.22)

***

sens i 艣wiadomo艣膰

nie wiem czy jaki艣 po偶ytek
z moich rozmy艣la艅 tutaj
czy ca艂kiem s膮 niepotrzebne

relacja sensu i 艣wiadomo艣ci
oczywista ale czy co艣 wnosi
w dar i tajemnic臋 bycia osoby

osoba cz艂owiek i nasz gatunek
o istot臋 ka偶dego cz艂onu pytam

艣wiadomo艣膰 nas specyfikuje
osob臋 cz艂owiek nasz gatunek
a co gdy jej kto艣 nie ma

trzeba mie膰 艣wiadomo艣膰
i pracowa膰 nad ni膮
by sens znale藕膰 i pozna膰

艣wiadomo艣膰 musi by膰 pierwotna
dla wszystkich dalszych aspekt贸w
poznania porz膮dkowania rzeczywisto艣ci

wcze艣niejsze s膮 dane zmys艂owe
uwa偶am 偶e ich mnogo艣膰 bogactwo
wymusi艂o 艣wiadomo艣膰 rozum i podmiot

porz膮dkowanie danych zmys艂owych
a 艣wiadomo艣膰 rozumno艣膰 podmiotowo艣膰
oto jest pytanie dla Hamlet贸w

sens cel znacznie s膮 na szczycie
tych moich rozwa偶a艅 tutaj
bo sam sens cel znaczenie znalaz艂em

brak bod藕c贸w (danych zmys艂owych)
nie ma co porz膮dkowa膰 艣wiadomo艣膰
rozum i podmiotowo艣膰 s膮 u艣pione 

u艣pione czyli s膮 potencjalno艣ci膮
mog膮 si臋 rozwin膮膰 lub nie
je艣li choroby proces nie niszczy

艣wiadomo艣膰 je narz膮dem osoby
zbiera wszystko co na ni膮 upada
podmiot j膮 o偶ywia i dynamizuje

rozum mo偶e odczytywa膰 sensy
odsiewaj膮c ziarno i plewy
z wszystkiego co 艣wiadomo艣膰 zbierze

sens si臋 wykre艣la w kulturze
wzorem przepi臋knym w bezkszta艂cie
ka偶dy sens jest chyba arcydzie艂em

      (czwartek, 7 listopada2024, g. 14.16)

***

urna sensu


dzisiaj cia艂a si臋 popieli
urny zabieraj膮 mniej miejsca
s膮 bardziej ekologiczne
w urnie mo偶e sens zamieszka膰

       (艣roda, 6 listopada 2024, g. 2021)

***

sens m贸j


1

mo偶e bardziej dla mnie
偶e jest wa偶ny
to ma艂o powiedzie膰

m贸j i dla mnie jest
i to bardzo oczywisty
a tak trudny do poj臋cia

mog臋 o nim psychologizowa膰
literacko-filozoficznie opisa膰
i przebada膰 jego histori臋

jest wieloznacznym terminem
w s艂owniku ma 151 synonim贸w
ka偶dy powinien co艣 znale藕膰

152-ie przysz艂o samo do mnie
w trakcie i obok pisania
dotyczy smaku

w smaku nie chodzi o obj臋to艣膰
jest w najmniejszej cz膮stce
kto lubi nigdy ma go do艣膰

2

m贸j sens dojrza艂 w Annopolu
cho膰 zacz膮艂 si臋 w Legionowie
i mia艂 tam wa偶ne etapy

histori臋 mojego sensu spisa艂em
trzy tygodni temu (17 10 2024)
jest wisi w internecie zostanie

dzi艣 wr贸ci艂 z innej strony
od rozproszonych szczeg贸艂贸w
Prusa Pi艂sudskiego Norwida

perspektywa ods艂oni艂a si臋 czasem
niewiele wiedzia艂em na pocz膮tku
stopniowo pozna艂em w pocie czo艂a

kto jeszcze po艂膮czy te kropki
kto w tej perspektywie zobaczy
siebie samego Polsk臋 i kultur臋

3

natura sensu wci膮偶 nieznana
skoro i ja dzi艣 smak jej do艂o偶y艂em
to wiele jeszcze jest aspekt贸w

psychologiczny wymiar wa偶ny
daje nam w niej dobro-bycie (dzi臋ki)
ale to przecie偶 nie tylko uczucia

艂膮czy si臋 z celem i znaczeniem
psycho-antropo-logicznie i wi臋cej
fenomenologicznie i metafizycznie

to 偶e w og贸le jeste艣my cz艂owiekiem
bytem osobowo my艣l膮cym 艣wiadomym 
podmiotem a nie przedmiotem natury 

smak czu膰 mo偶emy w ka偶dym k臋sie
bez wzgl臋du ile potrawy wch艂oniemy
smak to zmys艂 a sens w 艣wiadomo艣ci

homo sapiens tworzy kultur臋 warto艣ci
cho膰 i jej przeciwie艅stwa niestety
艣wiat cz艂owieka mieszka w sensie
 
4

mam takie wra偶enie-przeczucie
偶e sens nie ginie ca艂y z nami
non omnis moriar

bo to co sens m贸j i dla mnie daje
ma musi mie膰 sensowne ukorzenienia
w rzeczywisto艣ci jaka jest (Kosmos+)

sens nie jest czym艣 wyimaginowanym
ma jakby siatk臋 kartograficzn膮
w niej map臋 sensu map臋 艣wiadomo艣ci

to co dana osoba-podmiot odkryje
w swoich - i dzi臋ki - prze偶yciom
zostaje w wiecznym za-chwyceniom

5

sens nap臋dza prowadzi wype艂nia
t艂umaczy wiele na 艣mier膰 uodparnia
jest na dzi艣 na wczoraj na zawsze

(艣roda, 6 listopada 2024, g. 12.20)

***

wszystkich 艣wi臋tych i ja

w Ko艣ciele Wszystkich 艢wi臋tych
w mediach wszystkich zmar艂ych
zdj臋膰 z cmentarzy mn贸stwo

jak groby s艂awnych wygl膮daj膮
jakby ranking nieformalny
a mnie to ma艂o obchodzi

nawet gdy s艂ysz臋 odpytywanych
na t臋 okoliczno艣膰 na ulicach
偶e najwa偶niejsza jest pami臋膰

dla mnie to sprawy drugorz臋dowe
na pierwszym sens stawiam
kto sens odnalaz艂 i zrealizowa艂

tak o sobie 偶yczy艂bym po 艣mierci
bo sens si臋 sam wybroni
gr贸b porz膮dkuj膮c i pami臋膰

     (pi膮tek, 1 Listopada 2024, g. 22.42)

***

wydarzenie i przypowie艣ci


podj膮艂em pr贸b臋 i wielk膮 prac臋
by opisa膰 wydarzenie
tak jak si臋 nam da艂o 30 Sierpnia 2024
w miejscu czasie i kulturze

dwa miesi膮ce zmaga艅
z poj臋ciami s艂owami kontekstem
i ci膮gle jak krew w piach 
bez 偶adnego odd藕wi臋ku

Strach贸wka jak Cezarea Filipowa 
by艂a miejscem gdzie przed Jezusem i po
praktykowano wiele poga艅skich kult贸w
cz艂owiek dawny i wsp贸艂czesny tak ma

tam w艂a艣nie zabra艂 swoich uczni贸w
aby zada膰 im pytanie kim JA jest/em
nie bez powodu zadane w tym miejscu
kim ja ty my pami臋膰 i to偶samo艣膰

gdzie艣 t艂um wrzuca艂 pieni膮dze do skarbony
wielu bogatych wrzuca艂o wiele
uboga wdowa wrzuci艂a jeden grosz
zaprawd臋 powiadam wam to i ja

uboga wdowa jest w Biblii nie raz
spojrza艂em w gogle maps
zobaczy艂em co艣 dla mnie dziwnego
zawi艂e drogi do prawdy

Sarepta nie jest daleko od Cezarei
ale tylko w linii prostej
gdy spyta艂em o dojazd
google kaza艂 jecha膰 bardzo naoko艂o

mo偶e pytaj膮c pope艂nia艂em b艂臋dy
dzisiaj miejsca maj膮 inne nazwy
SAREPTA Water le偶y w Libanie
CEZAREA FILIPOWA to Banias/Nahal Hermon

dzi艣 Sarepta Sydo艅ska nosi nazw臋 Sarafand
i przenosi nas w czasy dalekie
gdy prorok Eliasz tam doszed艂 (tutaj) 
znad potoku Kerit (nie musia艂 z map膮 doko艂a)

nad potokiem do艣wiadczy艂 Bo偶ego daru opieki 
ma wszystko czego potrzebowa艂-potrzebuje
ale kiedy susza nie ustaje potok wysycha
i JHWH kieruje swoje s艂owo do Eliasza

aby ocali膰 proroka i ka偶d膮 ka偶dego z nas
przygotowuje miejsca i w poga艅skich krajach 
tak偶e w Sarepcie Sydo艅skiej w domu wdowy
kt贸ra na rozkaz JHWH ma 偶ywi膰 proroka

czas Eliasza to osiemset lat wstecz
wzgl臋dem Jezusa nie nas dzi艣 w kulturze
ka偶de klikni臋cie mo偶e wiele da膰
na u偶ytek swojej i sztucznej inteligencji

i ja podj膮艂em pr贸b臋 i wielk膮 prac臋
by opisa膰 wydarzenie
tak jak si臋 nam da艂o 30 Sierpnia 2024
w miejscu czasie i kulturze

dobrej gospodyni ciasto w r臋kach ro艣nie
pr贸cz frywolnej interpretacji
ma sw贸j sens g艂臋boki
nikt nie wie wszystkiego i nie b臋dzie

ze swego niedostatku wrzuci艂a wszystko
co mia艂a czyli ca艂e swoje utrzymanie
gdzie艣 indziej z wielu uzdrowionych z tr膮du
tylko jeden wr贸ci艂 z wdzi臋czno艣ci膮

Samarytanin przyszed艂 i podzi臋kowa艂
i to w podskokach i z g艂o艣nym wo艂aniem
on Samarytanin czyli obcy w kulturze
kto z nas jest bardziej a kto mniej w tym

sprawa wiedzy sprawa rozumie艅
interpretacji mo偶e i autorytet贸w
dziesi臋ciu czyli wielu uzdrowionych
tylko jeden us艂ysza艂 偶e jest ocalony

gdzie s膮 pozostali
w jakim zamieszkuj膮 艣wietle i ciemno艣ci
jak膮 z kim dziel膮 wsp贸艂-odpowiedzialno艣膰
za przysz艂o艣膰 i nasze chowanie m艂odzie偶y

takie i podobne przypowie艣ci
zacz臋艂y po wydarzeniu chodzi膰 mi po g艂owie
z kim mam por贸wna膰 to pokolenie
wielu zaproszonych a ma艂o wybranych jest

a przecie偶 sens i od szczeg贸艂贸w zale偶y
ile ich dostrze偶esz i wrzucisz w narracj臋
dost臋pne wszystkie w dziejach kultury
ale jak te wielokropki po艂膮czysz

gdybym mieszka艂 na Yukatanie w Campeche 
szuka艂bym 艣lad贸w cywilizacji Maj贸w
a w Mezopotamii czego innego
kim s膮 ci kt贸rzy niczego nie szukaj膮

czy tak musi by膰 zawsze
w gatunku homo sapiens
gdy d偶d偶u 艣wiadectw ludzko艣膰 potrzebuje
jak na przyk艂ad w czasie wielkiej Solidarno艣ci
  
namota艂em tutaj spraw i poziom贸w wiele
ka偶dy dzie艅 chce co艣 jeszcze dopisa膰
1 Listopada 艂膮czy nasz Annopol z histori膮
Marsza艂kiem Pi艂sudskim Prusem Ossowieckim

         (pi膮tek, 1 Listopada 2024, g. 14.06)

***

ustroje polityka i prawda


Migalski pisze o postpisizmie
jak ja o popeerelizmie
dobrze 偶e w og贸le o ustrojach
nie tylko o poszczeg贸lnych politykach

co ustr贸j stanowi m贸wi robi z nami
zajrz臋 do j臋zyka polskiego
zasady prawne okre艣laj膮ce organizacj臋 
i spos贸b funkcjonowania pa艅stwa
spo艂ecze艅stwa instytucji publicznych
ale tak偶e 偶ywy organizm
oba znaczenia bior臋

polityka nie tylko tyka powierzchni
bo co na niej ro艣nie widoczne
w g艂臋bi miewa korzenie
i zasilane bywa strumieniami
nie zawsze wykrywanymi
mo偶e rzadziej u艣wiadamianymi

w艂adz臋 zmieniaj膮 wybory powszechne
to co w korzeniach i strumieniach nie
tam pozostaj膮 bywa 偶e na wieki
wp艂ywaj膮c na miliardy sposob贸w
na 偶ycie i spos贸b my艣lenia
na mentalno艣膰 i dzia艂anie os贸b
przez 艣wiatopogl膮dy
czyli egzystencjalnie i metafizycznie

tam chc膮 si臋gn膮膰 liderzy
Bartkiewicz to us艂ysza艂 u Kaczy艅skiego
na kongresie partyjnym
wnioskiem z wyborczej pora偶ki jest to
偶e potrzeba jeszcze wi臋cej tego samego
by powr贸ci膰 do w艂adzy (tutaj)

PRL-u i komunizmu ju偶 nie ma
ale co艣 z klasowo艣ci pozosta艂o
i z religijnych 艣wiatopogl膮d贸w
o walce klas te偶 wspomn臋
zw艂aszcza 偶e mieszkam w Strach贸wce
gdzie i Fidei Defensor
ma swoich pobo偶nych zwolennik贸w

prawda zwolennik贸w nie ma
藕le s艂u偶y polityce
wymaga dialogu
najbardziej niechcianego dziecka demokracji

    (艣roda, 30 pa藕dziernika 2024, g. 12.13)

***

wydarzenie (ci膮g dalszy)


dwa miesi膮ce walczy艂em
偶eby opisa膰 wydarzenie
s艂owa litery zdania 
wpisywa艂em po kawa艂ku
jakby patchwork tworz膮c
linearnie i wersami
jak mi si臋 dawa艂a rzeczywisto艣膰
jak by艂em w stanie zapisa膰
to co mnie-nam si臋 objawi艂o

po dw贸ch miesi膮cach jest tekst
obszerny patchworkowy
mog臋 odetchn膮膰 z ulg膮
ale praca niesko艅czona
bo nie o mnie chodzi
ale o sens i znaczenie wydarzenia
wydarzenie zadaje prac臋 kulturze
to ono jest tu najwa偶niejsze

a moja praca
c贸偶
skoro nie ma innych

musz臋 dotrze膰 do uczestnik贸w
przede wszystkim do 偶ywych
ale bior臋 pod uwag臋 i umar艂ych
bo tak si臋 dziej膮 sprawy nasze
tera藕niejsze przesz艂e i przysz艂e

zapyta艂em co by B贸g chcia艂
odpowiedzia艂 偶ebym to opisa艂
i budowa艂 tutaj katedr臋
wymarzon膮 przez Jackowsk膮
idea艂y jej i wi臋ksze wciela艂
a to Polska w艂a艣nie 
i Europa wi臋kszej kultury

      (艣roda, 30 pa藕dziernika 2024, g. 11.19)

***

na tropie duchowej intuicji

w trakcie pisania jej do艣wiadczam
nie wykluczam 偶e tak偶e poza tym
ja podmiot prze偶y膰 艣wiadomych

w艂膮czam w tekst kt贸ry zapisuj臋
bo co艣 wyrzuca 艣wiadomo艣膰 na brzeg
przecie偶 musz臋 dokonywa膰 wyboru i selekcji
z nat艂oku bod藕c贸w i wra偶e艅 (i tak偶e zdj臋膰)
wi臋c co艣 o tym decyduje

t艂umne wra偶enia i bod藕ce maj膮 藕r贸d艂o
s膮 z zakresu drogi-prawdy-偶ycia
jak podpowiedzia艂 mi historyczny Jezus
i co doskonale mi si臋 sprawdza

w procesie pracy nad tekstem jakim艣
przychodz膮 i odchodz膮 (rzadziej) pomys艂y
kt贸re艣 bior臋 jako istotne
ba jako istotowo-konstytutywne
dla tematu nad kt贸rym pracuj臋
i kt贸ry r贸wnocze艣nie pracuje nade mn膮

w 艣wiadomo艣ci mojego podmiotu s膮 jest
niesko艅czona sko艅czono艣膰 dozna艅
pami臋ci fakt贸w kojarze艅 odczu膰 refleksji

w trakcie pisania co艣 je pobudza 艂膮czy
偶e te nie inne jawi膮 mi si臋 danej chwili
i zobacz臋 pojm臋 ich potencja艂
dla tworzonego dzie艂a dzia艂ania opisu

intuicja jest tu s艂absz膮 podpowiedzi膮
duch jest zdecydowanie bardziej adekwatny
duch lub sens (inaczej)
Norwid u偶y艂 okre艣lenia Wszechoko

     (czwartek, 24 pa藕dziernika 2024, godz. 13.53)

*** 

czy dwie rzeczywisto艣ci s膮


co to za pomys艂
by wszystko sprowadza膰 do jednego
i mierzy膰 jedn膮 miar膮
wagi i rozci膮g艂o艣ci
wzwy偶 wszerz na d艂ugo艣膰 lub w bok
kt贸re osoby i sensu nie znajd膮

rzeczywisto艣ci sensu osobowego
nie zwa偶ysz nie zmierzysz
ani z r贸wna艅 wyprowadzisz

wi臋c to co najwa偶niejsze nieznane
dla tych zamkni臋tych w materii
jakby sensu nie by艂o dla nich i w og贸le
a d艂ugo艣膰 waga szeroko艣膰 dadz膮 odpowied藕
przem贸wi膮 do nas i poprowadz膮 (gdzie)

sens i osoby 偶yj膮 inaczej
a mo偶e istniej膮 tylko a nie 偶yj膮
wtedy 偶ycie dotyczy艂oby tylko materii
tak zwanej o偶ywionej w i przez biologi臋

komu spodoba si臋 taka spekulacja
rozrywaj膮ca nasze do艣wiadczenie jedni
sensu mieszkaj膮cego w nas osobach
na bazie o偶ywionej materii biologii

'na bazie' nie m贸wi jednak o istocie
tego wsp贸艂zamieszkiwania jedni
b膮d藕 dw贸ch rzeczywisto艣ci z艂膮czonych
ku zdumieniu wieczno艣ci w nas

materia r贸wnie偶 ma swoj膮 tajemnic臋
prapracz膮stek i stan贸w spl膮tanych
gin膮c jakoby w uk艂adach r贸wna艅
co te偶 jest zwyci臋stwem Logosu 

nie m贸w o swoim pocz膮tku i ko艅cu
bo to mo偶e dotyczy膰 tylko 偶yciorysu
ale nie sensu (narracji opowie艣ci)

sens czy szczeg贸lnym stanem chaosu jest
czy bardziej jest odwrotnie 
dwie czy jedna jest rzeczywisto艣膰
to i tak ka偶da osoba jest cudem
a porozumienie dw贸ch os贸b cudem cud贸w

     (niedziela, 20 pa藕dziernika 2024, g. 12.52)

*** 

wywo偶enie 艣mieci 

     /paradygmaty r贸偶nych rzeczywisto艣ci/

syny i zi臋膰 zjechali
na wo艂anie Matki i te艣ciowej
w uprzejmy apel u艂o偶one
偶eby pomogli upora膰 si臋 z
- dla niej 艣mieciami
- a dla mnie histori膮

bo gmina og艂osi艂a termin
wyw贸zki tak zwanych gabaryt贸w

ca艂y strych przetrzepali
i zbudowali piramid臋 przed bram膮
bram膮 po kt贸rej jest tylko miejsce
i par臋 synaps w mojej pami臋ci

wola艂bym 偶eby robili to po 艣mierci
nie siedzia艂bym jak sparali偶owany
  
mign臋艂y mi w stercie rzeczy bliskie kiedy艣
mapa kt贸r膮 kolega licealnej 艂awy ofiarowa艂
by s艂u偶y艂a mi pomoc膮 w katechezie
radiomagnetofon wtedy z wy偶szej p贸艂ki
inwestycja rodzinna do tych偶e katechez
z PEWEXU za dolary od chrzestnej matki z USA
  
zd膮偶y艂em wstrzyma膰 eksterminacj臋 kompa
w kt贸rego bebechach czyli twardym dysku
mo偶e dycha jeszcze owoc nocy moich
ochrzci艂em map膮 艣wiadomo艣ci
zapisywa艂em przebudzony ze sn贸w
jakie艣 narracje
kt贸re zawsze prowadzi艂y do mi艂o艣ci
zawsze ci膮g my艣li ko艅czy艂 si臋 na i w mi艂o艣ci
jak w kluczu wiolinowym kompozytor贸w

co艣 jeszcze mnie tkn臋艂o nie raz
wymkn膮艂em si臋 niepostrze偶ony do bramy
to by艂 nasz skarb powojenny jak z UNRY
intuicja mnie zmyli艂a
rower a dok艂adniej jego rama
prastara damka balon贸wka
nakt贸rej wszyscy je藕dzili艣my
pierwej ucz膮c si臋 na nim r贸wnowagi
mam w pami臋ci ten dzie艅 i nawet miejsce
pomkn膮艂em pierwszy raz bez wywrotki
by艂 zami od zawsze
powinien w艂膮艣ciwie nazywa膰 si臋 Kapaon
  
wola艂bym 偶eby robili to po 艣mierci
nie siedzia艂bym jak sparali偶owany
  
jeszcze zd膮偶y艂em zrobi膰 par臋 zdje膰
nim sp艂on臋艂y w ognisku pami膮tki
jak resztki skrzyni z II RP
z wypisan膮 zawarto艣ci膮 i adresatem
fotel dla chorej - pan Andrzej Kr贸l
dla Zofii Jackowskiej sprowadzony
tej kt贸ra 艂adne wiersze pisa艂a
i na 艂adne wiersze pami臋ci zas艂ugiwa艂a
kt贸rej zachowa艂o si臋 zdjecie
i projekt p艂askorze藕by brata
na 艂o偶u bole艣ci
  
kt贸ra opisa艂a swoj膮 mi艂o艣c do 艁yska
w 1942 roku a zmar艂a 2 lata p贸藕niej
kt贸rej pogrzeb poprowadzi艂 kapelan Marsza艂ka
bo znali si臋 rodzinnie
stara warszawska inteligencja
artyst贸w wojskowych dyplomat贸w pisarzy

na pewno spali艂y si臋 inne cz膮stki pami臋ci
przepad艂y jak musz膮 przepa艣膰 w czas jaki艣
nie wszystkim zrobi艂em portrety przepraszam
cho膰 zabra艂em jakie艣 marne cztery cz膮stki
  
ma艂y zeszycik Ksi臋gi Psalm贸w
kt贸rych sprowadzi艂em wiele z Warszawy
z Brytyjskiego/Zagranicznego Tow Biblijnego
偶eby艣my mogli recytowa膰 zgodnym ch贸rem
ucz膮c si臋 rytmu i ducha kt贸ry zespala
  
r贸wnie ma艂y zeszycik ks Jana Kracika
偶art贸w niepo艣wi臋conych (lepsze od kabaraet贸w)
  
Katechizm Ko艣cio艂 Katolickiego
w pytaniach i odpowiedziach z 1994
te偶 nie ma du偶ych rozmiar贸w
dobrze s艂u偶y艂 do interaktywnych katechez
  
czwarte najbardziej okaza艂e cho膰 cienkie
kto艣 zada艂 sobie du偶o trudu w roku 1967
przepisa膰 na maszynowych przebitkach
i oprawi膰 fachowo w introligatorni
dzie艂ko frere Francois Coudreau
  
L'enfant et le probl猫me de la foi
Le monde et l'enfant - podtytu艂
Autor Fran莽ois Coudreau
Wydawca Editions Fleurus, 1961
Liczba stron 60 
si臋ga 6 Kongresu do spraw dziecka
mi臋dzynarodowego w Montrealu w 1957 roku
(o dziecku w Ko艣ciele i 艣wiecie dzisiejszym)
gdy ja by艂em dzieckiem od 4 lat
  
komu艣 bardzo zale偶a艂o i przet艂umaczy艂
wyda艂 katolicki o艣rodek wydawnczy
VERITS Praed Mews London
dw贸ch kardyna艂贸w da艂o przedmowy
Emil Leger dla Montrealu
i Stefan Wyszy艅ski dla Polski w PRL

jest jeszcze dedykacja
z mi艂o艣ci do dziecka polskiego
w Tysi膮clecie Chrztu Polski
i ja by艂em tym dzieckiem u Kapaon贸w
(dzisiaj w wielu miejscach nie chc膮 dzieci -
podobnie nie chc膮 rozm贸w o wierze w Ducha
mo偶e te dwa niechcenia maj膮 wsp贸lny korze艅)

wola艂bym 偶eby robili to po 艣mierci 
nie siedzia艂bym jak sparali偶owany  

bo dla mnie nie ma 偶adnej przysz艂o艣ci
oczekiwanego stanu wysprz膮tanego
przestrzeni pod nowy porz膮dek

to r贸偶ni mnie od m艂odszych
偶adnych oczekiwa艅 i plan贸w
wszystko co mia艂o by膰 by艂o
dokona艂 si臋 m贸j porz膮dek bytu
nowego sensu nie odczytam ani napisz臋

ps
w dobrze uporz膮dkowanym 艣wiecie
ju偶 tylko jestem - czy zawalidrog膮 -
mo偶e natr臋tnie brz臋cz膮c膮 much膮
rzeczywisto艣ci kt贸ra by艂a

    (sobota, 19 pa藕dziernika 2024, g. 16.39)

***

historia mojego sensu

    /艣p Bortnowskiej 偶onie dzieciom wnukom/

jest ze mn膮 od dawna
cho膰 dnia narodzin nie znam
pewnie wy艂ania艂 si臋 d艂ugo
drog膮-prawd膮-偶yciem
okruchami egzystencjalnymi
nawet przeczuciem ka偶dym

na pewno wraz z do艣wiadczeniami
tymi spo-i-nie-spo-dziewanymi
na pewno z wa偶n膮 rol膮 lektur
jak膮艣 tak偶e paru film贸w
i w og贸le sztuki w kulturze

sn贸w nie lekcewa偶臋
mia艂em takie kt贸re zapisa艂em
- nim przyjdzie kto艣
pierwszy wyjd臋 ja
nim przyjdzie kto艣
wyci膮gn臋 d艂o艅
nie b贸j si臋 
jeszcze jestem ja
nie b贸j si臋 
jeszcze jest dom

albo B贸g prostota
kt贸ry si臋 zjawi艂 po komunii w Kodniu
obmy艂 nie utopi艂 we 艂zach
wstrz膮sn膮艂 g艂臋biej i bardziej
ni偶 do samych trzewi

albo tygodniowy pobyt u kamedu艂贸w
z wielkim czytaniem Wielkiej Teresy
i r贸wnie wielkim z niej wynotowywaniem

sens Solidarno艣ci
kt贸ry sta艂 si臋 wst臋pem do katechezy
z m艂odzie偶膮 stan贸w wojennych PL
i jej nam towarzyszeniem duchem

historia potem sta艂a si臋 ci膮giem
mi艂o艣ci ma艂偶e艅stwa rodziny
na drodze pokole艅 nowych
w jedno艣ci z tymi kt贸rzy ju偶 tu byli
Sobieskimi Norwidami
Trembi艅skimi Jackowskimi Kr贸lami
w genealogicznej piramidzie sensu
bycia Polakiem cz艂owiekiem patriot膮
cz膮stk膮 wielkiej ludzkiej kultury
droga-prawda-偶ycie jest m膮 konstytucj膮

    (czwartek, 17 pa藕dziernika 2024, g. 18.44)

***
  
dualizm sensu i bez-


dla jednych jest sens
dla innych go nie ma

mia艂em dzisiaj sen o tym
kto艣 m贸wi艂 na spotkaniu o Bogu
ja zrobi艂em wyk艂ad o sensie
nie u偶ywaj膮c s艂owa B贸g

ale mo偶na sens nazwa膰 Bogiem
kto komu zabroni

i robi臋 z tego podstawowe do艣wiadczenie
oczywi艣cie tak do艣wiadcza cz艂owiek my艣l膮cy
poddaje do艣wiadczenie refleksji
na koniec do艣wiadczenie ca艂ego 偶ycia

jest sens i go widz臋
albo go nie widz臋 i zaprzeczam 偶e jest
dotyczy mojego osobowego 偶ycia
a z nim ca艂ego mojego dope艂nienia
kt贸rym jest Wszech艣wiat

(czw. 17 pa藕d. 2024, g. 15.43) TUTAJ - Osobny 艣wiat

czwartek, 24 pa藕dziernika 2024

WYDARZENIE "U Matki Bo偶ej Annopolskiej w dniu 30 sierpnia 2024" (praca patchworkowa)


Przedmowa (foreword, Vorvort, pr茅face, 锌褉械写懈褋谢芯胁懈械...):
- w jakim j臋zyku wyrazi膰 siebie? Na jaki j臋zyk przet艂umaczy膰 m臋ki pisz膮cego, aby adekwatnym s艂owem opisa膰 do艣wiadczenia? Opisa膰 wydarzenie - o tym powstaj膮 teorie filozof贸w. Praca, wysi艂ek, m臋ki. Dzisiaj, na koniec, chwil臋 przed opublikowaniem, musz臋 zmusza膰 si臋 - mas艂o ma艣lane - aby to, co napisa艂em, co z艂膮czy艂em w patchwork, przeczyta膰. A jeszcze chcia艂bym ministr贸w zaprosi膰 do tego. Ufaj膮c intuicjom i natchnieniom - czyli prawdzie wi臋kszej od ka偶dej i ka偶dego z nas. Kt贸ra chce si臋 objawia膰. Prawda chce si臋 OBJAWIA膯, a fa艂sz chce si臋 ukrywa膰 (b膮d藕 tylko przemilcza膰). M贸j przyjaciel, kt贸ry wsp贸艂pracuje z egzorcystami powiedzia艂by, 偶e to z艂y duch pr贸buje przeszkadza膰.
Czy kto艣 doczyta do ko艅ca? Czy kto艣 us艂yszy m贸j g艂os? Z g艂臋bi dziej贸w (naszego gminnego objawienia)? Moja praca ma zatem aspekty filozoficzno-teologiczne.

Nadziei traci膰 nie mog臋. Ko艣ci贸艂 te偶 uwra偶liwia si臋 na ten wymiar 偶ycia wsp贸lnego (wsp贸lnoty):
"Ko艣ci贸艂 synodalny jest Ko艣cio艂em s艂uchania” (FRANCISZEK, Przem贸wienie Papie偶a Franciszka podczas uroczysto艣ci upami臋tniaj膮cej 50. rocznic臋 ustanowienia Synodu Biskup贸w, 17 pa藕dziernika 2015). U艣wiadomienie sobie tego jest owocem do艣wiadczenia drogi synodalnej, kt贸ra jest s艂uchaniem Ducha poprzez s艂uchanie S艂owa, s艂uchanie wydarze艅 historycznych i s艂uchanie siebie nawzajem w艣r贸d jednostek i wsp贸lnot ko艣cielnych, od poziomu lokalnego do kontynentalnego i powszechnego. Dla wielu wielk膮 niespodziank膮 by艂o w艂a艣nie do艣wiadczenie bycia wys艂uchanym przez wsp贸lnot臋, w niekt贸rych przypadkach po raz pierwszy, otrzymuj膮c w ten spos贸b uznanie ich warto艣ci..." (Instrumentum laboris, nr. 22) 
"Poprzez drog臋 utkan膮 z ciszy, modlitwy, s艂uchania S艂owa Bo偶ego, braterskiego dialogu i radosnych spotka艅, czasem niepozbawionych trudno艣ci, jako Lud Bo偶y stawali艣my si臋 bardziej 艣wiadomi naszej relacji jako braci i si贸str w Chrystusie i wsp贸lnej odpowiedzialno艣ci za bycie wsp贸lnot膮 zbawionych, kt贸ra g艂osi ca艂emu 艣wiatu, s艂owem i 偶yciem, pi臋kno Kr贸lestwa Bo偶ego. To偶samo艣膰 ta nie jest abstrakcyjn膮 ide膮, lecz 偶ywym do艣wiadczeniem, utkanym z imion i twarzy. W trakcie przygotowa艅 do Drugiej Sesji i podczas jej prac, nadal konfrontujemy si臋 z pytaniem: w jaki spos贸b to偶samo艣膰 synodalnego Ludu Bo偶ego w misji mo偶e przybra膰 konkretn膮 form臋 w relacjach, na drogach i w miejscach, w kt贸rych toczy si臋 偶ycie [Ko艣cio艂a]?" (Instrumentum laboris 2)

***

na tropie duchowej intuicji

w trakcie pisania jej do艣wiadczam
nie wykluczam 偶e tak偶e poza tym
ja podmiot prze偶y膰 艣wiadomych

w艂膮czam w tekst kt贸ry zapisuj臋
bo co艣 wyrzuca 艣wiadomo艣膰 na brzeg
przecie偶 musz臋 dokonywa膰 wyboru i selekcji
z nat艂oku bod藕c贸w i wra偶e艅 (i tak偶e zdj臋膰)
wi臋c co艣 o tym decyduje

t艂umne wra偶enia i bod藕ce maj膮 藕r贸d艂o
s膮 z zakresu drogi-prawdy-偶ycia
jak podpowiedzia艂 mi historyczny Jezus
i co doskonale mi si臋 sprawdza

w procesie pracy nad tekstem jakim艣
przychodz膮 i odchodz膮 (rzadziej) pomys艂y
kt贸re艣 bior臋 jako istotne
ba jako istotowo-konstytutywne
dla tematu nad kt贸rym pracuj臋
i kt贸ry r贸wnocze艣nie pracuje nade mn膮

w 艣wiadomo艣ci mojego podmiotu s膮 jest
niesko艅czona sko艅czono艣膰 dozna艅
pami臋ci fakt贸w kojarze艅 odczu膰 refleksji

w trakcie pisania co艣 je pobudza 艂膮czy
偶e te nie inne jawi膮 mi si臋 danej chwili
i zobacz臋 pojm臋 ich potencja艂
dla tworzonego dzie艂a dzia艂ania opisu

intuicja jest tu s艂absz膮 podpowiedzi膮
duch jest zdecydowanie bardziej adekwatny
duch lub sens (inaczej)
Norwid u偶y艂 okre艣lenia Wszechoko

        (czwartek, 24 pa藕dziernika 2024, godz. 13.53)


Nar贸d, kt贸ry traci pami臋膰...
Cz艂owiek-osoba, kt贸ra nie pracuje nad w艂asn膮 pami臋ci i to偶samo艣ci膮... analogicznie.
Nie jestem - nikt z ludzi-os贸b-my艣l膮cych - nie jest izolowanym punktem/py艂em Kosmosu.
Jestem cz臋艣ci膮 jakiej艣 historii, opowie艣ci-narracji. W tym jest moja eschatologia
i do艣wiadczenie wieczno艣ci. Nie mo偶e mnie ju偶 nie by膰. Bo by艂em.
Skoro by艂em - to pozostan臋 w tej historii i narracji.
Nie jest kwesti膮 najwa偶niejsz膮 liczba s艂uchaczy i czytelnik贸w. JESTEM.
Wydarzenie prowadzi a偶 tak daleko-szeroko-wysoko-g艂臋boko.
Moja wiara i rozum m贸wi膮 mi, 偶e wszyscy wiemy, 偶e jest co艣 wi臋cej.
Tylko cz艂owiek, dzi臋ki darowi 艣wiadomo艣ci, to co艣 wi臋cej poznaje.
Mo偶emy mie膰 w TYM WI臉CEJ udzia艂, na miar臋 - wysi艂k贸w, pracy, talent贸w...
- na miar臋 wsp贸艂pracy, otwarto艣ci, dialogicznego podej艣cia do ca艂ej rzeczywisto艣ci
Rzeczywisto艣ci cz艂owieka-艣wiata-Boga-sensu, szukaj膮c aspekt贸w istotowych i konstytutywnych.
"Pami臋膰 o w艂asnych korzeniach jest gwarantem dobrze ukierunkowanego rozwoju, odnowy" (tu)

***

Dni mijaj膮. P贸藕niej tygodnie, miesi膮ce, lata. Z bezwzgl臋dn膮 konsekwencj膮. Tak w og贸le, a tak偶e oczywi艣cie przed i po (wa偶nych) wydarzeniach. Ale wydarzenia tworz膮 nasz膮 histori臋. Nasz膮 - nie jak膮艣, nawet je艣li zapisan膮 w "jakich艣" podr臋cznikach. Dlaczego dzielimy je na wa偶ne i niewa偶ne? Czy bylejako艣膰 nazwiemy wydarzeniem?

Bo wydarzenia tylko cz艂owiek-osoba mo偶e prze偶ywa膰 i przechowa膰 w podmiotowej pami臋ci i to偶samo艣ci. Nie tylko w pami臋ci cyfrowej, zapisanej na jakich艣 technologicznych no艣nikach. Pami臋膰 i to偶samo艣膰 to atrybuty podmiotu OSOBOWEGO. Osoba jest i pozostanie tajemnic膮. Darem i tajemnic膮 dla tych, kt贸rzy j膮 zg艂臋biaj膮. "Cz艂owiek to ten, kto zna siebie" - w encyklice "Wiara i rozum" papie偶 odwo艂a艂 si臋 do m膮dro艣ci Grek贸w. To ten, kto podj膮艂 "prac臋 w pocie swego czo艂a", z kolei pisa艂 Norwid. Nie po to jest 艣wiat艂o, by pod korcem sta艂o. 艢wiat艂o jest. Ma w sobie co艣 nieprzekraczalnego nawet najwi臋ksz膮 wiar膮 i rozumem, nie tylko swoj膮 pr臋dko艣膰 dla fizyk贸w, astronom贸w, kosmolog贸w, matematyk贸w... 艢wiat艂o rodzi si臋 i p艂ynie w wieczno艣ci z wydarzenia, nawet je艣li danej gwiazdy nie ma ju偶 na firmamencie.

Ale wydarzenie niezauwa偶one i niezapisane nie zaistnieje w ludzkiej historii, w ludzkiej kulturze. Naszym zadaniem egzystencjalnym i ba! powinno艣ci膮 moraln膮 jest nazwa膰 i przekaza膰 dalej, kolejnym pokoleniom. Nigdy ca艂kowicie nie znika, mo偶e nierozpoznane powraca do swego 藕r贸d艂a 艣wiat艂a (i istnienia).  

Od wydarzenia, kt贸re chc臋 opisa膰 min臋艂o 5 dni (wtedy). Tylko, lub a偶, a ja ci膮gle nie mog臋 usi膮艣膰 i go opisa膰. Umyka mi, migocze i ja艣nieje, potem przes艂ania go codzienno艣膰, ale wiem, 偶e zn贸w si臋 wy艂oni. Jako zadanie, tym razem. Wiem, 偶e musz臋 go uchwyci膰 i wyrazi膰. W ludzkim, osobowo-podmiotowym j臋zyku polskim. W ludzkiej, polskiej kulturze, cz膮stce jednej wielkiej kultury od pocz膮tku cz艂owieka na ziemi. Tej dialogicznej, otwartej na ka偶de odkrycie, na wszystko, co si臋 jako艣 jawi cz艂owiekowi (my艣l膮cemu). Badaj膮cej wszystko, co do nas dochodzi, dane wysi艂kiem tw贸rczym gatunku homo sapiens. Badaj膮cej wszystko!! Zachowuj膮cej to, co dobre, pi臋kne, prawdziwe - dla rozwoju i trwania cz艂owieka w ka偶dej i ka偶dym z nas. A ka偶da/ka偶dy ma swoje genetyczne uwarunkowanie i kulturow膮 obr贸bk臋 w konkretnych 艣rodowiskach, grupach i swojej w艂asnej historii. Ka偶da/ka偶dy ma zalety, talenty, wady, granice jakie艣. Byle na miar臋 odpowiedzialno艣ci za to, co nasze. Bez wyparcia i zak艂amywania rzeczywisto艣ci. Wszystkiego nie musz臋 wszystkim zwierzy膰, ale musz臋 nie艣膰 w sobie 艣wiadomie. Stara膰 si臋 o to usilnie. By膰, albo nie by膰 - adekwatnym, prawdziwym. SOB膭. Ani lepszym, ani gorszym od innych. Oto ponadshakespearowska i norwidowa sztuka sztuk wszelakich - "odpowiednie da膰 rzeczy s艂owo".

Zdaj臋 sobie spraw臋, ja 71 letni emerytowany nauczyciel, katecheta, autor bloga, 偶e trudno b臋dzie przebrn膮膰 przez t臋 moj膮 prac臋 pisan膮, pr贸buj膮c膮 ogarn膮膰 ca艂a dost臋pn膮 mi wiedz臋 w dziedzinie pami臋ci, 艣wiadomo艣ci, to偶samo艣ci, ale... z drugiej strony - zbytnie uproszczenia cz臋sto nas zwodz膮. 

呕eby jako艣 ogarn膮膰 to i wszelkie inne wydarzenia, musz臋 wch艂on膮膰 mas臋 ciszy. Ona tworzy jakby os艂on臋 i osnow臋 my艣li. Pra藕r贸d艂o. Na miar臋 dla ka偶dej i ka偶dego z nas. Tylko cisza - echo wieczno艣ci - jest w艂a艣ciwym dope艂nieniem wydarze艅. Bez ciszy nie b臋d臋 w stanie podo艂a膰 zadaniu. Obj膮膰 ca艂膮 swoj膮 艣wiadomo艣ci膮 i wyrazi膰 wydarzenie sprzed 5 dni. W ciszy powtarzam sobie jak refren "drugiego takiego wydarzenia ju偶 w moim 偶yciu nie b臋dzie". A czy kto艣 podejmie w膮tek w nast臋pnych pokoleniach, analogicznie jak ja, J贸zef K. - wiedzie膰 nie mo偶na.

Najpierw, pr贸cz ciszy, brakowa艂o mi pewnego oprawionego w ramki obrazka. Dyplomu (no. 314) i odznaki przyznanej przez Komitet Obchodu 25-lecia, za WALK臉 O SZKO艁臉 POLSK膭, dla Marii Kr贸lowej - kt贸ra wraz m臋偶em stworzy艂a miejsce naszego spotkania-wydarzenia. Obrazka-dyplomu z 2 lutego 1930 roku. W polskiej tradycji katolickiej obchodzone jest wtedy 艣wi臋to Matki Boskiej Gromnicznej (Jezus jako „艣wiat艂o艣膰 艣wiata”), a oficjalnie nosi nazw臋 Ofiarowania Pa艅skiego - na pami膮tk臋 przyniesienia przez Maryj臋 niemowl臋cia Jezusa do 艣wi膮tyni jerozolimskiej. Mia艂o to miejsce w 40 dni po narodzeniu dziecka. Niby nic, koincydencja czasu i zdarze艅, poszerza perspektyw臋 mojego roz-wa偶ania daru spotkania-wydarzenia w Ogrodzie annopolskim. Nie wiem, nie doczyta艂em nigdzie, dlaczego w 1930 roku zadzia艂o si臋 TO CO艢 akurat 2 lutego, cho膰 mo偶e mia艂o jakie艣 znaczenie/uzasadnienie?

Wiem, mam pe艂n膮 艣wiadomo艣膰, jakie znaczenie mia艂a i ma data/dzie艅 naszego wydarzenia spotkania u Matki Bo偶ej Annopolskiej. 30 Sierpnia jest rocznic膮 i 艣wi臋tem powstania w Polsce/Europie/艣wiecie NSZZ SOLIDARNO艢CI.

Niby nic, pami膮tka rodzinna, wisz膮ca przez dziesi臋ciolecia na 艣cianie na poddaszu. Jednak w po艂膮czeniu z inn膮 pami膮tk膮, rodzinn膮 kronik膮, i fragmentem odnosz膮cym si臋 do dzia艂alno艣ci uj臋tej wy偶ej wymienionym dyplomem i odznak膮, rozb艂yskuje wi臋kszy snop 艣wiat艂a. 脫w fragment, opisuj膮cy jej -nagrodzonej-obdarowanej Marii Kr贸l z domu Jackowskiej - chwalebne 偶ycie i czyny,  brzmi: "potem czas sw贸j w tajnem kole / po偶ytecznie zu偶ywa艂a / gdy zdr贸j wiedzy dziatwie w szkole / w zakute g艂owy wt艂acza艂a // praca ta cho膰 bardzo mi艂a / niebezpieczn膮 by艂a przecie / narazi膰 j膮 mog艂a by艂a / na katorg臋 o czym wiecie...". Jakie by艂o t艂o spo艂eczno-polityczne owej walki o szko艂臋 polsk膮, mo偶na pozna膰 z opracowa艅 historycznych, np. 1) Walka o szko艂臋 polsk膮 : w 25-lecie strajku szkolnego / pod red. S. Drzewieckiego, Z. Nowickiego i T. Woje艅skiego ; Zwi膮zki Nauczycielstwa Polskich Szk贸艂 Powszechnych i 艢rednich, (1930, strajki studenckie, szko艂y, zab贸r rosyjski), 2) Nasza walka o szko艂臋 polsk膮 1901-1917 : opracowania, wspomnienia, dokumenty. T. 1, pod.red. prof. B. Nawroczy艅skiego (1932).

Kiedy znalaz艂 si臋 obrazek, opisywane wydarzenie nabra艂o nowego jeszcze wymiaru. Jeszcze bardziej odleg艂ego od "szaro艣ci" powszednich dni i nocy. Wymiaru wielce ideowego - nazwanego i odczytanego (wys艂uchanego - w j臋zyku synodalnych dokument贸w) sic et nunc. Ale to potem.

Teraz wracam do podstawowego i pierwszoplanowego wymiaru opisywanego wydarzenia. W starym wiejskim ogrodzie zjecha艂o si臋 do艣膰 liczne grono-towarzystwo (zgromadzenie-zwo艂anie) os贸b z艂膮czonych drog膮-prawd膮-偶yciem, zar贸wno osobistym ka偶dej/ka偶dego, jak i czasem naznaczonym w kalendarzu polskich dziej贸w, czasem polskich przemian ustrojowych. Wielkiego przeskoku kulturowo-cywilizacyjnego. Transformacji cywilizacyjnej datowanej od 1989/1990, a dla rozumiej膮cych wi臋cej - od Solidarno艣ci 1980/81, z艂膮czonej korzeniem dziej贸w z wyborem kardyna艂a Wojty艂y na papie偶a Powszechnego Ko艣cio艂a. Globalizacja dziej贸w dotkn臋艂a tak偶e Ogr贸d Kr贸l贸w/Jackowskich/Kapaon贸w w Annopolu. Duch czasu i duch miejsca wykona艂y pot臋偶n膮 prac臋 tutaj. Wiara i rozum cz艂owieka my艣l膮cego pozwala unie艣膰 si臋 ponad zmienne okoliczno艣ci, aby poznawa膰 i kontemplowa膰 prawd臋. T臋 prawd臋, kt贸ra przekracza podr臋czniki i teorie. Prawd臋, kt贸ra mieszka mi臋dzy nami. Bo wciela si臋 w dzieje, tylko poprzez cz艂owieka, ka偶d膮 i ka偶dego z nas. Niematematycznie, nie w cyfry, nie w liczby, nie w maszyny. Bez cz艂owieka my艣l膮cego, bez naszej ludzkiej gatunkowej 艣wiadomo艣ci sensu nie tylko nie mo偶na pozna膰 - c贸偶 dopiero kontemplowa膰 - ale w og贸le sens nie mo偶e zaistnie膰/wydarzy膰 si臋 we Wszech艣wiecie. Ka偶dy sens ma sw贸j egzystencjalny odno艣nik, dzisiaj m贸wimy o linkach (w czym艣 wi臋kszym ni偶 Inter-net).

Podstawowym wymiarem opisywanego wydarzenia jest zgromadzenie nauczycielskiego grona pewnej szko艂y, w pewnej polskiej gminie, z bardzo konkretn膮 histori膮, maj膮c膮 kszta艂tuj膮cy wp艂yw na ka偶d膮 i ka偶dego z nas. Wszyscy byli zaproszeni, nie wszyscy mogli si臋 zjawi膰. Zjawienie jest fundamentalnym aspektem ka偶dej fenomenologii, a mo偶e i ka偶dej ludzkiej egzystencji. Bez zjawienia si臋 czegokolwiek dla/w ludzkiej podmiotowej 艣wiadomo艣ci nie mo偶na tego pozna膰, opisa膰, mierzy膰, kontemplowa膰. Zjawi膰 si臋 - stan膮膰 w 艣wietle. I w jakiej艣-czyjej艣 perspektywie rozumienia/艣wiadomo艣ci.

Zjawi艂o si臋, sta艂o si臋 jaw膮, obecno艣ci膮 14 os贸b. Na jawie, nie w snach, ani czyich艣 planach tylko. J臋zyk teologii (sobor贸w i synod贸w) powiedzia艂by "zechcia艂 B贸g i si臋 sta艂o". Sta艂o si臋 to, co zechcia艂. Zechcieli艣my. Mieli艣my tak膮 woln膮 wol臋, aby by膰 w tym miejscu, w tym czasie polskich - i w og贸le - dziej贸w. W osobowej czasoprzestrzeni.

Z inicjatyw膮 wysz艂a Gra偶yna. Zaprosi艂a. Na sam koniec swojego dyrektorowania szkole pod nazw膮 Rzeczpospolitej Norwidowskiej. D艂ugo dyrektorowa艂a, 23 lata. Do emerytury. I nie by艂a to rutynowa praca nauczycielska, tudzie偶 rutynowe/urz臋dnicze dyrektorowanie. To by艂o wype艂nianie misji i permanentne (nieprzerwane) budowanie zespo艂u. Zesp贸艂 tak偶e nie jest celem samym w sobie. Wed艂ug mojego rozumienia spraw cz艂owieka, 艣wiata i Boga - zesp贸艂 jest drog膮 i etapem, kt贸rych celem jest WSP脫LNOTA (tajemnicza JEDNO艢膯-JEDNIA, mo偶liwa tylko w艣r贸d os贸b/ludzi 艣wiadomych siebie i pozosta艂ej rzeczywisto艣ci, zawsze nam jako艣 danej). 

Wsp贸lnota jest warto艣ci膮, idea艂em, tajemnic膮. Darem i tajemnic膮. Nie powstaje przez czyje艣 administracyjno-prawne decyzje. Nie stanie si臋 tak nawet w Ko艣ciele, pomimo kaznodziejskich i duszpasterskich zabieg贸w. Wed艂ug mojego rozeznania i przemy艣le艅, wsp贸lnota rodzi si臋 przez dobrowolne przyj臋cie daru (kt贸ry jakby kategoryzuje/specyfikuje) ka偶d膮 wsp贸lnot臋. Dawca owego daru - tajemnica? - jest we wsp贸lnocie najwa偶niejszy. Na przyk艂ad dla tzw. wsp贸lnoty samorz膮dowej najwa偶niejszy/decyduj膮cy jest fakt zamieszkiwania na danym terenie. Wyb贸r miejsca jest darem dziedzicznym dla wi臋kszo艣ci, a dla niekt贸rych stoi za tym 艣wiadoma decyzja - wyb贸r. O tym, 偶e tak lub inaczej zorganizowany jest podzia艂 kraju decyduj膮 jakie艣 w艂adze - fakt, kt贸ry tak偶e musimy akceptowa膰, lub... zmieni膰 adres zamieszkania, a nawet obywatelstwo.

WSP脫LNOTA jest prawie niedo艣cig艂ym idea艂em dla ka偶dej grupy ludzi 艂膮cz膮cych si臋 w jakim艣 wy偶szym (ni偶 partykularny zawsze interes) celu. W szczeg贸lno艣ci takie spo艂eczno艣ci, jak szko艂y i uniwersytety. Ko艣cio艂y? Parafie? Dlaczego? Bo prawda tego wymaga. I dobro wychowania. I pi臋kno poszczeg贸lnych os贸b i ich szerszych-najg艂臋bszych relacji osobowo-egzystencjalno-metafizycznych - nie tylko psychologiczno-zawodowych. Bez mi艂o艣ci (umi艂owania) PRAWDY nie mo偶na by膰 szko艂膮 ani uniwersytetem, ani ko艣cio艂em, ani gmin膮 i parafi膮. Co najwy偶ej marn膮 - cho膰 nawet ustawowo (i katechetycznie) definiowan膮 - podr贸bka.

Pa艂eczk臋-batut臋 dyrektorowania w zgranym zespole przej膮艂 z dniem 1 wrze艣nia 2024 roku Sebastian. Sebastian przeby艂 dotychczasow膮 drog臋 偶ycia, kszta艂cenia, formowania tutaj, w tej szkole, za czas贸w dyrektorowania Gra偶yny. Powinien czu膰, zna膰, rozumie膰 najl偶ejsze tchnienie wiatru dziej贸w i natury kultury w tych okolicach. Dr偶enie strun Opatrzno艣ci, egzystencji, odwiecznego sensu. Ta ziemia, jej najg艂臋bsze idee-idea艂y go zrodzi艂a, ta ziemia - z odmienionym obliczem po modlitwie Polek i Polak贸w zgromadzonych z papie偶em Janem Paw艂em II na Placu Zwyci臋stwa 2 czerwca 1989. Ta ziemia uk艂ada艂a i jego do snu i do pracy i jak w kolebce wypie艣ci艂a.

***

Kolebka pie艣ni

Autor: CYPRIAN KAMIL NORWID

1.

Gdzie ton i miara r贸wne s膮 przedmiotowi,
Gdzie przedmiot si臋 harmonj膮 dostraja;
Tam jest i pie艣艅, i rym — jak, kto je powi膰
Tam zsiedmia si臋 brzmienie i tam si臋 ztraja
I spadkuje si臋 samo ku ko艅cowi...

2.

Umiej s艂owom wr贸ci膰 ich wyg艂os pierwszy!
To jest ca艂膮 wra偶e艅 tajemnic膮;
Rym?... We wn臋trzu le偶y, nie w ko艅cach wierszy,
Jak i gwiazdy nie tam s膮, gdzie 艣wiec膮!

3.

Podobnie偶 i pie艣艅 gminna, to nie jest to,
Co wy dzi艣 zrobili艣cie z niej.
P艂ynno艣膰 s艂贸w? To oko, b艂ys艂e 艂z膮,
To ciep艂y dech, nie zawo艂anie: «Tchnij!...»
Tak wyw臋藕la si臋 kwiatu p膮k i tak ptasz臋
Coraz bystrzej i pe艂niej widzi dzie艅,
Nim nad rozp臋k艂膮 wzi臋ci czasz臋,
Wra偶enia pierw maj膮c przez sw贸j rdze艅!

4.

St膮d to nie s膮 nasze — pie艣ni nasze —
Lecz boskiego co艣 bier膮 w si臋:
St膮d, cho膰 ja 艣pi臋, nie ja to 艣ni臋, co 艣ni臋:
Ludzko艣ci p贸艂 na globie wsp贸艂艣ni ze mn膮;
Dopomaga mnie, i cicho, i g艂臋boko,
I uroczy艣cie, i ciemno:
Jak wszechoko!...

5.
Tam to wszcz臋艂a si臋 pie艣艅 gminna, jakby z dna
Uspokojonej naskr贸艣 g艂臋bi
Czerpi膮c tok sw贸j i j臋k go艂臋bi,
A B贸g j膮 sam zna...! (tutaj)  

***

Stary ogr贸d annopolski pami臋ta czasy niemieckich osadnik贸w z prze艂omu XVIII/XIX wieku. Z oko艂o konstytucyjnego czasu i klimatu, kt贸re podarowa艂y nam (pami臋ci i to偶samo艣ci ludzi 艣wiadomych, obywateli, polskich patriot贸w) nie tylko rosn膮ce w Annopolu wiekowe d臋by, ale tak偶e pi臋kny, jakby obraz, sztych z dziej贸w polskiej kultury - nie metalowym rylcem wykonany, ale pi贸rem Adama Naruszewicza, literata i kr贸lewskiego kronikarza, biskupa smole艅skiego, zwolennika Konstytucji 3 Maja. 

Tak to nam przekaza艂:

- By艂 rok 1788, kr贸l si臋 nazywa艂 Poniatowski, a bohater贸w tamtego wydarzenia by艂o dw贸ch: Jan III Sobieski i 10-letni mieszkaniec Strach贸wki Micha艂, tak偶e, a jak偶e - Sobieski. M艂ody Micha艂 przem贸wi艂 - ubrany w "polsko艣膰", a kr贸l by艂 wielce ukontentowany z jego mowy i wzi膮艂 do Szko艂y Rycerskiej na w艂asny koszt. To pomnikowa historia naszych przodk贸w i naszego miejsca na ziemi. POLSKO艢膯 w dziejach i kulturze, w zawi艂ej materii miejsc i ludzi, ulokowanych w Kraju Nad Wis艂膮 (i Osownic膮 sk膮din膮d). Geograficznie, geologicznie, historycznie, kulturowo, fenomeno-logicznie zarazem i metafizycznie. Czy tacy bohaterowie i takie sceny nie robi膮 ju偶 偶adnego wra偶enia na wsp贸艂czesnej m艂odzie偶y? A mo偶e nie mog膮 przebi膰 si臋 i dotrze膰 przez zas艂ony nie-pami臋ci i nie-to偶samo艣ci os贸b znacz膮cych i w og贸le 偶ycia spo艂eczno-kulturalnego naszej gminy? Nie pami臋tam takiej dyskusji w ramach gminnego samorz膮du? :-(

Mijaj膮 dni i 偶eby dalej pisa膰, kontynuowa膰 wype艂nianie zadania, musz臋 znale藕膰 punkt zr贸wnowa偶onego dobro-stanu. Nie da si臋 tak, hop siup. Bo przecie偶 nie si膮d臋 i nie b臋d臋 kontynuowa艂 tej pracy mechanicznie, jak robot. Tak偶e w procesie pisania czego艣 na konkretny temat, musi przyj艣膰 uchwytny moment, w kt贸rym jestem gotowy do pracy, bo wewn膮trz sens nap臋cznia艂 i daje uchwytny impuls (pewnie nawet mierzalny elektryczny przep艂yw w neuronach). Nie wiem wtedy co, ale wiem, 偶e nadejdzie, b臋dzie rodzi膰, uruchomi si臋 wewn臋trzny proces rodzenia-objawiania si臋 sensu opisywanych zdarze艅. Nie wiem, co konkretnie przyniesie, w jakie rewiry ode艣le, ale wiem, 偶e tak si臋 b臋dzie dzia艂o. 呕e z osobowych zasob贸w wychynie, objawi, zjawi si臋 cz膮stka-cz膮stki fenomenu, z kt贸rym si臋 zmagam, kt贸ry zosta艂 mi zadany. Powierzony osobowym losem. Osobow膮 drog膮-prawd膮-偶yciem. Jak ten proces dzieje si臋 we mnie pr贸buj臋 opisa膰 form膮 wersowan膮, dlatego do艂膮czam tutaj teksty wersowane, kt贸re powstawa艂y r贸wnolegle z pr贸b膮 opisania tytu艂owego wydarzenia. Czytelnik b臋dzie mia艂 nie tylko ogl膮d opisywanej rzeczy/wydarzenia, ale tak偶e wgl膮d w procesy 艣wiadomo艣ciowe autora. To zawsze jest r贸wnoleg艂o艣膰, r贸wnoczesno艣膰, kompatybilno艣膰, adekwatno艣膰 jaka艣 - intelektualno-duchowa.

Nie wiem, czy sens, ale wiem, 偶e prze偶ycie sensu ma sw贸j pocz膮tek (nawet je艣li majaczy jakby w mgle dzieci艅stwa i m艂odo艣ci), ma swoje rozwini臋cie i koniec. Tak, jak ludzkie 偶ycie. Czy 艣mier膰 mo偶e by膰 apogeum owego sensu? Mo偶e, ale nie musi. Czy apogeum jest wype艂nieniem? Mo偶e, ale gdzie ten punkt lokalizowa膰? Prze偶ycie jest pewnym continuum. Ale jedno jest pewne. Przy takim do艣wiadczeniu-prze偶yciu sensu, 艣mier膰 nie jawi si臋 jako straszna tragedia. Jest cz臋艣ci膮 ca艂o艣ci ludzkiego bytowania na ziemi. Samo (nomen omen) "prze偶ycie/prze偶ywanie" 艣mierci domaga si臋 wr臋cz 艣mierci. Rozci膮ganie w niesko艅czono艣膰 sensu rozmy艂o by go, zbagatelizowa艂o, a mo偶e wr臋cz, a偶 tak pomniejszy艂o, 偶e zr贸wna艂oby z bezsensem?!

Min臋艂y kolejne dni, a ja zn贸w niczego tutaj nie dopisa艂em. A bo za du偶y ruch jest w domu, a to co艣 innego. G艂臋boka jest studnia dziej贸w. Stoj臋 nad jej kraw臋dzi膮. Nie zawsze co艣 zrozumia艂ego si臋 z niej wydobywa. Czasem czekam godzinami. Wydarzenie, nad kt贸rym pracuj臋 "w pocie swego czo艂a" nie znikn臋艂o. Wydarzenia nie znikaj膮. Skoro si臋 wydarzy艂y. S膮 darem, do zachowania. I odczytywania, rozkminiania, na ile jeste艣my do tego zdolni-uzdolnieni drog膮-prawd膮-偶yciem. Jedno na staro艣膰 wiem - 偶e spojrzenie w g艂臋bi臋 tej studni uwznio艣la, niczym wygrane wybory na prezydenta Polski, a mo偶e i kr贸la i papie偶a. (Czemu takie akurat por贸wnanie? Pod wp艂ywem obrazka w tv). W jakiej perspektywie patrzy si臋, widzi - siebie i wszystko?? 

***

co to jest 艣wiadomo艣膰

    /tu sko艅czy膰 czy ci膮gn膮膰 dalej/

mam swoj膮 teori臋
a raczej objawienie
偶e to spos贸b istnienia
podmiot贸w

podmiot ma granice
cho膰 mo偶e niesko艅czone
jak pole kuli

podmiot czego艣
bytu osobowego
lub prawnego (jedynie)

艣wiadomo艣膰 ma zas贸b
kt贸ry nas przekracza
wykorzystujemy cz臋艣膰 jego
jak i mo偶liwo艣ci m贸zgu

艣wiadomo艣膰 to samo-objawianie
zakres贸w rzeczywisto艣ci
spl膮tanych drog膮-prawd膮-偶yciem
co zaproponowa艂 Jezus z Nazaretu

tyle pozna膰 mo偶emy
je艣li chcemy i szukamy
samo艣wiadomo艣膰 podmiotu w nas
z bezkresnych mo偶liwo艣ci relacji

nie poznam nawet samego siebie
do ko艅ca
nie tylko jak si臋 przejawi艂em
jako pesel w czasoprzestrzeni

kultura m贸wi bo zapisuje wiele
ale przecie偶 nie wszystko
co jest mo偶liwe
materialnie duchowo w og贸le

   (艣roda, 18 wrze艣nia 2024, g. 11.50)

***

Dzisiaj mijaj膮 trzy tygodnie od owego wydarzenia. Nic nie by艂o w stanie ostatnio zmusi膰 mnie do pisania. Powinienem... ale nie, nie mia艂em potrzebnego potencja艂u... powiedzmy, wybuchowego, lub inicjuj膮cego czynno艣膰 zasiedzenia w pisaniu (dla wielu - pisaninie). Dzisiaj co艣 przewa偶y艂o inercj臋 szarych nocy i dni. Mocna my艣l-艣wiadomo艣膰, 偶e niedoko艅czona praca-relacja z wydarzenia w ogrodzie "U Matki Bo偶ej Annopolskiej w dniu 30 sierpnia 2024" pozostanie w niebycie - bo dla kog贸偶 jeszcze mo偶e mie膰 wi臋ksze, lub jakiekolwiek znaczenie po latach?

W niebycie z konieczno艣ci, bo nawet je艣li kto艣 wspomni, albo znajdzie jakie艣 stare zdj臋cie, to nie zobaczy tego, co jest istotowe i konstytutywne dla wydarzenia, co jest przedmiotem tego tekstu. O rzeczywisto艣ci - jaka jest - z udzia艂em (punktem widzenia i prze偶ywania) podmiotu  pe艂nego egzystencjalnej i kulturowej samo艣wiadomo艣ci. Jestem odpowiedzialny za to, co oswoi艂em - powiedzia艂 Ma艂y Ksi膮偶e Saint Exuperego.

Dla mojego podmiotu, autora tekstu o prze偶yciu wydarzenie z 30 sierpnia, nie chodzi艂o tylko o spotkanie os贸b zwi膮zanych miejscem pracy w szkole w Strach贸wce. Ba! bez si臋gni臋cia w zakres semantyki p艂ywamy po powierzchni zdarze艅. Ba - na powierzchni w艂asnego 偶ycia, kultury, a nawet godno艣ci ludzkiej, osobowej. A o tzw. kulturze chrze艣cija艅skiej (kt贸r膮 wycieraj膮 se g臋by politycy) w og贸le nie wspominaj膮c.

Nie ma wydarzenia bez prze偶ywaj膮cego go podmiotu 艣wiadomo艣ci. Wydarzenia - jak rozumiemy to s艂owo/poj臋cie? Wydarzenie nie jest sum膮 (zbiorem) cyfrowych algorytm贸w. Wydarzenie ma komponent osobowy, podmiotowy, z zakresu sens贸w, pami臋ci, warto艣ci, to偶samo艣ci... Im dalej si臋gniemy - tym wi臋cej zrozumiemy - ubogacaj膮c siebie, a wi臋c i reszt臋 ludzkiej (czy tylko) rzeczywisto艣ci. Matematyka, nawet najdoskonalszymi r贸wnaniami-prawami-aksjomatami wydarzenia nie stworzy. Ani nie opisze. To co intelektualno-duchowe wymyka si臋 liczbom.

Opisuj膮c cokolwiek staram si臋 si臋ga膰 jak najdalej. Na ile potrafi臋, no i na ile dana rzecz/sytuacja tego wymaga, b膮d藕 zas艂uguje. S膮 rzeczy r贸偶nej wagi. 

Adekwatno艣膰, "odpowiednie da膰 rzeczy imi臋", istota rzeczy (aspekty istotowe i konstytutywne) s膮 - i tworz膮 - ludzki 艣wiat, ludzk膮 kultur臋. To, co poni偶ej nich, nazw臋 brutalnie (z dala od poprawno艣ci polityczne) subkultur膮 - jak膮艣, grupow膮, 艣rodowiskow膮, a nawet partyjno-wyznaniowo-ustrojow膮… magm膮.

Min臋艂y trzy tygodnie od spotkania nauczycieli ze szko艂y im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej w Strach贸wce w starym ogrodzie annopolskim, maj膮cym swoj膮 i polsk膮 histori臋. Europejsko-polsko-katolick膮. Europejsk膮, bo to miejsce pierwsi kolonizowali przybysze z Niemiec na prze艂omie XVIII i XIX wieku. Teren by艂 i jest podmok艂y, takie w艂a艣nie dawano do zasiedlenia i gospodarowania przybyszom z zachodu, kt贸rzy po pierwsze szukali ziemi, po drugie byli znani z tego, 偶e dobrze sobie radz膮 na mokrych glebach i nieu偶ytkach. Takie miejsca w niekt贸rych cz臋艣ciach Polski nazywaj膮 do dzisiaj "ol臋drami". U nas od zawsze m贸wi艂o si臋, 偶e mieszkamy na kolonii wsi Annopol, do kt贸rej najlepiej dojecha膰 przez wie艣 Rozalin, w kt贸rej szko艂a przez dziesi臋ciolecia mie艣ci艂a si臋 w budynku poniemieckiej kaplicy osadnik贸w z Zachodu. Kaplica od naszego siedliska oddalona jest w linii prostej o ok. 1000 metr贸w.

Wydarzenia powstaj膮/rodz膮 si臋 w ludzkiej (naszej) 艣wiadomo艣ci. Nasza g艂臋bia (lub p艂ytko艣膰/nie艣wiadomo艣膰) odczytuje g艂臋bi臋 dziej贸w/kultury, lub j膮 niweczy. Wydarzenia w annopolskim ogrodzie potrzebuj膮 mojej 艣wiadomo艣ci (mojej osobistej kultury). Na ile wiem, znam, na ile pytam, szukam - w swojej bezkresnej czasoprzestrzeni. I to dotyczy ka偶dej i ka偶dego z nas. Nasze znaleziska (opisane, przekazane) staj膮 si臋 cz膮stk膮 bogactwa ludzkiej kultury i dziej贸w. 

Nikt nie wie wszystkiego, to bana艂. Nie wiem r贸wnie偶, dok膮d zaprowadz膮 mnie my艣li i proces ich zapisywania. My艣li meandruj膮. Skojarzenia rodz膮 si臋 wraz z czasem, dochodz膮 okoliczno艣ci nieraz z ca艂kiem niespodziewanych kierunk贸w, na przyk艂ad z medi贸w i 偶ycia 艣wiata, tego, kt贸ry jest i jaki jest. W kt贸rym 偶yj臋 ja, w kt贸rym 偶yjemy mniej wi臋cej podobnie, ale ka偶dy reaguje i kojarzy ca艂膮 swoj膮 osobist膮 drog膮-prawd膮-偶yciem. Nigdy do艣膰 powtarzania tego uniwersalnego mechanizmu, kt贸ry pochodzi z Dobrej Nowiny

Wiem, 偶e id臋 艣ladami historii miejsca i ludzi z nim zwi膮zanych. BTW. "Miejsca i ludzie" - taki tytu艂 nosi ksi膮偶eczka wuja Aleksandra Jackowskiego, kt贸ra jest zbiorem relacji z realizacji projekt贸w kultury w ministerialnym konkursie - wuj by艂 jurorem konkurs贸w „Ma艂e ojczyzny”. Wuj Aleksander, mo偶na by艂o te偶 do niego m贸wi膰 Jacek, zostawi艂 nam tak偶e wspomnienia z pobytu w Annopolu w roku 1924 i wiele obserwacji rodzinnych. 呕ycie mia艂 bogate i d艂ugie (97 lat) - by艂 uznanym antropologiem kultury (zwany nawet papie偶em tej dziedziny w Polsce), etnografem, krytykiem sztuki, autorem wielu prac o sztuce ludowej, wsp贸艂czesnej, l’art brut, naiwnej. Wychowywa艂 si臋 w Warszawie, w rodzinie inteligenckiej.

W 1940 r. zes艂any ze Lwowa na Syberi臋. Tam zetkn膮艂 si臋 z kultur膮 ludow膮 Chant贸w, pracowa艂 jako drwal, tragarz, traktorzysta, zdun, tokarz, 艣lusarz. Strzaskan膮 kostk臋 w nodze z艂o偶y艂 mu szaman, ukrywaj膮cy si臋 w lasach przed w艂adz膮 radzieck膮. Do Polski wr贸ci艂 z wojskiem (armi膮 Berlinga) w 1943 r. Dla nas, tutaj i dzisiaj, wa偶ny jest tak偶e taki epizod - jego ojcem chrzestnym by艂 Andrzej Kr贸l, m膮偶 Marii z Jackowskich Kr贸lowej. Dobrze go tutaj przywo艂a膰, z pe艂n膮 艣wiadomo艣ci膮, 偶e on - z wy偶yn swojej profesury i 偶ycia - stokro膰 lepiej by opisa艂 nasze wydarzenie. By艂 do tego nie tylko odpowiednio utalentowany, ale powo艂any i wyposa偶ony swoj膮 drog膮-prawd膮-偶yciem.

***

Pisanie wymaga nap臋du i odpoczynk贸w. Autor si臋 zu偶ywa. Oczywi艣cie, tak偶e buduje si臋 procesem tw贸rczym. Potrzeba przerw i odpoczynk贸w jest czym艣 oczywistym. Nieoczywisty jest ich przebieg i efekt. Pracy - i efekt贸w - 艣wiadomo艣ci nie da si臋 na szcz臋艣cie zaprogramowa膰. Nie wiemy, z czym wy艂onimy si臋 na przyk艂ad z cyklicznie dawanej otch艂ani snu i co b臋dzie kontynuacj膮, a co nowo艣ci膮. Czasoprzestrze艅 cz艂owieka jest dynamiczna. Nie tylko materialistyczno-fizyko-matematycznie, ale tak偶e bio-duchowo-kulturowo-jako艣. Po ka偶dej przerwie nast臋puje jakby nowy rozdzia艂, ewentualnie podrozdzia艂. Quasi kwantowa teoria 艣wiadomo艣ci? Czemu nie. Powiem jeszcze, 偶e moim zdaniem te przerwy wsp贸艂komponuj膮 opowie艣膰. Jako艣.

Wiem, 偶e beze mnie wydarzenie z 30 sierpnia i jego opis straci wiele kontekst贸w. Dochodzi艂em ich - prac膮 w pocie swego czo艂a - prawie ca艂e 偶ycie. D艂ugie 偶ycie. Kontekstem s膮 wojny i nauczycielska przyja藕艅, walka o polsko艣膰 i wychowanie, Solidarno艣膰 RI, samorz膮dno艣膰 i Republika Norwidowska w dziejach i kulturze. Chyba 偶yj臋 jeszcze i po to, 偶eby opowiedzie膰 t臋 histori臋. W jak najwi臋kszej ca艂o艣ci, nie fragmentyzowanej dla jakich艣 powod贸w/cel贸w (czyich艣 osobistych, grupowych, ustrojowych, religijnych itd.). Mam strzec jej. I przekaza膰. Pomimo braku jakichkolwiek oznak zainteresowania, czemu nikt dowodnie zaprzeczy膰 nie zdo艂a. Oznak, nie pustych deklaracji.

呕eby pisa膰 dalej, musz臋 dostawa膰 motywacyjne bod藕ce. Od? Od wszystkiego, co mnie stanowi i co jest moim 艣wiatem (jeszcze). Od cia艂a, materii i ducha. Od pami臋ci, to偶samo艣ci i wieczno艣ci. To nie jest gra. To s艂u偶ba prawdzie. Pi臋knu i dobru te偶, na ile - i jakby tylko przy okazji - wyjdzie.

***

dobro-bycie

dziwne s艂owo
z dw贸ch sens贸w
bogactwem ociekaj膮cych
bycie dobra

dobro
samo w sobie
dla ka偶dej i ka偶dego
wszystkich naraz i osobno

bycie
jest warunkiem wszystkiego
co istnieje teraz i zawsze
bez bycia nie ma niczego

moje dobrobycie jest skarbem
i nie tylko dla mnie
dobro u艣wiadamia

c贸偶 po nim bez 艣wiadomo艣ci
traci swoje istnienie
co otwiera jeszcze bardziej
na otch艂a艅 rozmy艣la艅

   (czwartek, 19 wrze艣nia 2024, g. 15.27)

***

poj臋cia wspania艂e

s膮 poj臋cia wspania艂e
do takich zaliczam
obiektywizacj臋
optymalizacj臋
uniwersalizacj臋
dobra-prawdy-pi臋kna
na czym poprzestan臋
bo mi艂o艣膰
sakrament
ma艂偶e艅stwo
zbawienie
zostawiam do innej pie艣ni

   (pi膮tek, 20 wrze艣nia 2024, g. 15.11)

***

gdzie mieszka sens

    /czy pami臋膰 i to偶samo艣膰 co艣 znaczy/

c贸偶 to za pytanie
ano u mnie zasadne
dziadka 71 letniego
mieszka艅ca Strach贸wki
czyli gminy polskiej 2024
i jednej z jej wsi

zestawiam dwa fakty
z nich p艂ynie to pisanie
m贸j sens si臋 wype艂nia
偶yj膮c poza 艣wiatem
w krzakach

moje cielsko
tu domieszka i zgnije
sens uleci w niebiosa
w za艣wiaty si臋 m贸wi

dwa r贸wnoleg艂e procesy
dope艂niania i gnicia
dope艂nianie porywa unosi
pi臋knem dobrem prawd膮
gnicie interesi coraz mniej

polska gmina 2024
dzieje si臋 w sprzeczno艣ciach
rozwija w perspektywie europejskiej
zwija w kulturze rozumnej
co fenomenologicznie wida膰

ps.
Rzeczpospolita Norwidowska
ze swoim obywatelstwem w kulturze
zderza si臋 z mentalnym popeerelizmem

     (pi膮tek, 20 wrze艣nia 2024, g. 12.14)

***

Dzisiaj mija (jest, nasta艂) 27 dzie艅 od wydarzenia. Wydarzenie ci膮gle jest tym s艂o艅cem, wok贸艂 kt贸rego kr膮偶y moja refleksyjna narracja. Dzisiaj te偶 bardzo mi si臋 nie chce. Jest do艣膰 zimno, ja jakby przezi臋biony sk艂aniam si臋 do le偶enia bardziej, ni偶 pisania. A jednak motywuje mnie Facebook, maszynowym zestawieniem dw贸ch post贸w z przesz艂o艣ci. Bezwzgl臋dnie powi膮zanych z wydarzeniem, poddanym tutaj analitycznemu badaniu.

Posty s膮 sprzed 12 lat. Pierwszy z obchod贸w Dnia Norwidowskiego inaugurowanego msz膮 w ko艣ciele, kt贸r膮 rozpoczyna 艣piew Hymnu Szko艂y na liturgiczne "wej艣cie", z akompaniamentem organ贸w, za kt贸rymi zasiada艂 nauczyciel szko艂y. Powinno by膰 pod tym linkiem . A jak ten si臋 nie otwiera, to szukajcie na moim profilu Fb. BO KA呕DY MIESZKANIEC STRACH脫WKI POWINIEN TO OBEJRZE膯, ODS艁UCHA膯 I PRZEMY艢LE膯. Nie raz i nie dwa. I to - jako jeszcze za mojego 偶ycia, tak i (zw艂aszcza?) po 艣mierci. Amen.


Drugi post przypomnia艂, 偶e przy ka偶dej nadarzaj膮cej si臋 okazji udost臋pnia艂em posty od szk贸艂 skupionych wok贸艂 projektu "Uczy艅 widocznym proces my艣lenia", z globalnego nurtu kulturowego "Culture of thinking"

W stulecie Polski i szko艂y nasza DyrKa wyeksplikowa艂a swoje my艣lenie (o szkole, o Polsce, o nas jako docelowej wsp贸lnocie w dziejach i kulturze)! Film na Youtube z tamtego wydarzenia nosi tytu艂 "STRACH脫WKA przemawia z wn臋trza naszego STULECIA, szko艂膮 im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej".


Tak偶e ka偶dy kolejny Rok Norwidowski stawa艂 si臋 okazj膮 do definiowania siebie, pami臋ci, to偶samo艣ci, patriotyzmu z g艂臋bi dziej贸w, mi艂o艣ci cz艂owieka, prawdy i Boga - jak 艣piewamy w naszym szkolnym hymnie. Nie 偶yjemy tylko chwil膮 bie偶膮c膮. Cz艂owiek to ten, kto zna siebie napisa艂 Jan Pawe艂 II w encyklice o wierze i rozumie, a wiec i kulturze, od kt贸rej zale偶y przysz艂o艣膰 cz艂owieka (co ten sam Papie偶-Polak m贸wi艂 ca艂emu 艣wiatu zgromadzonemu w UNESCO w 1980). Papie偶 ca艂emu 艣wiatu cytowa艂 Norwida - 偶e nie po to jest 艣wiat艂o, by pod korcem sta艂o. Nie po to jest pami臋膰 i to偶samo艣膰. Ale... by zachwyca艂o do pracy, BY SI臉 ZMARTWYCHWSTA艁O (patrz: 呕ycie Powiatu na Mazowszu).  

ps. Nawet Norwidolog/owie w Polsce przyznali, 偶e "Rzeczpospolita Norwidowska 偶yje i ma si臋 dobrze"

***


LITANIA ANNOPOLSKA 

Matko Bo偶a Annopolska
Opiekunko naszych pokole艅
artyst贸w i polskiego ludu
Patronko Solidarno艣ci RI
w gminie Strach贸wka
z pami臋tnego 3 Maja 1981

Matko Bo偶a Murillowska
Matko Bo偶a z Lasu 
Matko Bo偶a w drzewach
Matko Bo偶a rodzin/na
od Jackowskich i Kr贸l贸w
Maria panna wymarzy艂a
jako 偶ona Kr贸lowa tu sprowadzi艂a

Matko Bo偶a Annopolska 
i Kapaon贸w i Za艂臋skich 
i Turczy艅skich i Miodk贸w 
i Moszczy艅skich i Borut贸w
Sanaghan贸w i Ko艂akowskich
m贸dl si臋 za nami  
pray for us sinners
  
Je vous salue Marie
pleine de gr芒ce 
Le Seigneur est avec vous
Vous 锚tes b茅nie 
entre toutes les femmes
et J茅sus 
le fruit de vos entrailles
est b茅ni
Amen

ks. Tadeusz Regucki by艂 proboszczem parafii Trawy 1988-1992

***

Annopolski ogr贸d spotka艅 obsiany jest, zakorzeniony i owocuje w kulturze. Kultur臋 odpoznajemy tak偶e z u偶yciem parametr贸w czasu i przestrzeni. Gdy zamieszkiwali tu Niemcy (koloni艣ci z Zachodu) Polski nie by艂o na mapie 艣wiata. Adam Kr贸l - niepi艣mienny polski ch艂op/rolnik - odkupi艂 t臋 ziemi臋 i zacz膮艂 gospodarowa膰 pewnie w po艂owie XIX wieku. Jego syn Andrzej - p贸藕niejszy prawnik, kancelista w zarz膮dzie miasta sto艂ecznego Warszawy od w艂adz膮 najpierw rosyjsk膮, przej艣ciowo niemieck膮, na koniec starszy radca w Prokuratorii Generalnej II RP - przyszed艂 na 艣wiat w 1870 roku. 

Polskie losy i polska kultura zetkn臋艂y wiejskiego syna-prawnika Andrzeja, z Mari膮, dziewczyn膮 z mieszcza艅skiej rodziny Jackowskich, reprezentuj膮cej wa偶ny proces przemian w polskim spo艂ecze艅stwie, zwany transformacj膮 ziemia艅stwa w pozytywistyczn膮 inteligencj臋. Wielkie, znacz膮ce transformacje zdarzaj膮 si臋 niecz臋sto w historii pa艅stw. Dobr膮 analogi膮 XIX wiecznej transformacji polskiej drogi do niepodleg艂o艣ci/to偶samo艣ci s膮 losy rodziny Sk艂odowskich, kt贸ra wyda艂a Polsce, Europie i 艣wiatu dwukrotn膮 noblistk臋 Mari臋 Curie-Sk艂odowsk膮. A 艂膮cznikiem pomi臋dzy losami Sk艂odowskich i Jackowskich mimowolnie sta艂 si臋 wielki Pisarz Boles艂aw Prus, przedstawiciel, ba wsp贸艂tw贸rca pozytywizmu warszawskiego, autor Plac贸wki, Grzech贸w dzieci艅stwa, Faraona, Emancypantek, Lalki... 

Boles艂aw Prus by艂 bratem ciotecznym Emilii Jackowskiej, matki owej dziewczyny, kt贸ra wysz艂a za Andrzeja, ch艂opskiego syna, kt贸ry zosta艂 Mecenasem z Annopola i Strach贸wki. Pisarz z 偶on膮 byli na 艣lubie i weselu Marii z Warszawy i Andrzeja z Annopola w gminie Strach贸wka. A wcze艣niej m艂odzieniec Prus ko艅czy艂 gimnazjum w Lublinie, kt贸rego dyrektorem by艂 dziadek Marii Sk艂odowskiej-Curie. W tle mamy jeszcze 艣rodowisko wychowawcze w Maryjsko-Aleksandryjskim Instytucie Wychowania Panien w Pu艂awach. W owym instytucie pracowa艂a babka Prusa i mojej prababci Emilii z Trembi艅skich Jackowskiej, a kszta艂ci艂y si臋 tam mi臋dzy innymi tak偶e ciotki polskiej podw贸jnej noblistki w dw贸ch dziedzinach chemii i fizyki. 呕ycie nie jest pustyni膮, ani inn膮 pustk膮. 呕ycie jest przebogato utkan膮 materi膮, splot贸w przer贸偶nych, tak偶e tych przecudnych, arcyutkanych w kulturze. Gdzie Pu艂awy, Lublin, Pary偶, Oslo, Annopol w gminie Strach贸wka i Sk艂ody w gminie Zar臋by Ko艣cielne (za Ma艂kini膮). A to Polska w艂a艣nie, przycia艣nie zaszyta w nasze losy rodzinne. Nota bene, w "Grzechach dzieci艅stwa" sportretowana jest moja prababcia Emilia, kt贸r膮 wielki Pisarz ca艂e 偶ycie zwa艂 siostr膮/siostrzyczk膮, a jej dzieci - w tym moj膮 babci臋 - siostrzeniczkami. 

Pozytywizm w Polsce, zw艂aszcza ten zwany warszawskim, w艣r贸d swoich programowych hase艂 mia艂 prac臋 u podstaw, reformy edukacji, postulaty stawiania i realizowania praktycznych cel贸w.  Spo艂ecze艅stwo to organizm, je艣li choruje jaka艣 jego cze艣膰 to ca艂e spo艂ecze艅stwo to odczuwa. Postulowano wtedy tak偶e unowocze艣nienie przemys艂u, rolnictwa, handlu i ca艂ej gospodarki kraju, bo tylko wtedy "nar贸d b臋dzie mocny i odzyska niepodleg艂o艣膰". Podstawy pracy organicznej zosta艂y sformu艂owane mi臋dzy innymi w "Szkicu programu w warunkach obecnego rozwoju spo艂ecze艅stwa" Boles艂awa Prusa. Praca u podstaw k艂ad艂a nacisk na szkolnictwo wszystkich szczebli, wykszta艂cenie wszystkich grup spo艂ecznych, zw艂aszcza tych najni偶szych. Inteligencja mia艂aby uczy膰 ch艂op贸w organizowania si臋 w ramach k贸艂ek rolniczych i samorz膮d贸w gminnych. Reformowanie klas najni偶szych, ludu i biedoty miejskiej "bo nie czuj膮 si臋 cz臋艣ci膮 narodu" (dzisiaj dopisa艂bym "i proces贸w samodzielnego my艣lenia i warto艣ciowania w zakresie kultury powszechnej"). Postulowano walk臋 z analfabetyzmem, z czym wi膮za艂a si臋 i budowa szk贸艂 i dbanie o popraw臋 warunk贸w 偶yciowych ludzi 偶yj膮cych w biedzie. W艣r贸d hase艂 spo艂ecznych g艂osili pozytywi艣ci r贸wnie偶 potrzeb臋 emancypacji kobiet i r贸wnouprawnienia ch艂op贸w (za: www.bryk.pl).

Cho膰 o tym nie wspominaj膮 historycy literatury, ja bym dopatrywa艂 si臋 nawet w tym programie podglebia du偶o p贸藕niejszego ruchu Solidarno艣ci.PL, ze szczeg贸lnym naciskiem na NSZZ Solidarno艣膰 RI.

Pozytywizm idzie w parze z reform膮 szkolnictwa/o艣wiaty, ale i z sadzeniem drzew. Wiele drzew, 艣wiadk贸w naszych spotka艅 w ogrodzie w Annopolu, zosta艂o zasadzonych przez "Mate艅k臋", czyli Emili臋 Jackowsk膮, siostr臋 duchow膮 i nieod艂膮czn膮 (ca艂o)偶yciow膮 przyjaci贸艂k臋 Boles艂awa Prusa. Sosny i d臋by szumi膮 tu nam dzieje, tako polskie, jako rodzinne.

Podejmuj膮c si臋 zadania i obowi膮zku intelektualno-moralno-duchowego rzucenia jak najwi臋cej 艣wiat艂a na wasze/nasze wydarzenie  30 sierpnia, pr贸buj臋 zobaczy膰 wszelkie jego aspekty. Zobaczy膰, us艂ysze膰, zrozumie膰, opisa膰 na ile zdo艂am. Czas i miejsce, czasoprzestrze艅 wydarzenia, nie s膮 tylko punktowe, s膮 rozci膮g艂e z natury. Gdzie艣, kiedy艣 si臋 wydarzaj膮 i... trwaj膮. Trwanie jest z kategorii metafizycznych, wi膮偶e si臋 z istnieniem. Istnienie nie nale偶y do naszego w艂adztwa. Sami otrzymali艣my je jako niezas艂u偶ony niczym dar, bo kto艣 nas zechcia艂. I pojawili艣my si臋 na 艣wiecie.

Opisuj膮c wydarzenie wchodz臋 w rewiry zastrze偶one g艂贸wnie Bogu i kulturze cz艂owieka my艣l膮cego. Wydarzenia maj膮 swoj膮 przesz艂o艣膰, w kt贸rych s膮 jego korzenie i 藕r贸d艂a. Maj膮 swoj膮 tera藕niejszo艣膰, uobecnianie, aktualizacj臋 objawienie (jawienie si臋). Musz膮 mie膰 te偶 swoj膮 przysz艂o艣膰, nieznan膮 nikomu, ale przecie偶 艣wiat si臋 wraz z nami nie ko艅czy, nieprawda偶. S膮 skutki, jako i przyczyny ka偶dego zdarzenia. C贸偶 dopiero WYDARZENIA. 

Kiedy w opowie艣ci musimy przywo艂ywa膰 to, co by艂o, co jest i co b臋dzie - mimowolnie znajdujemy si臋 na najwy偶szej p艂aszczy藕nie poznawczej. Tak m贸wi si臋 o Bogu w kulturze, we wszystkich znanych nam pr贸bach jego definiowania (chyba nawet bez wzgl臋du na osobisty stosunek do religii?).

rok 1995
Ko艣ci贸艂 diecezjalny dobrze zna nasze sprawy (zdj. 1994)

Zaraz na pocz膮tku tego "eseju" (ang. essay, z fr. essai „pr贸ba”) wspomnia艂em brak pewnego obrazka/dyplomu. Znalaz艂 si臋. Wyznacza pewn膮 perspektyw臋, polsko-nauczycielsk膮. Patriotyczno-niepodleg艂o艣ciowo-edukacyjn膮. Gdyby nie by艂o tamtej rzeczywisto艣ci, definiowanej przez 贸w dyplom i zwi膮zane z nim odznaczenie - gdyby si臋 nie zi艣ci艂o tamto marzenie i jego prawie cudowna realizacja - NAS BY TUTAJ NIE BY艁O. Mo偶e i Polski by nie by艂o? Z pewno艣ci膮 nie mogliby艣my mie膰 naszej dzisiejszej pami臋ci i to偶samo艣ci.

Ten obraz/dyplom oprawiony w ramki tworzy艂 przed laty cz臋艣膰 scenografii szkolno-stowarzyszeniowego wydarzenia "Vademecum" - dla przedstawienia idei salonu polskiego dworku z prze艂omu XIX i XX wieku. Mo偶na wi臋c m贸wi膰, 偶e ziarno zosta艂o wrzucone w gleb臋 gminnej pami臋ci i to偶samo艣ci (Polski gminno-parafialnej). Co nas i kolejne pokolenia Polek i Polak贸w jako艣 stanowi.

Pewne elementy opisu wydarzenia uk艂adaj膮 mi si臋 pi臋trowo. Walka o szko艂臋 polsk膮 wy艂ania si臋 od pocz膮tku jakby na czele, lub na szczycie. Ale zaraz potem id膮 drzewa otaczaj膮ce ognisko, przy kt贸rym si臋 zgromadzili艣my. W艣r贸d drzew jest hierarchia. Najpierw id膮 w moim my艣leniu-艣wiadomo艣ci d臋by sadzone przez niemieckich osadnik贸w (prze艂om XVII i XIX wieku), potem sosny i 艣wierki posadzone na pocz膮tku XX wieku przez Mate艅k臋, czyli prababci臋 Emili臋 z Trembi艅skich Jackowsk膮. S膮 te偶 jab艂onki sadzone jesieni膮 1999 z udzia艂em przybysz贸w ze Wsp贸lnota Taiz茅 we Francji: Edwarda z Belgii i Bruno ze Szwajcarii. A kiedy艣 ros艂y tu tak偶e "drzewka owocowe, 30 do艂贸w kopali Karkosa, O艂dak, Czerwi艅ski i Kurek w czerwcu 1924 roku" (Maria Kr贸lowa, O mi艂o艣ci do..., str. 46). 

Sadzenie drzew jest dzia艂aniem wielce praktycznym (dzi艣 powiemy ekologicznym), na co wyczulony by艂 Pozytywizm, a wi臋c i nauki brata ciotecznego Mate艅ki - i mistrza rodzinnego, idola i wychowawcy - Boles艂awa Prusa. Co zasadzili kiedy艣, ro艣nie, zieleni si臋, daje cie艅 i opa艂 i inne wymierne i symboliczne korzy艣ci. O niekt贸rych drzewach wiemy ju偶 tylko z pami臋tnikarskich opis贸w, tzw. zeszyt贸w/kajet贸w annopolskich. Przodkowie zostawili ich troch臋, a dzi臋ki temu, 偶e w czasie wojny mieli je przy sobie na wsi, nie sp艂on臋艂y w burzonej po Powstaniu Warszawie. 

Na kt贸rym艣 pi臋trze opisywania o艣wiatowo-polskiego-wydarzenia w Annopolu musi pojawi膰 si臋 II Wojna 艢wiatowa. Niestety o I Wojnie i wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku wzmianki s膮 zbyt lakoniczne, Andrzej Kr贸l by艂 wtedy czynny zawodowo i przebywali g艂贸wnie w Warszawie. Za to pierwsze lata II W.艢w. opisywa艂 prawie codziennie, maj膮c pole obserwacji zaw臋偶one do ogrodu, domu i okolic. Dzi臋ki jego zapiskom wiemy o cz臋stych spotkaniach z nauczycielkami ze szko艂y w Rozalinie. Byli dla siebie wsparciem. Razem si臋 tutaj modlili przy figurze Matki Bo偶ej, razem dzielili tym, co mogli ugotowa膰 i postawi膰 na stole. Z tego grona na pierwszy plan wysuwa si臋 posta膰 panny Janiny Wojnarowicz贸wnej, kt贸ra sta艂a si臋 prawie cz艂onkiem rodziny. Mam prawo s膮dzi膰, 偶e pr贸bowano z ni膮 swata膰 mojego ojca, kt贸ry te偶 cz臋sto bywa艂 w Annopolu w czasie wojny (przynajmniej tak cz臋sto, jak to by艂o mo偶liwe). Mimochodem to, czego dowiadujemy si臋 o pannie Janinie (a co wiemy ju偶 o Marii Kr贸lowej) rzuca wi臋cej 艣wiat艂a na rodowody i korzenie nauczycielstwa w II RP.

Janina Wojnarowicz贸wna pochodzi艂a z Warszawy. A wcze艣niej? Wiemy, 偶e jej ojciec by艂 "zarz膮dc膮 cukrowni hrabiego Bobry艅skiego za Tu艂膮, matka warszawiank膮 z Kraft贸w, a stryj adwokatem w Ekaterynos艂awiu" (A. Kr贸l, O mi艂o艣ci do... str. 182). Zwi膮zki zawodowe i rodzinne z terenami dzisiejszej Ukrainy i Rosji, by艂y wtedy czym艣 naturalnym. Polska mia艂a ponad wiek porozbiorowej przynale偶no艣ci do carskiej Rosji! 

                            
1940 r. Mecenas Andrzej Kr贸l po 艣rodku w 1. rz臋dzie, 偶ona Maria poni偶ej,
ojciec Jan w 3. rz臋dzie, p. J. Wojnarowicz贸wna oparta o jego kolana

8 wrze艣nia 1940
26 stycznia 1941
8 wrze艣nia 1942
Nb. brat Andrzeja Kr贸la ko艅czy艂 Sankt Petersbursk膮 Akademi臋 Duchown膮, podobnie jak legendarny bohater ksi膮dz Ignacy Skorupka. Sk膮din膮d w 1781 roku proboszcz jadowski ks. Franciszek Zambrzycki zosta艂 biskupem sufraganem kijowskim. O tych naturalnych - podarowanych b膮d藕 wymuszonych histori膮 - zwi膮zkach i wp艂ywach nie tylko si臋 milczy w podr臋cznikach polsko艣ci, ale nawet nie pr贸buje si臋 tego wa偶nego aspektu pami臋ci i to偶samo艣ci rozumie膰. A on jest bli偶ej nas, ni偶 ktokolwiek z nas o tym my艣la艂. JAK I INNYCH ISTOTOWYCH I KONSTYTUTYWNYCH (PRZYNAJMNIE DLA PAMIECI I TO呕SAMOSCI) ZWI膭ZK脫W OSOBOWYCH, RODZINNYCH, KULTUROWYCH, NARODOWO-RELIGIJNYCH ITD. Nb. Po r贸偶nych przeprowadzkach Aleksandryjsko-Maryjski Instytut Wychowania Panien swego czasu mie艣ci艂 si臋 w budynku, kt贸ry obecnie jest gmachem polskiego Sejmu! W nazwie zaszyte s膮 imiona cesarza Wszechrusi, kr贸la Polski i wielkiego ksi臋cia Finlandii Aleksandra II Romanowa i jego 偶ony Marii (z Hesji-Darmstadt)!

po powrocie z diecezji mohylewskiej
ks. J贸zef Kr贸l by艂 dziekanem w Ma艂ogoszczu
Andrzej Kr贸l, Mecenas z Annopola/Strach贸wki w latach II RP

Prosz臋 bardzo! Nie mo偶na napisa膰 dobrego opracowania naszej 偶yciowej przygody w Strach贸wce, Annopolu itd. bez przywo艂ania Sobieskich, Poniatowskiego, Naruszewicza, Norwida, niemieckich osadnik贸w na naszym terenie, Prusa, Ignacego Skorupki, cara Rosji Romanowa, pomocniczego biskupa Kijowa, Marsza艂ka Pi艂sudskiego i jego kapelana Plewko-Plewczy艅skiego, wojny polsko-bolszewickiej 1920 i plutonowego Czerwi艅skiego z Virtuti Militari, Katynia, Powstania Warszawskiego i Solidarno艣ci RI z 1981... itd. itp. 

Nagle i zupe艂nie niespodziewania (no bo gdzie偶by) i ja dowiedzia艂em si臋 - na tej naszej/pokoleniowej w du偶ym stopniu drodze odzyskiwania pami臋ci i to偶samo艣ci - 偶e m贸j ojciec kocha艂 si臋 i zar臋czy艂 z c贸rk膮 J贸zefa Czerwi艅skiego. Tyle si臋 dowiemy o sobie, na ile podejmiemy prac臋 w pocie swego czo艂a, i kt贸rej b臋dzie b艂ogos艂awi艂o szcz臋艣cie of course. Tak, jak nam. Albo, pomrzemy w nie艣wiadomo艣ci. Tyle, 偶e "cz艂owiek, to ten, kto zna siebie", wi臋c lepiej z najlepsz膮 legitymacj膮 wyruszy膰 na S膮d Ostateczny. Nieprawda偶! ;-) Kto nie wykorzysta ka偶dej szansy, by... sam si臋 degraduje. 

PRZED KO艢CIO艁EM I W PARKU IM. CYPRIANA NORWIDA W STRACH脫WCE STOJ膭 TRZY TABLICE INFORMACYJNE. KTO ZNA ICH TRE艢膯 (I PRZEKAZ?).                                          Jeste艣my bogatsi kulturowo, ni偶 o tym wiemy. To偶samo艣膰 kulturowa? - a c贸偶 to jest. A i Norwid naby艂 j膮 na tym terenie (Rzeczpospolitej Norwidowskiej) nim opu艣ci艂 Ojczyzn臋 i reszt臋 偶ycia sp臋dzi艂 na emigracji. Ka偶de prawdziwe wydarzenie prowadzi a偶 tak daleko, g艂臋boko, wysoko. Nie mamy si臋 co oszukiwa膰 - kto zaniedba poszukiwania i przekazu prawdy o sobie i o Polsce nast臋pnym pokoleniom, odpowie za to przed jakim艣 Trybuna艂em. Eschatologia tak dzia艂a (ze mnie mo偶na si臋 wy艣miewa膰, 偶em niepoprawny idealista). PRAWDA JEST. I DZIA艁A. W ca艂ej rzeczywisto艣ci. I na ca艂膮 rzeczywisto艣膰. Nawet fizycy nie zaprzecz膮, bo kwantowa mechanika i teoria wzgl臋dno艣ci tego nie ogarnia.

tablica przed ko艣cio艂em w Strach贸wce

    tablica w Parku (placu) Norwida

***

To miejsce - miejsce wydarzenia naszego spotkania 30 sierpnia - zosta艂o stworzone z idea艂贸w. W tym - pozytywistycznych, a p贸藕niej solidarno艣ciowo-niepodleg艂o艣ciowych. Ale tak偶e duchowych. Idea艂y s膮 na innej p贸艂ce byt贸w, w innym wymiarze egzystencjalnym ni偶 tylko ludzkie plany. /Matko Bo偶a Annopolska wymarzy艂a ci臋 Jackowska / a gdy z m臋偶em tu przyby艂a/ Matk臋 Bo偶膮 sprowadzili / idea艂y swe wcielili/ (Maria Kr贸lowa, rok 1930).

W dochodzeniu do sedna (istoty rzeczy), w tym przypadku do sedna wydarzenia, jestem ca艂y ja, kwintesencja mnie. Taki si臋 urodzi艂em, potem tak by艂em wychowywany (tak偶e Rodzin膮 Rodzin przy Prymasie Tysi膮clecia Wyszy艅skim), a tak偶e  kszta艂cony dalej w艂asnym sumptem. Ksi膮dz profesor Kazimierz K艂贸sak, m贸j niedosz艂y promotor - zmar艂 w trakcie pisania pracy magisterskiej n.t. istoty cz艂owieka u Romana Ingardena, najwybitniejszego polskiego fenomenologa - powiedzia艂 kiedy艣 na zaj臋ciach "ma pan umys艂 spekulatywny". Do dzisiaj nie mog臋 w to uwierzy膰, ale chyba tak jest. 

Musz臋 na koniec wyzna膰, 偶e gdyby mnie 偶ycie nie zwi膮za艂o tutaj w Annopolu i Strach贸wce Solidarno艣ci膮, a p贸藕niej nie da艂o Sobieskich, Norwida i docieka艅 nad Rzeczpospolit膮 Norwidowsk膮, to nie posun膮艂bym si臋 tak daleko w rozumieniu w艂asnych rodzinnych dziej贸w. Jedno poszukiwanie/dochodzenie rzuca 艣wiat艂o na drugie, metoda odkrywana w jednej dziedzinie, posuwa naprz贸d sprawy w innej dziedzinie. I tak doszed艂em tutaj rozumienia siebie. Od wydarze艅, do wydarzenia jakim jest ca艂a nasza osobowa droga-prawda-偶ycie. Przez fenomenologi臋 do metafizyki. Na wieczno艣膰. Amen. 

Dzisiaj (1 pa藕dz.) nie znajduj臋 innych zach臋t do pisania, ni偶 nakaz "pracy w pocie swego czo艂a". Bez tej pracy nawet najbardziej upakowane zasoby 艣wiadomo艣ci niewiele znacz膮, bo przynosi膰 po偶ytek mog膮 tylko, gdy s膮 porz膮dkowane przez ich podmiot. 

Robi臋 sobie rachunek sumienia, co ju偶 napisa艂em, na co zwr贸ci艂em uwag臋, jak porz膮dkuj膮 si臋 moje wewn臋trzne czucia-przeczucia-odczucia i refleksje. Bo w 艣wiadomo艣ci mam ca艂a mas臋 fakt贸w, kojarze艅, pozna艅-dozna艅, o艣wiece艅 na mojej osobowej drodze-prawdzie-偶yciu (to refren). 

Porz膮dkuj臋 wi臋c:

1) Dyplom i odznaczenie za "Walk臋 o polsk膮 szko艂臋"
2) Annopolska dendrologia"
- d臋by niemieckich osadnik贸w
- sosny, 艣wierki sadzone przez "Mate艅k臋", moj膮 prababci臋, czyli Emili臋 z Trembi艅skich Jackowsk膮, ukochan膮 siostr膮 (w rzeczywisto艣ci "tylko" cioteczn膮) Boles艂awa Prusa
3) Wojenna rzeczywisto艣膰 objawiaj膮ca solidarno艣膰 艣rodowiska nauczycielskiego II RP (wi臋zi Annopolskiego domu/ogrodu ze szko艂膮 w Rozalinie)
4) zdj臋cia grupowe u Matki Bo偶ej Annopolskiej (ufundowanej w 1910 roku), te z 30 sierpnia 2024 i antycypuj膮cego go zdj臋cia Solidarno艣ci RI z 1981, i z biskupem-Ordynariuszem Romaniukiem w 1995 - skoro data zobowi膮zuje pami臋膰 i to偶samo艣膰 艣wiadomych Polek i Polak贸w
5) po ca艂ym tek艣cie rozrzucone s膮 my艣li o wsp贸lnocie, sensie, 艣wiadomo艣ci podmiotu prze偶ywaj膮cego/poznaj膮cego... , kt贸re s膮 integraln膮 cz臋艣ci膮/uzdolnieniem/艣wiat艂em/objawianiem si臋 wi臋kszej, ba najwi臋kszej perspektywy, w kt贸rej autor/uczestnik widzi i rozumie wydarzenia z 30 sierpnia.
30 sierpnia 2024


W trakcie wydarzenia, zanim dopali艂o si臋 ognisko, zale偶a艂o mi bardzo na mo偶liwo艣ci zrobienia grupowego zdj臋cia w szczeg贸lnym miejscu naszego Ogrodu (pisanego z du偶ej litery, tak, jak w zapiskach rodzinnych z czas贸w jego powstania i ca艂ej II RP) - u st贸p figury Matki Bo偶ej Annopolskiej, zwanej te偶 Murillowsk膮 (ze wzgl臋du na spos贸b/typ jej przedstawienia w ca艂ej historii sztuki). Zdj臋cie wysz艂o dobrze. Na wieczn膮 rzeczy pami膮tk臋?!

Dla mnie to jakby tytu艂owe zdj臋cie to wi臋ksza historia. Zn贸w? - tak jak ze wszystkim? Dla mnie, po pierwsze, to zobowi膮zanie rodzinno-moralne. Taka by艂a tu tradycja, od pocz膮tku, 偶e wszystkich go艣ci prowadzono najpierw do figury MBA (Matki Bo偶ej Annopolskiej), zanim przeszli dalej. 

"Wiele ludzi ju偶 tu by艂o / i do Ciebie si臋 modli艂o" (Maria Kr贸lowa, 1930)

Przychodzili艣my tutaj tak偶e i my, kolejne pokolenie, z naszymi go艣膰mi. W艣r贸d nich byli r贸偶ni wa偶ni: pos艂owie, senator RP, profesorowie (Norwidologowie), proboszczowie okolicznych parafii, a nawet biskup Ordynariusz, za艂o偶yciel/organizator naszej diecezji. Minister RP mile b臋dzie widziany - czemu偶 nie marzy膰. Takich spotka艅 by艂o wiele w trakcie 1-szej kadencji samorz膮dnej Polski - bo tak rozumia艂em/rozumieli艣my wsp贸lnoto tw贸rcz膮 rol臋 w贸jta gminy - nie tylko w艂adcz膮 i administracyjn膮 - wraz z jego domem, rodzin膮, ogrodem, histori膮 osobist膮 (pami臋ci膮, to偶samo艣ci膮, osobowo艣ci膮).

Musz臋 w tym miejscu nadmieni膰, 偶e r贸偶ne zwyk艂e rzeczy i sprawy nabieraj膮 tutaj szerszej perspektywy, wchodz膮 jakby w wi臋ksz膮 histori臋. Ot, ostatni epizod, wi膮偶e si臋 z psem-przyb艂臋d膮. Przyszed艂 nagle znik膮d, bezimienny. Zosta艂, wi臋c trzeba go by艂o jako艣 wo艂a膰. Na my艣l przyszed艂 pies, kt贸ry biega艂 na tym terenie dawno temu i by艂 bardzo kochany. Nazywa艂 si臋 艁ysek i by艂 towarzyszem chorej osoby, przykutej do 艂贸偶ka zwyrodnieniowym zapaleniem staw贸w. Pies nale偶a艂 do s膮siad贸w, ale czas sp臋dza艂 pod oknem chorej Zofii Jackowskiej, siostry Marii Kr贸lowej i mojej babci Emilii Kapaonowej. Czas wojny przyni贸s艂 i tak膮 tragedi臋:

"17 stycznia 1942 roku "policja wraz z rakarzami jadowskimi wybi艂a wszystkie psy w Annopolu i J贸zefowie, w celu zabezpieczenia przed w艣cieklizn膮... W Annopolu podobno w艣ciek艂 si臋 kot i pogryz艂 ludzi... Zosia napisa艂a o 艁ysku pi臋kne wiersze" (Andrzej Kr贸l, w ksi膮偶ce "O mi艂o艣ci do Annopola, Strach贸wki..." s. 252).

Dwa lata p贸藕niej umar艂a i sama Zofia Telesfora Jackowska (ur. 1878). Ps. drugie (dziwne) imiona by艂y nadawane w czasach rozbiorowych dla podkre艣lenia niezale偶no艣ci od doczesnej tylko historii Ojczyzny, nawi膮zuj膮c do wi臋zi z katolickim 艣wiatem (Europ膮) i Ko艣cio艂em w pierwszych wiekach chrze艣cija艅stwa. Przewa偶nie by艂y to imiona papie偶y i innych 艣wi臋tych .

Zw艂oki Zofii Telesfory zosta艂y przewiezione do Warszawy, gdzie mieli gr贸b rodzinny na Pow膮zkach. Jej pogrzeb poprowadzi艂 ksi膮dz Plewko Plewczy艅ski, dawny kapelan Pi艂sudskiego z czas贸w wojny polsko-bolszewickiej. Jackowscy znali si臋 z Marsza艂kiem i jego kapelanem. Ksi膮dz by艂 te偶 kompozytorem. Na pogrzebie wykonana by艂a jego kompozycja 偶a艂obna.

Czy mo偶na tu, w starym annopolskim domu w Ogrodzie, dotkn膮膰 czego艣, by echem nie odezwa艂y si臋 dzieje Polski i Ko艣cio艂a??

Solidarno艣膰 u swojej patronki, 1981

Wracam do zdj臋cia przed figur膮 Matki Bo偶ej. Nocna fotografia naszego grona przypomina mi inn膮, tak偶e nocn膮 (mo偶e raczej wieczorn膮), z jesieni roku 1981. Mieli艣my wtedy zebranie Solidarno艣ci RI w naszym domu. Przyszli cz艂onkowie-sympatycy z okolicznych wsi. Niekt贸rzy przyprowadzili swoich starych ojc贸w, pami臋taj膮cych Polsk臋 sprzed wojny, z czasu II RP. Zdj臋cia pokazuj膮 twarze i scenografi臋 niczym konspiracyjnej republiki partyzanckiej. Na 艣cianie wisia艂 portret zmar艂ego par臋 miesi臋cy wcze艣niej kardyna艂a Wyszy艅skiego, kt贸ry mia艂 swoj膮 wielk膮 zas艂ug臋, 偶e nasz zwi膮zek zosta艂 w og贸le zarejestrowany Komuna bardzo si臋 sprzeciwia艂a Solidarno艣ci na wsi, mieli wszak idea艂y ko艂chozowe. Obok wisia艂 wielki plakat krzy偶a zrobionego z zielonych k艂os贸w. W rogu sta艂a kosa i polska flaga narodowa. 

zebranie Solidarno艣ci RI 1981, Annopol u MBA

jak wy偶ej



jak wy偶ej

Na zdj臋ciu przed figur膮 z 1981, Matka Bo偶a jest bez g艂owy, ciemno艣膰 i s艂aby sprz臋t to sprawi艂y. I tak pozostanie, to bezcenna pami膮tka heroicznego czasu (niepodleg艂o艣ciowego zrywu tak偶e na polskiej wsi). I niech to tak偶e b臋dzie ko艅cowy akord mojej pisaniny o pewnym wydarzeniu z 30 Sierpnia AD. 2024. Bo bez NSZZ Solidarno艣ci lat 1980/81 te偶 by wsp贸艂czesnej Polski nie by艂o. To znaczy takiej, jak膮 mamy/znamy: z prawem do godno艣ci, to偶samo艣ci, pami臋ci, prawdy... a偶 po dobro i pi臋kno, czego ka偶dej i ka偶demu my艣l膮cemu przedstawicielowi gatunku homo sapiens (poloniensis) zale偶y i to najbardziej w i na 艣wiecie i  og贸le w 偶yciu. Amen.

Mia艂em niejaki problem z zako艅czeniem tego tekstu, a raczej pracy nad zreflektowaniem pewnego wydarzenia z ko艅ca sierpnia AD 2024. Przy mojej metodzie pisania i 偶ycia problem nieunikniony. Gdy wszystko na wszystko wp艂ywa. Gdy podmiot i jego dope艂nienie w wieczno艣ci ca艂ej rzeczywisto艣ci nie ma granic.

Na czym zako艅czy膰, gdy zn贸w pojawia/zjawia/objawia si臋 co艣, co rzuca nowe 艣wiat艂o, a kropka jeszcze nie postawiona i tekst nieoddany do wydawcy (Internetu)?! 

Wielkim ko艅cowym akordem okaza艂 si臋 Dzie艅 Nauczyciela AD 2024, Rocznica Komisji Edukacji Narodowej z 1778 roku

Akt powo艂ania Komisji Edukacji Narodowej wyda艂 sejm zatwierdzaj膮cy jednocze艣nie I rozbi贸r Polski. W cieniu narodowej tragedii reforma o艣wiaty by艂a najwa偶niejszym sposobem ratowania pa艅stwa. "O艣wiecony jak Polak - nauka przeciw zaborom" - powstanie Komisji Edukacji Narodowej z inicjatywy Stanis艂awa Augusta Poniatowskiego wynika艂o nie tylko z o艣wieceniowej my艣li kr贸la. Pow贸d do zmian da艂 Watykan - zniesiony zosta艂 zakon jezuit贸w, kt贸ry w wielu pa艅stwach zajmowa艂 si臋 nauczaniem m艂odzie偶y. W Polsce upora膰 si臋 z tym nag艂ym problemem musia艂 obraduj膮cy w艂a艣nie Sejm Rozbiorowy. Postanowiono, by maj膮tek i kadr臋 nauczycielsk膮 zlikwidowanego zakonu przeznaczy膰 na cele edukacyjne. 

Co ciekawe we wszystkich szko艂ach wyk艂adano w j臋zyku polskim - co wzmocni艂o kultywowanie polsko艣ci. Dzi臋ki temu wychowano nowe pokolenie Polak贸w 艣wiadomych swojej to偶samo艣ci mimo pogarszaj膮cej si臋 sytuacji politycznej i ekspansji zaborc贸w. Kadra nauczycielska jeszcze przez lata kontynuowa艂a tajne nauczanie w duchu dorobku Komisji. Z podr臋cznik贸w wydawanych przez Towarzystwo do Ksi膮g Elementarnych korzystali jeszcze nawet Mickiewicz i Prus.

呕aden inny kraj w Europie nie m贸g艂 pochwali膰 si臋 systemem wychowawczym r贸wnie solidnym i tak zuchwale nowatorskim – chwali艂 dzia艂ania Komisji Edukacji Narodowej Jean Fabre, francuski humanista i pedagog. (za: Polskie Radio). 

I w艂a艣nie w tym czasie i kontek艣cie przysz艂a informacja z pewnej fundacji, o dostrze偶eniu wielkiego dzia艂ania Gra偶yny w Strach贸wce przez 23 lata dyrektorowania szkole.

Nagroda dla Gra偶yny za realizacj臋 idei Rzeczpospolitej Norwidowskiej (w przysz艂ym roku mija jej 膰wier膰wiecze) wyda艂a si臋 wy艣mienit膮 okazj膮, by zako艅czy膰 tw贸rczy proces opisywania wydarzenia nauczycielskiego wydarzenia-spotkania w dniu 30 sierpnia 2024. Akord i nieoczekiwana klamra na zako艅czenie nauczycielsko-niepodleg艂o艣ciowej symfonii. 

Gra偶yna dobrze wykorzysta艂a ten dzie艅, upiek艂a tort, 偶eby we wtorek podzi臋kowa膰 zespo艂owi w szkole Rzeczpospolitej Norwidowskiej w Strach贸wce - bo realizacja idei nast臋powa艂a etapami z bezwzgl臋dnie niezb臋dnym zaanga偶owaniem kole偶anek i koleg贸w z pracy.


w Muzeum Powstania Warszawskiego

Tutaj mo偶na obejrze膰 i wys艂ucha膰 wszystkich wyst膮pie艅, w tym Gra偶yny od. 44 min. (do 56min.)
Bo to nie by艂 koniec radosnych niespodzianek. Widocznie pod koniec 偶ycia przychodz膮 do nas parami. Za par臋 dni Gra偶yna otrzyma艂a wiadomo艣膰, 偶e zosta艂a odznaczona/wyr贸偶niona tak偶e przez ZNP, co odebra艂a/li艣my jako znak wielce ekumeniczny, bowiem ca艂e 偶ycie byli艣my cz艂onkami Zwi膮zku Zawodowego Solidarno艣膰. Bogu niech b臋d膮 dzi臋ki - za tak wielki znak. "Za 23 lata wsp贸艂pracy, w Dniu Edukacji Narodowej" (bk).

                                 


 
                                                       w wo艂omi艅skiej Fabryczce

                                                                         ***
PR脫BA ZAKO艃CZENIA

Z pomoc膮 w rozkminianiu filozofii wydarzenia przychodzi tak偶e j臋zyk angielski. Jego gramatyka (czyli metoda porz膮dkuj膮ca rzeczywisto艣膰 postrzegan膮/prze偶ywan膮 przez cz艂owieka my艣l膮cego) ma co艣, tzn. czas, kt贸ry nie ma odpowiednika w j臋zyku polskim. Przede wszystkim dlatego, 偶e 艂膮czy w sobie tera藕niejszo艣膰 z przesz艂o艣ci膮! W ka偶dym j臋zyku (kulturze) zaszyta jest filozofia (jaka艣).

Present Perfect 艂膮czy przesz艂o艣膰 z tera藕niejszo艣ci膮 i odnosi si臋 do wydarze艅, kt贸re nadal wp艂ywaj膮 na tera藕niejszo艣膰... Czas Present Perfect stosujemy, aby wyrazi膰 czynno艣膰 wykonywan膮 w okresie czasu, kt贸ry jeszcze si臋 nie sko艅czy艂. W podr臋cznikach t艂umaczy si臋 go jako czas tera藕niejszy dokonany! Masz ci babo placek - tera藕niejszy... ale dokonany?? Jak to, czy nie ma tu jakiej艣 sprzeczno艣ci? Dla Polaka i mo偶e innych narod贸w mo偶e jest, ale dla Brytyjczyk贸w nie ma. Mo偶e mi to jeszcze wnukowie szkocko-polscy zd膮偶膮 wyt艂umaczy膰?? B臋d臋 偶y艂 przez jaki艣 czas t膮 nadziej膮 - 艂膮cz膮c czas tera藕niejszy, przesz艂y i przysz艂y w annopolskim domu. W starym ogrodzie z d臋bami zasadzonymi przez niemieckich osadnik贸w w czasach konstytucyjnych dla Polski wsp贸艂czesnej.

Jak odr贸偶ni膰 Past Perfect (cz. przesz艂y) od Present Perfect (cz. tera藕niejszy)?  

Podstawow膮 r贸偶nic膮 jest to, 偶e czas Past Simple opisuje wydarzenia, kt贸re mia艂y miejsce w okre艣lonym czasie i nie mo偶emy ich ju偶 w 偶aden spos贸b zmieni膰. Natomiast Present Perfect nawi膮zuje w jaki艣 spos贸b do tera藕niejszo艣ci, a stan rzeczy mo偶e ulec zmianie... Jest to czas, kt贸ry 艂膮czy w sobie przesz艂o艣膰 z tera藕niejszo艣ci膮... a skutki zdarzenia z przesz艂o艣ci trwaj膮 do chwili obecnej...  nie w ka偶dym j臋zyku czasy gramatyczne s膮 postrzegane tak samo, jak np. w j臋zyku polskim. W naszym j臋zyku podzia艂 mi臋dzy przesz艂o艣ci膮, tera藕niejszo艣ci膮 i przysz艂o艣ci膮 jest do艣膰 sztywny. W j臋zyku angielskim te granice s膮 bardziej zatarte. I w艂a艣nie na takiej granicy le偶y ten czas. (tutaj)

I TAK CHYBA UDA艁O MI SI臉 DOBI膯 DO BRZEGU. UDA艁O SI臉 SKO艃CZY膯 - JEDNAK SZYBKO SI臉 OKAZA艁O, 呕E 呕YCIE POSTAWI艁O TYLKO (WIELO)KROPK臉 POD OSTATNI膭 SCEN膭 I ZDANIEM.

Z rado艣ci w艂膮czy艂em sobie filmiki na Youtube z pie艣niami i ariami w wykonaniu Dymitra Chworostowskiego. Dimy. Dimoczki. Zakocha艂em si臋 w nim po jego 艣mierci.

W jednym z wywiad贸w z nim prowadz膮ca redaktorka chcia艂a si臋 dowiedzie膰, jaka jest relacja jego g艂osu i losu profesjonalnego 艣piewaka z jego 偶yciem osobistym? DH (Dmitrij Chworostowski) odpowiedzia艂 - "G艂os to ja"My voice give you a full picture of who I am, what I'm about and where I've been! - bo m贸j g艂os to ja. I wszystko, co mnie stanowi ma wp艂yw na niego, na mnie. Kim jestem, gdzie jestem i co jest moim 偶yciem. (tutaj)

Pomy艣la艂em sobie, 偶e mo偶na podstawi膰 za "g艂os" - "wydarzenie". I "pisanie"? Bo moje wydarzenie to ja? Bo i "styl, to cz艂owiek" us艂ysza艂em kiedy艣 w rozmowie o dziennikarstwie znacz膮cym. Aspektem istotowym i konstytutywnym wydarzenia jest jakby mistyczna jedno艣膰 podmiotu (osoby) z tym, co jest jej dane. Zewn臋trzne i wewn臋trzne jest w wydarzeniu w mi艂osnym spleceniu (nie - spl膮taniu jak w fizyce kwantowej). "Stan spl膮tany, znany r贸wnie偶 jako stan nierozdzielny, to stan kwantowy, w kt贸rym wynik pomiaru jednej cz膮stki zale偶y od pomiaru jej towarzysz膮cej cz膮stki... Spl膮tanie oznacza wi臋c sytuacj臋, gdy w celu okre艣lenia stanu jednej cz膮stki kwantowej niezb臋dna jest wiedza o stanie jej spl膮tanego partnera....". W wydarzeniu jeste艣my nie spl膮tani, ale spleceni. Spleceni we wsp贸lnot臋? Mo偶e brzmi niezr臋cznie, jako艣 sepleni膮co, ale co艣 w tym jest.

***

Chworostowskiemu

         /a tu s膮 tylko jego zdj臋cia/ 

ile ja ju偶 wys艂ucha艂em ciebie
twoich barytonowych wykon贸w
ch艂opcze wieczny z bia艂ymi w艂osami
z dalekiej Syberii
i zarazem z bliskiego Londynu

wiem 偶e umar艂e艣
ta wiadomo艣膰 zapozna艂a mnie z Tob膮
zdziwiony 偶e tak m艂ody i inny by艂e艣
umieraj膮c na raka m贸zgu
schodzi艂e艣 ze sceny s艂awny
wtedy dopiero zacz膮艂e艣 偶ycie dla mnie

nie mog臋 si臋 nadziwi膰 偶e ciebie nie ma
takiego artysty w sile i pot臋dze g艂osu
za co kocha艂y ci臋 miliony na globie
uznaj膮c tez za najprzystojniejszego

wszystko mnie do ciebie przyci膮ga
tw贸j wygl膮d i pochodzenie
Rosjanina z Krasnojarska
obywatela 艣wiata z wysp brytyjskich

艣wiat ci臋 doceni艂 i wyr贸偶ni艂
sta艂e艣 si臋 jego ulubie艅cem
ale m臋偶em dla Florence
ojcem dla Maxima Niny Aleksandra Daniela i Marii

nie chcia艂e艣 zagra膰 sceny gejowskiej
zerwa艂e艣 wtedy kontrakt
wi臋c nie us艂ysza艂a Ciebie Warszawa 
urodzony Onieginie
od pie艣ni rosyjskiej kultury (tradycji)

zakocha艂em si臋 w tobie
i w po艂owie 艣wiata od Londynu po Kasnojarsk
jeszcze si臋 ciebie nas艂ucham naczytam napatrz臋
wyczekuj膮c lec膮cych wysoko bia艂ych 偶urawi
towarzyszu dobry na dzie艅 i na noc ciemn膮
i ty musia艂e艣 wczytywa膰 si臋 w mistrz贸w 

     (sobota, 12. pa藕dziernika 2024, g. 10.19)

***

czy dwie rzeczywisto艣ci s膮


co to za pomys艂
by wszystko sprowadza膰 do jednego
i mierzy膰 jedn膮 miar膮
wagi i rozci膮g艂o艣ci
wzwy偶 wszerz na d艂ugo艣膰 lub w bok
kt贸re osoby i sensu nie znajd膮

rzeczywisto艣ci sensu osobowego
nie zwa偶ysz nie zmierzysz
ani z r贸wna艅 wyprowadzisz

wi臋c to co najwa偶niejsze nieznane
dla tych zamkni臋tych w materii
jakby sensu nie by艂o dla nich i w og贸le
a d艂ugo艣膰 waga szeroko艣膰 dadz膮 odpowied藕
przem贸wi膮 do nas i poprowadz膮 (gdzie)

sens i osoby 偶yj膮 inaczej
a mo偶e istniej膮 tylko a nie 偶yj膮
wtedy 偶ycie dotyczy艂oby tylko materii
tak zwanej o偶ywionej w i przez biologi臋

komu spodoba si臋 taka spekulacja
rozrywaj膮ca nasze do艣wiadczenie jedni
sensu mieszkaj膮cego w nas osobach
na bazie o偶ywionej materii biologii

'na bazie' nie m贸wi jednak o istocie
tego wsp贸艂zamieszkiwania jedni
b膮d藕 dw贸ch rzeczywisto艣ci z艂膮czonych
ku zdumieniu wieczno艣ci w nas

materia r贸wnie偶 ma swoj膮 tajemnic臋
prapracz膮stek i stan贸w spl膮tanych
gin膮c jakoby w uk艂adach r贸wna艅
co te偶 jest zwyci臋stwem Logosu 

nie m贸w o swoim pocz膮tku i ko艅cu
bo to mo偶e dotyczy膰 tylko 偶yciorysu
ale nie sensu (narracji opowie艣ci)

sens czy szczeg贸lnym stanem chaosu jest
czy bardziej jest odwrotnie 
dwie czy jedna jest rzeczywisto艣膰
to i tak ka偶da osoba jest cudem
a porozumienie dw贸ch os贸b cudem cud贸w

     (niedziela, 20 pa藕dziernika 2024, g. 12.52)

***

historia mojego sensu

    /艣p Bortnowskiej 偶onie dzieciom wnukom/

jest ze mn膮 od dawna
cho膰 dnia narodzin nie znam
pewnie wy艂ania艂 si臋 d艂ugo
drog膮-prawd膮-偶yciem
okruchami egzystencjalnymi
nawet przeczuciem ka偶dym

na pewno wraz z do艣wiadczeniami
tymi spo-i-nie-spo-dziewanymi
na pewno z wa偶n膮 rol膮 lektur
jak膮艣 tak偶e paru film贸w
i w og贸le sztuki w kulturze

sn贸w nie lekcewa偶臋
mia艂em takie kt贸re zapisa艂em
- nim przyjdzie kto艣
pierwszy wyjd臋 ja
nim przyjdzie kto艣
wyci膮gn臋 d艂o艅
nie b贸j si臋 
jeszcze jestem ja
nie b贸j si臋 
jeszcze jest dom

albo B贸g prostota
kt贸ry si臋 zjawi艂 po komunii w Kodniu
obmy艂 nie utopi艂 we 艂zach
wstrz膮sn膮艂 g艂臋biej i bardziej
ni偶 do samych trzewi

albo tygodniowy pobyt u kamedu艂贸w
z wielkim czytaniem Wielkiej Teresy
i r贸wnie wielkim z niej wynotowywaniem

sens Solidarno艣ci
kt贸ry sta艂 si臋 wst臋pem do katechezy
z m艂odzie偶膮 stan贸w wojennych PL
i jej nam towarzyszeniem duchem

historia potem sta艂a si臋 ci膮giem
mi艂o艣ci ma艂偶e艅stwa rodziny
na drodze pokole艅 nowych
w jedno艣ci z tymi kt贸rzy ju偶 tu byli
Sobieskimi Norwidami
Trembi艅skimi Jackowskimi Kr贸lami
w genealogicznej piramidzie sensu
bycia Polakiem cz艂owiekiem patriot膮
cz膮stk膮 wielkiej ludzkiej kultury
droga-prawda-偶ycie jest m膮 konstytucj膮

    (czwartek, 17 pa藕dziernika 2024, g. 18.44)

***
  
dualizm sensu i bez-


dla jednych jest sens
dla innych go nie ma

mia艂em dzisiaj sen o tym
kto艣 m贸wi艂 na spotkaniu o Bogu
ja zrobi艂em wyk艂ad o sensie
nie u偶ywaj膮c s艂owa B贸g

ale mo偶na sens nazwa膰 Bogiem
kto komu zabroni

i robi臋 z tego podstawowe do艣wiadczenie
oczywi艣cie tak do艣wiadcza cz艂owiek my艣l膮cy
poddaje do艣wiadczenie refleksji
na koniec do艣wiadczenie ca艂ego 偶ycia

jest sens i go widz臋
albo go nie widz臋 i zaprzeczam 偶e jest
dotyczy mojego osobowego 偶ycia
a z nim ca艂ego mojego dope艂nienia
kt贸rym jest Wszech艣wiat

     (czwartek, 17 pa藕dziernika 2024, g. 15.43)

PS.

呕ycie dopisa艂o szybko STRACHOWSKIE PARADOXY (a mo偶e co艣 gorszego). W niedziel臋 30 wrze艣nia Gra偶yna by艂a poproszona o podzielenie si臋 swoj膮 wiedz膮 o Norwidzie i Rzeczpospolitej Norwidowskiej z grup膮 go艣ci z Warszawy, okre艣laj膮c膮 si臋 jako przyjaciele ksi臋dza Mieczys艂awa, naszego proboszcza. 

Emerytowana dyrektorka wype艂ni艂a swoj膮 misj臋 - oprowadzi艂a grup臋, wraz z ksi臋dzem, jakby po sercu kulturowym gminy. Od tablicy przy ko艣ciele, ods艂oni臋tej przy okazji Vademecum w roku ..., nast臋pne dwie podczas spaceru przez mikro park/plac Norwida, dalej do szko艂y z muralem z Wieszczem, d臋bem pami臋ci katy艅skiej i ogr贸dkiem Hilarii Sobieskiej, prababki Poety, ko艅cz膮c ten edukacyjny spacer przy tablicach i kamieniu upami臋tniaj膮cym plutonowego Czerwi艅skiego z Virtuti Militarii - tu偶 przy Urz臋dzie Gminy i figurze Matki Bo偶ej opiekunki Strach贸wki - za wojn臋 polsko-bolszewick膮 1920 roku (w skr贸cie).

tablica w Parku (placu) Norwida w Strach贸wce

Na wzmiankowanych tablicach jest kompendium wiedzy o osobach i wydarzeniach - o wielkim potencjale turystyki historyczno-kulturowej w naszej gminie. Brak w niej ci膮gle upami臋tnienia NSZZ Solidarno艣ci RI, kt贸ra stanowi wa偶ne ogniwo pami臋ci, to偶samo艣ci, udzia艂u w walce niepodleg艂o艣ciowej polskich pokole艅.

Pierwszy paradoks - pami臋膰 i to偶samo艣膰 gminy Strach贸wka zinstytucjonalizowa艂a si臋 i objawia w postaci jakby obwieszcze艅 w przestrzeni publicznej parku, placu, dziedzi艅cu ko艣cio艂a - a ma艂o jej w 艣wiadomo艣ci mieszka艅c贸w (w艂adz samorz膮dowych i ko艣cielnych, uczni贸w i ich rodzic贸w, a mo偶e i niekt贸rych nauczycieli). To jak mamy si臋 dzieli膰 z ca艂ym 艣wiatem t膮 radosn膮 i dobr膮 nowin膮. A co z odpowiedzialno艣ci膮 za pami臋膰, to偶samo艣膰, dziedzictwo wolnej Polski?

Kolejnym wielkim paradoksem jest to, 偶e ksi膮dz proboszcz wyni贸s艂 z ko艣cio艂a Wota (nie)Wdzi臋czno艣ci za lata/czyny, kt贸re zaowocowa艂y Wolno艣ci膮-Niepodleg艂o艣ci膮-Polsko艣ci膮-Godno艣ci膮-To偶samo艣ci膮-Solidarno艣ci膮-Samorz膮dno艣ci膮-Europejsko艣ci膮-Prawami-Cz艂owieka - czyli tak偶e, 偶e by艂y/s膮 zwyci臋stwem polskiej wiary-rozumu-prawdy-patriotyzmu! A przecie偶 nie g艂osz膮 ludzkiej chwa艂y, tylko s膮/by艂y cz臋艣ci膮 pami臋ci i to偶samo艣ci gminy i parafii! Na o艂tarzu Boga i Ojczyzny.

Kto to rozumie? Ile pracy czeka nauczycieli-wychowawc贸w kolejnych polskich pokole艅 (by polityka sp贸jno艣ci sta艂a si臋 cia艂em tak偶e u nas).

Przy okazji oprowadzania przez Gra偶yn臋 po historii, upami臋tnieniach i placu Norwida chcia艂em sprawdzi膰, gdzie w艂adze gminy wymieniaj膮 z imienia Wieszcza. Owszem znalaz艂em takie dokumenty, ot cho膰by s膮 cytowane na jednej z tablic. Ale przecie偶 nie us艂ysza艂em, nie us艂yszeli艣my, mieszka艅cy obywatelskiego spo艂ecze艅stwa nie us艂ysza艂y tego na uroczysto艣ci otwarcia placu. Placu Norwida?? NIE! Wiaty piknikowej, kt贸r膮 ksi膮dz, a偶 po艣wi臋ci艂, a i zgromadzeni obmodlili. NIE US艁YSZELI艢MY WTEDY ANI S艁OWA O NORWIDZIE. To nie wypadek przy pracy, skoro plac tak zosta艂 nazwany w projekcie i dokumentach prawa lokalnego! Wyst臋puj膮c o pieni膮dze projektowe, argumentuje si臋 z najwy偶szego rejestru argument贸w, a偶 po Wieszcza i prawd臋 o historii. Bo prawo, nawet lokalne - nie mo偶e by膰 "nie艣wiadome". Ale w 偶yciu wewn臋trznym (gminno-parafialnym) licz膮 si臋 inne priorytety, na kt贸rych 艂atwiej zdoby膰 popularno艣膰 i g艂osy wyborc贸w ("kasa Misiu, kasa?")

TAKA JEST REALIZACJA POLITYKI WEWN臉TRZNEJ, W KT脫REJ NORWID (I KULTURA WYSOKA/WY呕SZA) PUNKT脫W NIE PRZYNOSI?! Tak to widz臋. Tak to rozumiem. Czuj臋 si臋 okradziony i upokorzony wr臋cz, jako stary mieszkaniec-艣wiadek-i-uczestnik najnowszej historii godno艣ciowo-niepodleg艂o艣ciowej, i 艣wiadomy bardzo przedstawiciel spo艂ecze艅stwa obywatelskiego (nie tylko polskiego, europejskiego, ko艣cielnego, bo mo偶e a偶 globalnego w procesie kultury wsp贸艂czesnej). Mam rozumienie rzeczywisto艣ci dane drog膮-prawd膮-偶yciem i to rozumienie potwierdzane jest tak偶e dokumentami gminnymi (prawem lokalnym), ale twierdz臋, ze nasze (w naszej tzw. samorz膮dowej wsp贸lnocie lokalnej) 偶ycie spo艂eczno-kulturalne jest od nich odleg艂e na lata 艣wietlne - w wi臋kszo艣ci nie艣wiadome fundamentalnych poj臋膰 i praw rozwoju spo艂eczno-kulturowego (w tym takich poj臋膰 jak spo艂ecze艅stwo obywatelskie, kapita艂 spo艂eczny, kapita艂 ludzki, my艣lenie to偶samo艣ciowo-godno艣ciowe, w Culture of Thinking, a nawet w sprzeczno艣ci z tak elementarnie rozumianym interesem gminnym jak TURYSYKA HISTORYCZNO-KULTUROWA).

"Dost膮piwszy wi臋c usprawiedliwienia przez wiar臋 , zachowajmy pok贸j z Bogiem przez Pana naszego Jezusa Chrystusa , dzi臋ki kt贸remu uzyskali艣my przez wiar臋 dost臋p do tej 艂aski , w kt贸rej trwamy i chlubimy si臋 nadziej膮 chwa艂y Bo偶ej. Ale nie tylko to , lecz chlubimy si臋 tak偶e z ucisk贸w, wiedz膮c , 偶e ucisk wyrabia wytrwa艂o艣膰, a wytrwa艂o艣膰 - wypr贸bowan膮 cnot臋, wypr贸bowana cnota za艣 - nadziej臋. A nadzieja zawie艣膰 nie mo偶e, poniewa偶 mi艂o艣膰 Bo偶a rozlana jest w sercach naszych przez Ducha 艢wi臋tego, kt贸ry zosta艂 nam dany." (List do Rzymian, rozdzia艂 5). To odno艣nik biblijny naszej kultury.

A odno艣nik do Culture of Thinking - "We define “Cultures of Thinking” (CoT) as places where a group’s collective as well as individual thinking is valued, visible, and actively promoted" - Harvard firmuje t臋 kultur臋 i praktyk臋 pedagogiczn膮 (Wy偶sza Szko艂a Edukacji).

Do obszernego ju偶 tekstu dorzuc臋 jeszcze posty sprzed kilku lat. Antycypuj膮 i komentuj膮 wiele z naszego wsp贸lnotowego 偶ycia (tzn. samorz膮dowej wsp贸lnoty lokalnej w Strach贸wce). Facebookowa maszyna je podpowiedzia艂a - funkcj膮 udost臋pniania wspomnie艅. 

***

wydarzenie filozofa Badiou

       /w czym si臋 z nim zgadzam/

wydarzenie jest tylko propozycj膮
nazwania czego艣
co nap臋dza 艣wiat i osoby
co mog臋 nazwa膰 kwantem post臋pu

dzieje si臋 tylko w 艣wiecie os贸b
innych podmiot贸w nie ma we Wszech艣wiecie
tylko podmioty widz膮 wydarzenia
i karmi膮 nimi swoj膮 podmiotowo艣膰

nikt nie neguje Zag艂ady
ani innych historycznych zdarze艅
jako pami臋膰 i to偶samo艣膰
tak偶e wsp贸艂tworz膮 nasz 艣wiat

nie nap臋dzaj膮 jednak go i nas
s膮 raczej gro藕nym memento
diabe艂 nie stwarza
z艂o nie stwarza lecz niszczy (unicestwia)

     (sobota, 26 sierpnia 2017, g. 11.40)

***

wydarzenie

                 /dzi臋kuj膮c Jurkowi/

porozmawiali艣my troch臋 wczoraj
wi臋c mam dzisiaj doping
ci膮gn膮膰 dalej my艣l
czym jest wydarzenie

ka偶dy mo偶e filozofowa膰
byle 偶yciem potwierdza艂
to co wymy艣li w cudzys艂owie
to co my艣li o rzeczywisto艣ci

teorie s膮 i znikaj膮
na co艣 艣wiat艂o rzucaj膮
艣wiat艂o pozostaje
teorie czeka czas pr贸by

podstawowe poj臋cia
google przypisuje Badiou takie
procedury generyczne prawdy
sytuacje procesy zasada wydarzenia

zadaniem jednostki jest wyb贸r
decyzja by (nie)rozpoznawalne wydarzenie
uczyni膰 znacz膮cym i nada膰 mu nazw臋
by膰 wiernym (konfrontowa膰 z nim)

czy masz takie osobo-podmiocie
bo bez nich
spada si臋 w d贸艂 (t艂um) piekielny
skazuj膮c na wycie i podrygi

     (sobota, 26 sierpnia 2017, g. 10.47)

***

wydarzenie my艣lenia

           /dlaczego jest co艣 ni偶 nic/

stwarza czy nie stwarza co艣
czy tylko nazywa
ale nazywa si臋 istniej膮ce
wsp贸艂kreuj膮c czy偶 nie

kto przyprowadza do cz艂owieka
wszystko by nazywa艂
艣lepy los przypadku
chyba nie

ale niech ka偶dy sam pr贸buje
rozumie膰 nazywa膰 (jego los)
los nie jest 艣lepy bo m贸j
drog膮-prawd膮-偶yciem

    (艣roda, 23 sierpnia 2017, g. 10.29)

***

APPENDIX:

W dokumentach NASZEJ gminy Strach贸wka znalaz艂em bliskie mi sformu艂owania z zakresu kulturoznawczego dla wsp贸艂czesnych rozwini臋tych spo艂ecze艅stw. I to expressis verbis, patrz "Strategia Rozwoju Gminy Strach贸wka na lata 2015-2023" (Lokalny Program Rewitalizacji dla Gminy Strach贸wka).

"Zadaniem, celem programu/strategii jest budowa spo艂ecze艅stwa obywatelskiego, wspieranie lokalnej aktywno艣ci mieszka艅c贸w i aktywne rozwi膮zywanie problem贸w spo艂ecznych... Dzia艂ania dotycz膮ce zwi臋kszania 艣wiadomo艣ci mieszka艅c贸w co do potencja艂u zamieszka艂ego przez nich obszaru... ochrona i wykorzystanie historycznego potencja艂u obiekt贸w zabytkowych oraz walor贸w przyrodniczych... zwi臋kszenie poczucia przynale偶no艣ci miesza艅c贸w do regionu i odpowiedzialno艣ci za jego rozw贸j... wzmocnienie aktywno艣ci spo艂eczno-kulturalnej mieszka艅c贸w, pobudzenie integracji spo艂ecznej... popraw臋 jako艣ci 偶ycia w obszarze porozumiewania si臋 i budowania trwa艂ych relacji... Powi膮zania pomi臋dzy projektami realizowanymi w ramach LPR, a projektami realizowanymi przez gmin臋 w ramach innych strategii" - tu ci艣nie mi si臋 pytanie o powiazanie z innymi programami realizowanymi przez szko艂臋 i stowarzyszenia. (str. 123).

Co do sformu艂owania "Obecnie mieszka艅cy obszaru rewitalizowanego nie maj膮 rozbudowanego poczucia przynale偶no艣ci lokalnej" zg艂aszam potrzeb臋 wielkiej debaty na forum odpowiednich komisji Rady Gminy i jej plenarnego zgromadzenia/obrad!

Chc臋 bardzo mocno podkre艣li膰, 偶e jestem zachwycony now膮 przestrzeni膮 publiczn膮, zwan膮 kr贸tko "Plac Cypriana Norwida (budynek dawnej owczarni odbudowanej jako dworek included). Gdzie艣 us艂ysza艂em nawet tak膮 (bardzo adekwatn膮) form臋 nazwy - Mikro park im. Cypriana Norwida.

Chcia艂bym, by zi艣ci艂y si臋 zapisane w prawie lokalnym cele/prognozy/wytyczne kierunkowe d艂ugofalowych dzia艂a艅:

- Strach贸wka to gmina, kt贸ra jest dobrym miejscem do zamieszkania, oferuje swoim mieszka艅com wysok膮 jako艣膰 偶ycia, a tak偶e charakteryzuje si臋 rozwini臋t膮 infrastruktur膮 techniczn膮 i sieci膮 powi膮za艅 komunikacyjnych, 

- Strach贸wka to gmina, w kt贸rej mieszka艅cy maj膮 dost臋p do edukacji i kultury na najwy偶szym poziomie oraz maj膮 dost臋p do opieki zdrowotnej i zaplecza sportowo-rekreacyjnego, 

- Strach贸wka to gmina, kt贸ra jest miejscem przyjaznym dla inwestor贸w i dba o tworzenie dobrych warunk贸w dla rozwoju przedsi臋biorczo艣ci, 

- Strach贸wka to gmina, kt贸ra wykorzystuje potencja艂 艣rodowiska przyrodniczego i tworzy bogat膮 ofert臋 dla przyjezdnych, kt贸rzy chc膮 aktywnie sp臋dzi膰 sw贸j czas, 

- Strach贸wka to gmina, kt贸ra dba o rozw贸j spo艂ecze艅stwa obywatelskiego i w kt贸rej mieszka艅cy maj膮 szans臋 bra膰 odpowiedzialno艣膰 za swoje otoczenie, a celem w艂adz jest zadbanie o potrzeby ka偶dej grupy spo艂ecznej, 

- Strach贸wka to gmina, kt贸ra w nowoczesny spos贸b zarz膮dza procesami rozwoju i wykorzystuje pojawiaj膮ce si臋 szanse.

Po zapoznaniu si臋 z tak pi臋kn膮 i wznios艂膮 Strategi膮 Rozwoju gminy Strach贸wka (jak i Lokalnego Programu Rewitalizacji, a tak偶e odtworzenia stawu na przed艂u偶eniu placu Norwida) dlaczego nie przypomnie膰 pewnego faktu historycznego i s艂贸w wypowiedzianych przez w艂adz臋 ponad-gminn膮. Podczas I Vademecum - w korowodzie weselnym rodzic贸w Norwida, w 2005 roku, starosta Powiatu Wo艂omi艅skiego, Konrad Rytel (obecnie pose艂 Sejmiku Mazowieckiego), wyjecha艂 nam na spotkanie. Spotkali艣my si臋 na mo艣cie na Osownicy, rzece dzieci艅stwa Cypriana Norwida. Starosta pod wra偶eniem tego, co zobaczy艂, powiedzia艂 - uczy艅my kiedy艣 ze Strach贸wki stolic臋 kulturaln膮 Mazowsza! TAK! By艂aby to rekapitulacja wszystkich szczytnych za艂o偶e艅 d艂ugofalowych (strategicznych) dzia艂a艅 samorz膮du polskiej gminy nad Osownic膮, na Mazowszu, w Rzeczpospolitej Polskiej i Norwidowskiej, w Zjednoczonej Europie. Mamy ci臋gle niewykorzystywany potencja艂!

Koniec. Amen. Podpisuj臋 si臋: za艂o偶yciel NSZZ Solidarno艣膰 RI w gminie Strach贸wka, w贸jt I kadencji, odkrywca/promotor Rzeczpospolitej Norwidowskiej, katecheta, m膮偶 Gra偶yny, ojciec 7 dzieci i aktualnie 9 wnuk贸w.

PS.2

Wszystko wskazuje na to, 偶e sko艅czy艂em pisanie. O? No w艂a艣nie o czym? O wydarzeniu w 偶yciu cz艂owieka (my艣l膮cego)? O Rzeczpospolitej Norwidowskiej zrodzonej w Strach贸wce? Albo, skromniej - rodz膮cej si臋! 

Ale czekam ju偶 par臋 dni z opublikowaniem. I czekanie przynios艂o kolejny owoc niespodziewany. Przez maszynowo-algorytmow膮 robot臋 funkcji wspomnie艅 na Facebooku. Dzisiaj (7 pazd.) da艂a mi link na m贸j g艂os sprzed lat pt. PRAWO DO TO呕SAMO艢CI, na stronie/grupie, kt贸r膮 dawno temu za艂o偶y艂em i... wiadomo, przesz艂a niepostrze偶ona. Bo gmina i parafia s膮 ponad to?? 

Zdj臋cie z tamtej strony dowodzi niezbicie, 偶e potrafili艣my jednoczy膰. 呕e Rzeczpospolita Norwidowska jest celem i narz臋dziem jednoczenia ku wsp贸lnocie warto艣ci tako ludzkich, jako narodowych - w kulturze, tak polskiej, jak europejskiej i 艣wiatowej. Ale kto to zechce rozumie膰? To jest mo偶liwe tylko w dialogu i PRAWDZIE (wi臋ksze zawsze ni偶 cele polityczne, lokalne i ponad). Pami臋膰 i to偶samo艣膰 tam prowadzi. Nieocenzurowane, ani tym bardziej zak艂amywane.


POST Z 2015 ROKU ! 

"Ta kwestia b臋dzie nabiera膰 coraz wi臋kszego i wi臋kszego znaczenia. Bo ma ogromny wp艂yw na 偶ycie jednostek i wsp贸lnot. PRAWO DO TO呕SAMO艢CI! [S膮 o tym ksi膮偶ki i podr臋czniki akademickie]. "Uznanie podmiotowo艣ci prawnej cz艂owieka jest konieczno艣ci膮 dla zagwarantowania mu pozosta艂ych praw i wolno艣ci. Okre艣lenie to偶samo艣ci jednostki jest kluczowe w sferze stosunk贸w spo艂eczno-prawnych. Samo艣wiadomo艣膰 i poznanie korzeni biologicznych oraz kulturowych jest bardzo wa偶nym elementem rozwoju psychofizycznego ka偶dego cz艂owieka. Poczucie w艂asnej to偶samo艣ci pozwala na zbudowanie w艂asnego systemu warto艣ci oraz relacji spo艂ecznych... Poczucie to偶samo艣ci jest jednym z najwa偶niejszych element贸w psychicznego rozwoju cz艂owieka. Pozwala jednostce nie tylko na wykszta艂cenie systemu warto艣ci, ale r贸wnie偶 na swobodne kszta艂towanie swojej osobowo艣ci w oparciu o zwyczaje i tradycje wytworzone przez okre艣lon膮 grup臋 spo艂eczn膮. 艢wiadomo艣膰 pochodzenia i w艂asnych korzeni stanowi r贸wnie偶 podstaw臋 do zanegowania utrwalonych w spo艂ecze艅stwie postaw i wytworzenia indywidualnego punktu widzenia... Prawo do poznania w艂asnej to偶samo艣ci jest szczeg贸lnie istotne w procesie prawid艂owego rozwoju dziecka..." (tutaj)  
  
Wsp贸lnoty i osoby, kt贸re TO przemy艣l膮 i b臋d膮 stosowa膰, realizowa膰 b臋d膮 si臋 szybciej i lepiej rozwija膰. TO jest, TO daje wielk膮 moc. W Ko艣ciele powinno obowi膮zywa膰 od pocz膮tku. "TY jeste艣 opok膮...". Czy偶by zbyt ma艂o Polek i Polak贸w rozumie znaczenie to偶samo艣ci po dewastacji mentalnej PRL? Nacisk i praktyka posz艂a na obowi膮zki i instytucjonalno艣膰. Nie na OSOB臉! W Ko艣ciele to grzech zaniechania (my艣lenia, samo艣wiadomo艣ci...) - od czasu Sobory Watyka艅skiego II NIEWYBACZALNY. Cz艂owiek jest drog膮 Ko艣cio艂a?! - co to m贸wi nam. Komu? - mnie, Tobie, ksi臋dzu, biskupowi, redaktorom katolickich medi贸w, katechetom-wychowawcom (?!) itd.

***

PRAWO DO TO呕SAMO艢CI

        /Synodowi w Rzymie
          - naszym tam przedstawicielom/

co to jest
kto nam wyt艂umaczy
czy obroni臋 je 
dla siebie
przy okazji dla wszystkich
przed...

nie rozumie o czym m贸wi臋
nie rozumie mnie i mojej sprawy
J贸zefa K jak Kapaon z Rodzin膮
ani m贸j w贸jt
ani m贸j proboszcz
ani m贸j biskup biskupi
偶adni ksi臋偶a w diecezji
a偶 trudno uwierzy膰
jak trudne jest prawo
do to偶samo艣ci

robi臋 s艂awetne coming out
nie z opcji seksualnych
z normalnego CA艁EGO 偶ycia mnie
m臋偶a rozs艂awionej dobr膮 prac膮 偶ony
ojca rodziny (du偶ej - wi臋c i jej Matki
ale czy to co艣 zmienia nie wiem)
katechety od ponad 33 lat
by the way ca艂ej historii rodzinnej na ile j膮 znam
i Matki Bo偶ej bez 偶adnej przesady Rodzinnej od 1910
solidarno艣ciowca za艂o偶yciela z 3 Maja 1981
w贸jta samorz膮dowca I kadencji
odkrywcy Rzeczpospolitej Norwidowskiej
autora bloga z osobnego osobowego 艣wiata
i co kto pomo偶e mi pozna膰 jeszcze lub wytkn膮膰

pa艅stwu polskiemu
ko艣cio艂owi w Polsce
ZUS-owi
przed Polsk膮 parafi膮 diecezj膮 gmin膮
zak艂adem ubezpiecze艅 spo艂ecznych

prawo do godnego 偶ycia czy obroni臋
przed nimi czy tylko w trybunale w niebie

ma pan racj臋 redaktorze IDZIEMY
w wielu sprawach
czy widzi pan to samo co ja
偶e w niejednym dialogu dyskusji
jakie ze sob膮 prowadzimy
s膮 ksi臋偶a wielu ksi臋偶y pewnie i biskupi
ponad 200 tysi臋cy wej艣膰 na blogi nie k艂amie
ale jakby ich nie by艂o 
nie odzywaj膮 si臋 skryci w swoje profesjonalne kryj贸wki
boj膮 si臋 widocznie bardziej dr偶膮c ni偶 ksi膮dz z Rzymu
czego

czego kogo nazywaj膮 si臋 pasterzami
chc膮 pachnie膰 ale tylko wybranymi owcami z owczarni
wybieraj膮c sobie rejony dobrego samopoczucia
unikaj膮c trudnych polskich i ko艣cielnych dr贸g
utrwalaj膮c g艂贸d i mod臋 malowania 艣cie偶ek i trawnik贸w
przed sob膮
(spytajcie o ostatni膮 wizytacj臋 parafii - duszpastersk膮 zwan膮)
duszpasterz powiniem to rozumie膰
redaktor katolicki rzuci膰 wszystko inne i tam biec
bo komu艣 dzieje si臋 krzywda CZ艁OWIEKOWI (RODZINIE)
kto艣 pozbawiany jest (okradany z) prawa do to偶samo艣ci
jak to sprawdzi膰 i zweryfikowa膰 - spotkaniem i rozmow膮
pytaj膮c nie jednego (dialog we wsp贸lnocie to nie konfesjona艂
coming out polega na upublicznieniu prawdy o nas
nikt ca艂ej prawdy nie zna o publicznych sprawach)
bez dialogu niczego nie ma we wsp贸lnotach tak zwanych

je艣li sobie tego nie wyja艣nimy
to b臋dziemy dalej brn膮膰 w ciemno艣膰
zaprzeczaj膮c czynem s艂owom o 艣wiat艂o艣ci
ja maratonu ju偶 nie przebiegn臋
i pewnie u艣miech mi na twarz nie wr贸ci

je艣li nie spojrzymy na siebie z mi艂o艣ci膮
je艣li zaprawd臋 nie powiemy sobie
jak rozumiemy misericordiae vultus
i na przyk艂ad 艢DM 2016 w Polsce
i w Krakowie i w Strach贸wce (RzN) 
i tak dalej

jak rozumiemy swoj膮 misj臋 ksi臋dza redaktora...
... katechety dyrektora szko艂y 偶eby poprzesta膰 na tym
jaka jest nasza to偶samo艣膰
(samo艣wiadomo艣膰 przy okazji)

TAK - stawiam te pytania publicznie
w贸jtowi prezydentowi premierowi ministrom
biskupowi biskupom moim diecezjalnym
proboszczowi Mieczys艂awowi ksi臋dzu Emilowi
redaktorowi Radkowi i jego naczelnemu
ZUS-owi na ko艅cu o prawo do 偶ycia i emerytury

emocje s膮 emocjami a cz艂owiek cz艂owiekiem
nie wolno zas艂ania膰 si臋 nimi i obraz膮 za nie
po ka偶dej ze stron

jak wobec tych pyta艅 zwyczajnych
zachowaj膮 si臋 pytani
jest ich wielu wi臋c 艂atwo ponownie przemilcze膰
- a co mi tam cz艂owiek a co mi tam jaka艣 rodzina
przecie偶 dobrze wype艂niam swoje obowi膮zki
w贸jta proboszcza prezydenta biskupa redaktora

pytanie o prawo do to偶samo艣ci wyda si臋 im wielu
najg艂upszym pytaniem na 艣wiecie

mo偶e kto艣 jednak spr贸buje powo艂a膰 ich przed s膮d
czy kiedy艣 przed s膮dem Pa艅stwo i Ko艣ci贸艂 stan膮
z ich ni偶szymi konkretnymi osobowymi organami
ja ich i nikogo nie os膮dz臋
ja tylko pytam

     (艣roda, 7 pa藕dziernika 2015, g. 6.53)"