Skończyć swoją fenomenologię (dokończyć moją)

źródła zdj. są pod postem

 o życiu nie o metodzie 

moją siłą nie jest

teoria ani forma

moją siłą jest to 

co było mi dane 

przeżyć i przemyśleć

prawda i jej kontemplacja

czyli współbycie z nią

jk

Między swoją a moją jest pewna różnica. Swoją – to propozycja dla wszystkich. A nawet programowe namawianie z mojej strony do bilansowania swoich fenomenologii życiowych przez każdą/każdego przedstawiciela homo sapiens.

Moją – to moje obecne zadanie. Czas ucieka, wieczność czeka. To, co się dało i udało mi poznać jest absolutnie ważne i konieczne do upowszechnienia. Wiem, jakim byłem szczęściarzem. Droga-prawda-życie dała mi ogrom doświadczenia i poznania sensu wszechświata. Jasne, że ze mną w środku – podmiotem. 

Zdaję sobie sprawę, że to jest zadanie przekraczające moje możliwości. Każdej, każdego. Sięga transcendencji. Dokończyć można po naszej śmierci – jeśli znajdzie się ktoś, kto zechce.

Sensu nikt za nas nie przeżyje. Na sens składają się przeżycia i rozumienie. Ich rozumienie, w świetle poznanych prawd. W sumie (całości) droga-prawda-życie, jakie są, bo były i na ile znajdziemy i zrozumiemy ich jedność. Nic na siłę. I nic tylko na wiarę z autorytetów innych. Inni mogą tylko pomóc. Wiara i rozum muszą rozwijać się w połączeniu. Wiara -0 bardziej na początku życia. Rozum wraz z osobistym rozwojem, w kulturze.

Skończyć muszę, skoro dana jest mi taka szansa, bo jeszcze żyję, doświadczam, rozumiem. Muszę, już nie dla siebie. Muszę, bo absolutnie wierzę, że dostałem coś wyjątkowego, co może pomóc każdej i każdemu myślącemu przedstawicielowi homo sapiens. Od zwyczajności w życiu szedłem – zostałem doprowadzony – do niezwykłości. Do sensu ucieleśnionego faktami. 

Trzeba tylko otworzyć zmysły, wiarę, rozum – na to co się działo i dzieje. Zebrać jak najwięcej z tego, co przeżyliśmy i co stanęło na naszej drodze w zakrzywionej czasoprzestrzeni. To nie jest takie oczywiste w początkach, a nawet w środku życia. Przychodzi wraz z przeżywaniem z samoświadomością. No bo inaczej jak? To, co się dzieje nieuświadomione, albo jako-tako, ale brakuje świata do rozumienia?? Dlatego chyba Jezus z Nazaretu odwołał się do trzech wymiarów uświadomionego bycia człowieka – drogi i prawdy i życia. A Jan Paweł II (za Soborem) odważył się powiedzieć, że przyszłość człowieka zależy od kultury. Kultura nie jest abstrakcią, ani (tylko) teorią być nie może. Kultura, sposób rozumienia, sposób przeżywania istnienia przez człowieka, musi wyrazić się w zobiektywizowanej formie. Więc znów – droga-prawda-życie! Życie ma charakter obiektywny, dzieje się. Prawda jest owocem wysiłków poznawczych na wszystkie możliwe sposoby, na wszystkich dostępnych poziomach istnienia. Droga ma charakter podmiotowy – ode mnie zależy – to jest moja droga, decyzji, wyborów, poznań, czynów.

Moja fenomenologia dopełniła się w ostatnim dziesięcioleciu. Ale intuicyjnie doświadczałem wcześniej, gdy w ogóle pierwszy raz zetknąłem się z fenomenologią. Ubocznie do moich studiów, na zajęciach, na które chodziłem dodatkowo, z profesorem Półtawskim. Na uczelni dominowała metafizyka, w wydaniu profesora Gogacza. Przyrodnicy z definicji ustawiają się bokiem do metafizyki. Fenomenologia we mnie zwyciężyła całkowicie po lekturze Romana Ingardena, jego opisu struktury świadomości. Szczęśliwy kto tam sięgnie. Błogosławiony. Bo „Fenomenologia jest przede wszystkim stylem myślenia oraz sposobem intelektualnego podejścia do rzeczywistości, który pragnie uchwycić jej cechy istotowe i konstytutywne, unikając uprzedzeń i schematów. Chciałbym powiedzieć, że jest to niejako postawa miłości intelektualnej do człowieka i świata, a dla wierzącego, także do Boga — początku i celu wszystkich rzeczy. Aby przezwyciężyć kryzys sensu, którym naznaczona jest część myśli nowożytnej, jak pisałem w Encyklice Fides et ratio (por. n. 83), konieczne jest otwarcie się na metafizykę. Właśnie fenomenologia może w znaczący sposób przyczynić się do takiego otwarcia” (JPII, marzec 2003).

Intelektualne podejście do rzeczywistości? No tak, jest takie, choć podejście praktyczno-aktywnościowe zdecydowanie jest powszechniejsze. Co do mnie, zawsze chciałem jak najwięcej rozumieć, aktywności podejmowałem wtedy, gdy Ojczyzna i rodzina wołała.

Na emeryturze chyba fenomenologia całkowicie mnie opanowało – inaczej już chyba nie istnieję, co jest zresztą i intencją „moich” społeczności, nie tylko lokalnej. Stałem się obcy temu światu, przeszkadzam karierowiczom i wszech-politykierstwu.

Fenomenologia nie zwycięża jednak tym, co negatywne. Wręcz przeciwnie, fenomenologia z definicji jest tym, co pozytywne, co istnieje i daje się poznawać. Gdybym to ja wiedział w młodości? Cóż, dobrze, że choć intuicyjnie wiedziałem, z pomocą sztuki Tomasza Manna i muzyki.

Może nie znałem fenomenologii, jako postawy poznawczej przyjaznej – może najbardziej – człowiekowi realnemu, myślącemu, w ciele, z duchem, w kulturze. Ale nigdy chyba nie zwątpiłem w sens. Przez większość życia zasilany religią, Kościołem, wspólnotą wiary i rozumu, w dziejach i kulturze. Przyszłość człowieka zaiste zależy od kultury – błogosławiony, kto jest na nią szeroko otwarty i chłonie wszelkimi kanałami.

Legionowo, Annopol, Rodzina Rodzin, rodzinnie przekazywana Polska i antykomunizm… Dopełniałem czytelnictwem, pożerałem książki tabunami, z wielu bibliotek. Beletrystyka dla dzieci, dla młodzieży. Arcydzieła XX wieku itd. Itp. Tomasz Mann stał się szczytem szczytów, no i przewodnikiem po całej literaturze i kulturze. Ten etap zakończyłem pielgrzymka na jego grób, w Kilchberg, koło Zurychu.

Wybór Polaka na papieża powszechnego, jego pielgrzymki do Ojczyzny i moja - do Taize, dopełniały się. Tam przeczytałem po raz pierwszy całą Ewangelię, ale także biografię-wywiad z św. Teresą z Kalkuty „chef-d'oeuvre pour Dieu” (Malcolma Muggeridge po angielsku) i trochę później o niezwykłym życiu Charles de Foucauld, tę drugą, po francusku w Abbaye Fleury sur Loire, co było w sumie też niezwykłe. Byłem jakby na podobieństwo, choć w miniaturowej skali, biednym podróżnikiem, bardziej niż turystą. Od Lisieux po Lourdes. Od Alp, po Bretagne. Francja uczyła mnie, co to znaczy, że była pierworodną córą Kościoła i – w sumie i jakby – kolebką Europy. Chrześcijańskiej Europu, z katedrami, uniwersytetami, sztuką, filozofami i świętymi. Z pomocą rodziny Francois Brey i Kanadyjczyków, których spotkałem u nich, dotknąłem życia we Francji i samej Francji (np. p0rzy grobie ich patrona, św. Marcina, Węgra w rzymskich legionach…).

Konklawe w Rzymie i jego wpływ globalny, ekumeniczne-światowe młodością i medytacyjnym śpiewem Taize i europejska-kulturowo Francja, grób Tomasza Manna w Szwajcarii – materialistyczno-ateistyczny rusko-polski ustrój musiał upaść.

Solidarność była dojrzałem owocem. Polskiej Drogi Wolności – intelektualno-duchowo-robotniczej. My dołożyliśmy wątek polskiej ziemi i rolników w gminie Strachówka, z polem startowym rodzinno-kulturowym w Annopolu.

Rok 1980/81 i stan wojenny w Legionowie nie mogły przewidzieć (przeczuć) tego, co stanie się tu później. Że samorządność jest wytrychem do spraw wielu, zbawiennym. Zbawiennym, gdy włącza się w nią kulturowość, z pamięcią większą i tożsamość ukształtowaną wiedzą i praktyką myślenia.

Bogu niech będą dzięki. Gminne Spotkania Oświatowe rodziły się w gminnej wspólnocie oświatowej, zanim wiedzieliśmy o związkach z Norwidem. Intuicje? Przeczucia? – nie, ta sama lub podobna droga myślenia według wartości (jakby powiedział ks. prof. Tischner). I Festiwal Kultury w Strachówce był dziełem wspólnotowości tegoż myślenia (wiary i rozumu).

Norwid u nas wychynął, a raczej wystrzelił, z początkiem XXI wieku. Od razu w europejskim korowodzie. Dzisiaj ma już nawet Muzeum w Dębinkach, u wuja Dembowskiego, ojca Brygidy. BTW. Wuj dobrodziej, wielki pan, miał pierwszą młockarnię na okolicę. Mógłby o tym więcej opowiedzieć Prot Lelewel, brat Joachima, dużo podróżował po naszych okolicach (patrz: Prot Lelewel, Pamiętniki i diariusz domu naszego).

Daleko nas zaprowadziła Rzeczpospolita Norwidowska, choć ma zaledwie 22 lata. Daleko nas zaprowadził rozwój szkoły im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej pod kierownictwem Grażyny Kapaon, Liderki PAFW (dostała za to Brązowy Krzyż Zasługi, wrogowie nigdy jej, nam tego nie wybaczą, takie mamy dzisiaj społeczeństwo polsko-katolickie). Jak fenomenologia, to fenomenologia. Bez cenzury, bo jest tym co jest i co możemy jakoś poznać. Nie mówimy tylko o tym, czego całkiem nie znamy, co w żaden sposób do nas nie dociera. Proszę mnie jednak nie łączyć ze sławnym powiedzeniem Wittgensteina, że „o czym nie da się mówić, o tym trzeba milczeć” – bo ono tyleż łatwe do zapamiętania, co ciut bałamutne. O czym nie wiem, o tym milczę, choć nie muszę, bo mogę pleść trzy po trzy, co doskonale wykonują politycy.

Moja fenomenologia jest właściwie moim życiem, czyli wszystkim, co się wydarzyło, co do mnie dotarło, co tak i inaczej od-i-roz-poznałem. Czym mogę w istocie się zachwycać, dać po-chwycić w wieczność. Świat po Norwidowemu, sprzed współczesnej mi fenomenologii biorę tęczą zachwytu, po Zenit Wszechdoskonałości, tak jak jest mi dany. Wycinkiem owego zachwytu jest i moja świadomość narodowa i tożsamość konstytucyjna, którą prześledziłem wstecz, tak około do końcówki I połowy XVIII wieku. Jak to wtedy leciało, drogą ludzkiej myśli i polskiej historii z kulturą oczywiście za pan brat. Taka jest moja fenomenologia pod koniec życia. Nigdy dość powtarzać – z Rzeczpospolitą Norwidowską, Sanktuarium Matki Bożej Annopolskiej, Prawami Człowieka (1948), Soborem Watykańskim II (1958-1962), Solidarnością i nauczaniem świętego Jana Pawła II, czyli z Duchem Czasu i Duchem Miejsca, które mnie prowadziły. DROGA-PRAWDA-ŻYCIE. Amen.

***

praca w pocie swego czoła

świadome przeżywanie faktów życiowych

także myśli, które nas nawiedzają

czy świadomość może męczyć

praca jej w niej podmiotu

bo czy podmiot ma czoło

praca myśleniem człowieka ma oblicze

czyli także czoło

muszę rozróżnić dwie rzeczy sprawy

pracę umysłową zadaną

i pracę świadomości z głębi siebie

nad wszystkim czyli także nad sobą

czego nie da się już rozdzielić

pracę zadaną znamy lepiej

w końcu na utrzymanie pracujemy tak

dla rodziny wspólnoty Ojczyzny

tę drugą znamy dużo gorzej

musimy wsłuchiwać się w siebie

i podejmować dialog raczej

z tym co dociera do nas z wnętrza życia

fenomenologią życia można nazwać

tak jak się w nas objawia podmiotowi

podmiotowi wszelkich przeżyć świadomych

lecz ciągle jesteśmy zbyt zewnętrzni

       (wtorek, 11 października 2022, g. 11.48)

***

co można (może człowiek-osoba)

co z życia można wycisnąć

co może z niego wypromieniować

może z transsubstancjacją zmienić

w diament przenajczystszy

zebrać trzeba jak najwięcej

z tego co zebrać można

faktów zdarzeń refleksji

poznań zachwytów i przeciwnie

tego co życie stanowi nasze

i to w ogóle jakie się dzieje

i wszystkie próby jego poznania

tak jak się jawi nauką i kulturą

gdy to wszystko wykonam

ja człowiek myślący

drogą-prawdą-życiem świata 

sens niechybnie odczytam

bo gdy adekwatnie poznam

wzrasta i prawdopodobieństwo

adekwatnych zachowań h-sapiens

po pełną aż odpowiedzialność

    (poniedziałek, 10 października 2022, g. 15.56)

***

moja fenomenologia

       /i teologia na niej bo innej być nie może/

dojrzewała ze mną całe życie

nauczyłem się jej prawie sam

może nie tyle wbrew profesorom

ale obok

musiałem dożyć dzisiaj 

dojść aż tutaj (ty teraz)

realizmem dnia za dniem

nocy i poranków

to co przeżyłem

dało mi moją fenomenologię

która jest i filozofią i teologią

antropologią samoświadomości first

nie to

co poznałem w teorii

ale to co poznałem życiem

faktami przeżytymi

bliższa koszula ciału

mówi się dziecku ale źle naucza

nie pokazując siły która tu mieszka

ale uciekając w teorie wychowawcze

że wiara z posłuszeństwem kroczy

rodząc się ze słuchania

a mądry pedagog wie

że z wzorów osobowych obserwując

słuchałem profesorów czytałem

fenomenologię inaczej poznałem

własnym życiem

obfitością fatów i uczestnictwa

metafizyka cała jest teorią

coś w nas ku niej ciągnie coś odpycha

można z niej korzystać oczywiście

na różnych etapach poznania

Jezus o dziwo był fenomenologiczny

wskazał na drogę i prawdę i życie

nie na teorie obficie obecne w tradycji

Biblia jest jednak historią osób 

i moje życie dało mi Biblię

stało się Biblią

nie tego wymyślić nie mogłem

i nie mogli mi tego przekazać inni

Rzeczpospolitą Norwidowską

Sanktuarium Matki Bożej annopolskiej

które obrodziły świadomością

tożsamością konstytucyjną itd.

szczęśliwi swoją fenomenologią

ci którzy jej doszli pracowicie

poskładali w całość najwięcej

z tego co im się całym życiem dało

trzeba mieć odwagę myślenia

uwolnienieni z okowów metafizyki

przekazywanej wychowaniem

tradycyjną polska rodziną

    (niedziela, 9 października 2022, g. 14.30)

***

ja nierób

  

siedzę nic nie robię

ja nierób

za oknem widzę dęby stare

na parapecie kot biały

przede mną monitor i ekran

całkiem całkiem nowoczesne

pies przy budzie przyjazny

zrobię sobie (jednak) kawy

choć ja nierób

i ani się wychwalać będę

ani potępiać i usprawiedliwiać

i tak być musi

i tak się coś stanie

miłości mojej-naszej

człowieka na ziemi

ja człowiek myślący

na swoim etapie rozwoju

nie tak hop-siup

jakby każdej każdemu się chciało

na to nierobienie trzeba zasłużyć

ciężką mniej bardziej pracą myśli

aby na dany etap rozwoju się wedrzeć

na przekór wszelkim lenistwom

wiem dzisiaj od trudnego dość rana

ranne bywają słabością dni początki

wiem jednak na mocy drogi-prawdy-życia

nawet od wczoraj przedwczoraj już wiem

każde objawienie ma czynnik podmiotowy

jak to dobrze powiem

że właśnie w tej chwili

nie jestem w żadnym innym miejscu

na ziemi matce naszej

choć w każdym innym miejscu

mogą być dobrzy mądrzy ludzie

kontemplowanie bycia dostałem

dla mnie cudowność

pałaców i zamków wewnętrznych

przecudne są komnataty

co zrobić i jaką pracą mogę

żeby inni mogli z niej nich (s)korzystać

dysponuję tu teraz życiem całym

jakiś opis zostawiam

czy zechce ze mną tutaj ktoś wejść

(sb. 8 paźdz. 2022, g. 13.00) TU- Rok Norwidowski_widziane ze Strachówki

Źródła zdjęć w tytułowym kolażu:

- Fenomenologia bliskości 

- Fenomenologia jako filozofia mniejsza. Rozważania wokół sporów o metodę Husserla     

- kot z Fb, konto nieznajomej MJ (z nadzieją na akceptację) 

Duch czasu i duch miejsca w moim życiu. Annopol-Strachówka-Legionowo

Warszawa sprzed I Wojny Światowej

Pamięci ŚP Wojciecha Czajkowskiego

Wydawcy i Redaktora Naczelnego

Łącznika Mazowieckiego 

w Tłuszczu i gminach ościennych

W pewną sobotę przed południem leciała w TV transmisja ze spotkania Donalda Tuska z młodymi Polkami i Polakami, we Wrocławiu. Podzieliłem się swoimi myślami z żoną.

Potem pisałem coś sam. Sobie a muzom, tak jak mnie droga-prawda-życie wiodą jeszcze. I znów wszedłem w świat, poprzez media, tym razem Fb. Był post, transmisja, streaming, ze spotkania senatora Kwiatkowskiego z kandydatami na liderów w życiu publicznym. Żona też jest dobrym rozmówcą w tym temacie, jako absolwentka Szkoły Liderów, tak jak pan senator z resztą. Nie rozmawiałem jednak z nią, każdy miał swoje zajęcia. Jednak wpisałem komentarz na profilu senatora RP, KK. Bo mam osobiste wspomnienia tego, czym zagaił do młodych senator-kombatant działalności dla Wolnej Polski, zwłaszcza w latach 80-tych XX wieku.

Reaguję na to, co do mnie dochodzi - głównie w necie - SOBĄ, sobością, czyli moja osobową i osobistą Drogą-Prawdą-Życiem. Jestem emerytem, nie działam dla żadnej zinstytucjonalizowanej formy działalności publicznej. Choć się wymądrzam, nie należę przecież w żadnej mierze do świata akademickiego. A jednak się wymądrzam. Jestem mądry drogą-prawdą-życiem, jakie stały się moim udziałem. Mam również samoświadomość, bo posiadłem ją pracą w pocie swego czoła. Kim i skąd jestem. Jakie prądy mnie unoszą, jakie korzenie zasilają, z jakich źródeł. Więc - coś wiem w punkcie wyjścia każdego pisania, ale nie znam punktu dojścia, bo tekst żyje mną i moim-naszym czasem. Wiele może się zdarzyć w samym procesie pisania.

Pod postem senatora wpisałem:

- WYJAŚNIAM, miałem tu wkleić, ale niestety nie odnalazłem tej wypowiedzi/komentarza pod jego postem. Może znalazłem się wśród odrzuconych, zgodnie z zamieszczoną tam informacją - "Wybrano tryb sortowania Najtrafniejsze, więc niektóre komentarze mogły zostać pominięte w wyniku filtrowania".

Zastanawiam się, cóż takiego mogłem tam wpisać? Że skoro on, kombatant rocznik 1971 zaczął od "uświadomiłem sobie", to ja, kombatant rocznik 1953 - mam świadomość, że dałem się porwać Duchowi Wolności, chyba wraz z urodzeniem. Zwykłem mówić "urodziłem się na antykomunistę, dlatego podjąłem też studia z filozofii i teologii, żeby mądrze walczyć z marksistowsko-leninowsko-ateistycznym ustrojem PRL". Tak zacząłem swoją drogę wolności, a skończyłem pewnie wraz z tekstami JPII do UNESCO i ONZ. Bo jestem fenomenologiem, z powołania, do końca. Fenomenologia warunkuje, implikuje wiele rzeczy w życiu podmiotu.

Za jakiś czas, wpisałem komentarz pod komentarzem do mojej wypowiedzi na profilu prof. teologa Michała Wojciechowskiego:

"Na temat Orła Białego dla Macierewicza wpisałem się pytaniem - Historia [jego, dawna] piękna. A dzisiaj? - I dostałem profesorską odpowiedź - "Napisałem na końcu. Pół mediów głosi narrację postesbecką, proniemiecką, prorosyjską (pod szyldem demokracji, Europy itd.)."

- więc znów się odezwałem, nie mogłem milczeć (nie mogę w takich jasnych/jednoznacznych sytuacjach milczeć. Jasnej? tak, dzięki drodze-prawdzie-życiu! -  Ja go też - odznaczonego - tak traktuję, przynajmniej od 2010. A do "narracji postesbeckiej, proniemieckiej, prorosyjskiej (pod szyldem demokracji, Europy itd.)" nijak się nie poczuwam. Owszem, czuję się, i że jestem osobową cząstką Polskiej Drogi Wolności, którą mierzę (sobie) od 16 paźdz. 1978. Jam nie z soli, ani z roli. (raczej sam sobie sterem... dając się prowadzić duchowi czasu i miejsca). BTW. Mówiąc żargonem medialnym, nie życzę sobie Drogi Michale, żebyś mnie tam zaliczał, bo znasz mnie źródłowo, z czasów ATK! Howgh! ❤ ps. jako komentarz do zdj. wpiszę powiedzonko "bujać to my, ale nie nas". Pozdr. Józef ❤"

Jak widać z powyższego, nie mogę się spieszyć. Broń Boże. Bądź cierpliwy. Czekaj. Życie za ciebie odpowie. Tak Senatorowi RP, jak i profesorowi. Tak, lub inaczej - droga-prawda-życie mną odpowie. Mam tego (samo)świadomość. Rytm dziania się wszechświata. I oczywiście współobjawiania się prawdy. Podmiotowej zawsze. Przedmioty chyba nie poznają, a z pewnością nie (współ)tworzą swojej i naszej (sobie i nam) kultury. Wiem - tak naprawdę - tylko to, co jest wpisane/objawione/przyswojone moją drogą-prawdą-życie, żadne tam jakieś dane, tezy, teorie - (tylko) z podręczników. Nieprawdaż, Karlu Jaspersie! I inni fenomenolodzy. Fenomenologia, to świadomość. Wiedza upodmiotowana. Tak, lub inaczej.

Współautorem (inspiratorem, napędem, siłą...) - mojej drogi i drogi osób świadomych - był zawsze duch czasu i duch miejsca. Od kiedy? I jak? Tego dotyczy ten artykuł.

Ba, mogę zwierzyć - przy tej akurat okazji - moje testamentalne doznanie, że znalazłem już to, czego całe życie szukałem, pragnąłem, świadomie i nie. Czym coś jest, a najpierw ja-człowiek. Jak poznaję i co. Siebie, świat wokół, historię, kulturę, no i Boga. Że w tym świecie zmysłowość jest ważna. I świadomość w nas-ludziach myślącego gatunku. Ale żebyśmy nie przesadzili z mniemaniem o sobie, przez świadomość, samoświadomość zwłaszcza, mamy podobny rozwój zmysłów, dostarczycieli głównych danych poznania, co reszta gatunków, od jakiegoś momentu filo-i-epigenezy, nieprawdaż! Wszechświat widzialny i niewidzialny ma szeroko rozwarte na nas ramiona. Wysyłamy mu teleskopy, nasze oczy i rozum, na spotkanie. Zaglądamy tam teraz teleskopem Webba, ale i Hubble jeszcze jakieś ujęcia robi.  W każdym bądź razie warto mieć rozumną suwmiarkę, nadaje naszym rozważaniom realizmu:

Za wikipedią podam parę danych "średnicę obserwowalnego Wszechświata równą około 92 miliardy lat świetlnych... powyższe wielkości określają maksymalną odległość, dla jakiej zdarzenia mogą być obserwowane w chwili obecnej, czyli jednocześnie wyznaczają granice horyzontu cząstek, wewnątrz którego cząstki są w kontakcie przyczynowo-skutkowym.

Szacuje się, że widzialny Wszechświat zawiera 300 tryliardów gwiazd składających się na 350 miliardów dużych galaktyk oraz 3,5 biliona galaktyk karłowatych. Te wszystkie galaktyki tworzą 25 miliardów grup galaktyk zawartych w 10 milionach supergromad galaktyk.

Paul Dirac zauważył zależności, związane z rzędem wielkości 10 do potęgi 39, który pojawia się dla stosunków pewnych wielkości fizycznych:

- rząd wielkości stosunku natężenia pola elektrycznego do grawitacyjnego (na przykład w oddziaływaniu między elektronem i protonem) sięga 10 do 39

- rząd wielkości stosunku promienia obserwowalnego Wszechświata do promienia protonu wynosi 10 do 39

- rząd wielkości liczby atomów w obserwowalnym Wszechświecie jest równy około 10(2×39)..." (tutaj) 

Kiedyś wziąłem naszą strachowską młodzież (pewnie wtedy z klas gimnazjalnych) na Akademię Teologii Katolickiej (obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), na wykład o Wszechświecie, usłyszeliśmy te same dane od znanego profesora-fizyka doświadczalnego z UW i CERN. Dzisiaj pewnie bym zawiózł do Centrum Kopernik. Kto się niczym nie interesuje - niczego, lub... wie nic. A nie ma wiary bez myślenia (te działania zwrotne powinny być), więc strach pomyśleć o religijności, duchowości, kościelności polsko-naszej. Nie wiem, jak szybko zmienia się sytuacja edukacyjno-kościelna. Co do mnie, trafiłem do katechezy młodzieży po filozofii przyrody na ATK, i prosto z Solidarności. Uczył mnie jeszcze wychowawca ks-kard-papieża Wojtyły.

Acha, cokolwiek piszę, uważam za ważne. Gdyby nie było ważne, to bym nie pisał. BTW. Filozofia to człowiek - gdyby nie wierzył w to, co myśli (i pisze), to nie mógłby żyć i działać jako filozof. Wierzę w to, co myślę o świecie, o prawdzie, o człowieku, kulturze i Bogu. Wierzę i chciałbym o tym rozmawiać z całym światem, choć na razie cały świat nie chce. Chyba nawet w ogóle.

Duch czasu, choć brzmi tajemniczo, daje się poznać po działaniu, a nawet zobaczyć w ludziach i zdarzeniach, w których widać jego motywującą obecność. Z duchem miejsca jest analogicznie.

Powodem pisania o duchu czasu i duchu miejsca, czyli w sumie, o Duchu - jest też Andrzej Król (1870-1952), Mecenas z Annopola. Dlaczego? Opowiem, jak to leciało w dniach ostatnich. Przyjechał współczesny pracownik instytucji, w której przed 100 laty pracował Andrzej Król, Mecenas z Annopola, syn niepiśmiennego chłopa, obecnie mówi się rolnika, albo bardziej wyszukanie - gospodarza. Pracownik z tej samej instytucji, czyli kolega z pracy, w szerszym - niż potoczne - rozumieniu. Kolega przyjechał (poszukał nas przez szkołę im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej), bo jest historykiem i archiwistą w tejże instytucji, czyli Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej, i usłyszał nazwisko kolegi Andrzeja Króla w audycji Radio dla Ciebie, lub podcaście, prowadzonym przez autora redaktora Piotra Szymona Łosia.

Andrzej Król pochodził z rodziny rolniczej, ojciec i z pewnością matka byli analfabetami, kto woli - byli niepiśmienni. Ale zadbali o wykształcenie synów. Mieli ich czterech, oraz cztery córki, o których wykształceniu nic nie wiem. Andrzej został prawnikiem, Józef księdzem, Zygmunt uczył się na kierunku technicznym, Piotr został na gospodarstwie.

Mecenas Andrzej Król znalazł pracę w Magistracie Warszawskim (w zarządzie miasta? jako notariusz?). Tam poznał swoją przyszłą żonę Marię. Maria była córką dyrektora magistrackiego Zakładu Poligrafii i Litografii, Aleksandra Kaliksta Jackowskiego. Tak się składa, że w ich rodzinie znalazł się wielki pisarz Bolesław Prus. Żona Aleksandra Kaliksta Emilia była z domu Trembińska. Tak się składa, że żona Prusa też była Trembińska, ale to nie przez nią byli skoligaceni. Emilia Jackowska z domu Trembińska i Bolesław Prus (Aleksander Głowacki) byli rodzeństwem ciotecznym. Mieli wspólną babcię Marcjannę Załuską i oczywiście ciotki i wujków.

Andrzej Król, Mecenas z niepiśmiennych rodziców ze wsi Annopol, w gminie Strachówka, wszedł do rodziny pieczętującej się herbem Gozdawa i mającej pisarza, rzeźbiarza i inne osoby zajmujące wysokie pozycje w polskim społeczeństwie.  Skądinąd także mojej babci Emilii z Jackowskich Kapaonowej. Aż po relacje z Naczelnikiem Państwa Marszałkiem Piłsudskim, zarówno wojskowo-służbowe, jak i towarzyskie.

Bolesław Prus z żoną (zwaną przez młode pokolenie Jackowskich i Kapaonów ciocią Głowasią) byli gośćmi na ślubie i weselu Marii i Andrzeja Królów. Bolesław Prus był ojcem chrzestnym Kazimierza Jackowskiego, syna Aleksandra, brata mojej babci - majora, pośmiertnie awansowanego na ppłk. Wojska Polskiego, twórcy służb radiotechnicznych i ofiary zbrodni katyńskiej. Chrześniakiem Prusa był również przedstawiciel (ambasador) Polski w Budapeszcie (dosłownie - poselstwa polskiego). Poselstwo polskie w Budapeszcie znalazło się na drodze I Narodowej Pielgrzymki do Ziemi Świętej w 1929. Maria Królowa brała w niej udział, a w Budapeszcie mogła się czuć jak w domu (rodzinie).

Andrzej Król ze wsi Annopol dzieciństwem i młodością należał do epoki pozytywizmu. Później sam stał się pozytywizmem, tak w Warszawie, jak i w Annopolu - doszedł V stopnia służbowego w służbie kraju. Znamy jego ideały, zostawił dużo zapisków pamiętnikarskich, w tym swoje modlitwy i aforyzmy. 

Andrzej Król z żoną Marią stworzyli sanktuarium Matki Bożej Annopolskiej, które przetrwało zawieruchy wojenne i nieprzyjazny takim miejscom PRL. "Ideały swe wcielili" napisała Maria już w 1930 roku. Ideały łączą się z marzeniami młodzieńczymi Marii, które też możemy poznać z jej dziewczęcego pamiętnika (1900-1903). Brat Marii Stanisław był rzeźbiarzem i w młodopolskim Krakowie unosił go duch artystowski - podpisywał się wtedy Cyprian Kamil Gozdawa Jackowski - zaś w Paryżu sięgnął po nagrodę w konkursie w 1910. "Tancerkę" można dzisiaj podziwiać w stolicy, w parku skaryszewskim. Inną bardzo znaną jego pracą jest pomnik Kilińskiego, w odsłonięciu którego brał udział Prezydent Mościcki i wielkie tłumy warszawianek i warszawiaków, bo Szewc Przywódca był i jest im bliski. Na cokole umieszczono napis: „JANOWI KILIŃSKIEMU WODZOWI LUDU STOLICY ROKU 1794. RODACY R. 1934”. W czasie okupacji Niemcy chcieli go zniszczyć-przetopić, ale przetrwał piwnicach Muzeum Narodowego (ze słynnym napisem Alka Dawidowskiego z Szarych Szeregów "Ludu Warszawy. Jam tu - Jan Kiliński".

Andrzej Król, choć mecenas, do tej pory był jakby w cieniu żony i jej rodziny. Jackowscy mieli nie tylko herb, ale przede wszystkim przynależność do elity warszawskiej, z tego szczególnego okresu, który określamy jako przejście od ziemiaństwa do inteligencji pozytywistycznej. I oczywiście Aleksandra Głowackiego, literackiego Bolesława Prusa. Znaczącą ciekawostką jest fakt, że dyrektorem gimnazjum w Lublinie, do którego uczęszczał Prus, był Józef Skłodowski, herbu Doliwa, dziadek podwójnej noblistki Marii Curie-Skłodowskiej. Dziadek noblistki jest wzorcowym przykładem wspomnianej przemiany społecznej w Polsce pod zaborami. O Józefie Maria napisała w autobiografii, że "opuścił rolę i został pedagogiem". 

Skłodowscy i Prus mają jeszcze inne subtelne duchowo-intelektualne "powinowactwa". Ciotki Marii uczyły się w Aleksandryjsko-Maryjskim Instytucie Wychowania Panien, w którym pracowała babka Prusa i mojej prababci Emilii Jackowskiej z domu Trembińskiej. Duch czasu był ten sam. I ziemie polskie, pod rosyjskim zaborem.

Zapożyczę fragment z biografii noblistki "W osobie dziadka Józefa Skłodowskiego Maria znajdowała wzór do naśladowania. Wiele jego cech odziedziczyła, przede wszystkim pracowitość, umiłowanie przyrody, człowieka i kraju rodzinnego. Dziadek już jako chłopiec wykazał swą wytrwałość w pokonywaniu trudności. Droga ze wsi Skłody Piotrowice do szkoły w Zarębach Kościelnych była dla niego stosunkowo daleka i uciążliwa. Naukę rozpoczął w ósmym roku życia. Tymczasem wojsko przed wyprawą na Rosję zajęło dom szkolny na swoją kwaterę i odtąd nie można było myśleć o nauczaniu. Maszerujące wojska, rekwizycje i zniszczenia ogołociły kraj z żywności i odzieży. Dopiero po 1815 roku szkoła została uruchomiona. Nauka odbywała się nadal w oficynie przy plebanii, obok modrzewiowego kościoła parafialnego." (HENRYK SADAJ, SKŁODOWSCY. PRZODKOWIE I WSPÓŁCZEŚNI MARII SALOMEI SKŁODOWSKIEJ CURIE, ROCZNIKI HUMANISTYCZNE Tom XXX, zeszyt 2-1982).

Co, kto otrzymuje od przodków, z duchem czasu i miejsca, w których dane jest mu żyć i przeżyć swoje życie?! Ile włoży pracy w pocie swego czoła. I jaki ma dostęp do źródeł. Człowiek to ten, kto (już) się zna, kto poznał samego siebie. Kto posiadł-nabył-rozwinął samoświadomość. Droga-prawda-życie tam prowadzą, na ile chcemy przyjąć i zaakceptować dary od tego, co było. I jest. Czyli od Dawcy! BTW. Nie tylko pierwiastki promieniują, a czerstwe pieczywo mięknie np. poddane promieniowaniu w mikrofalówce. 

Duch czasu naszego życia - jest, nie sposób, by Go nie było, w świecie osobowym, w którym tworzy i zapisuje kulturę. Wzory kulturowe, tożsamości kulturowe. Na marginesie także mody. Mody mają ograniczony krąg odbiorców - to moje doświadczenie życiowe.

Duch mojego czasu związał się ściśle z wolnością. Jego wyzwalającej mocy doświadczyłem może najbardziej w nocy 16 października 1978. W ciasnym szpitalnym pokoju (po i w akademiku), w czasach PRL usłyszałem wieść, że Polaka wybrali Papieżem. Psalmista powiedziałby tak: 

"... Dzień dniowi głosi opowieść,

a noc nocy przekazuje wiadomość.

Nie jest to słowo, nie są to mowy,

których by dźwięku nie usłyszano;

ich głos się rozchodzi na całą ziemię

i aż po krańce świata ich mowy...".

I mnie, najmniejszemu wtedy ze studentów, obywateli itd. dane było doświadczyć tej niesamowitej mocy. Przekształcającej noc w dzień, słabość w moc pokonującą wszelkie ziemskie ograniczenia. Nam, narodowi objawiono horyzont spraw nowych - wolność, w wolności osób i kultury człowieka na ziemi. Przyjąłem to z największym dziękczynieniem i jako zobowiązanie. Na życie, a nawet po śmierci. Nic większego, chyba, za życia już nie poznałem, nie przeżyłem. Duch, który wtedy i mnie porwał, nie odszedł. A ja się - i swego oblicza - się od Niego nie odwróciłem. Dałem się prowadzić. Epifania twarzy? Różnie można nazywać i to przeżycie, fakt.

To, co znam z życiowego poznania i zaangażowania osobistego, nazywam do dzisiaj Polską Drogą Wolności. Od 16.10.1978, przez 1979, 1980, 1981, a potem 1989, 1990... Opisuję swoim blogiem osobistym, linearnie i wersami. Papież św. JPII także encyklikami (nb. rozdz. ROK 1989) i wystąpieniami oficjalnymi w ONZ, UNESCO, polskim Sejmie, w kościołach i na placach naszych - Europy, USA i świata całego. On miał swoją (i polską) drogę i każdy miał, na ile pozwolił się prowadzić temu samemu Duchowi.

Ducha nie odczytujemy tylko po samych widocznych (historycznych) faktach. Są struny lżejsze, głębiej skryte, które antycypują także te fakty. Nazywam je/to drogą ludzkiej myśli (historią filozofii?). Wielu pracuje nad tym zagadnieniem. Jednym wychodzi to lepiej, innym mniej... uważam, że każdy myślący przedstawiciel homo sapiens powinien próbować! 

Treść - wypowiesz bez liry udziału,

Lecz dać duchowi ducha,

Myśli myśl - to tylko ciało ciału.

Cóż z tego? - martwość głucha!

...

Poznam wtedy, przez drżące powietrze

Pod gestem ręki próżnéj,

Że od widzialnych strun - struny letsze

Są - i lir rodzaj różny...

***

W pisaniu nastąpiła dłuższa przerwa. Zacząłem 24 września, dzisiaj jest 5 października. Czy ma to jakiś wpływ na Ducha Czasu i Miejsca?
Wspomniałem już, a teraz przypomnę, że 16 września przyjechał do nas, do Annopola, historyk-archiwista Prokuratorii Generalnej RP. Ponadczasowy kolega Mecenasa Andrzeja Króla. Pisze biogramy byłych pracowników, radców.

Rozmowa o Andrzeju Królu prowadzi po nice do kłębka. Kłębkiem jest kultura człowieka myślącego na ziemi, od której zależy przyszłość naszego gatunku. W tym przypadku nitka wygląda tak - Ihering i jego Walka o prawo, prawa przedmiotowe i prawa podmiotowe, podmiot świadomości, fenomenologia, Roman Ingarden (struktura świadomości i Książeczka o człowieku)... Heidegger i jawienie się bytu (bycia), Karl Jaspers, Karol Wojtyła, Sobór Watykański II, fenomenologia życia, fenomenologia donacji (Henry, Marion)... Dopisze moją osobistą drogę ob-jawień: wybór papieża 16 października 1978, jego pielgrzymka do Polski w 1989, Taize, Solidarność RI (Annopol, Strachówka, Siedlce), stan wojenny, katecheza młodzieży w Legionowie (powołanie "by być z polską młodzieżą"), Kodeń, małżeństwo i rodzina, samorząd i wójtowanie I Kadencji RP, odkrywanie Rzeczpospolitej Norwidowskiej, sanktuarium Matki Bożej Annopolskiej, Polskiej Drogi Wolności, wraz ze świadomością narodową i tożsamością konstytucyjną.

Co do Ducha miejsca, mogę przywołać książkę pt. "Miejsca i ludzie" śp. wuja-profesora, zwanego papieżem polskich antropologów kultury, Aleksandra "Jacka" Jackowskiego, tego od sztuki zwanej naiwną, od Kontekstów, Syberii itd. On tutaj, w Annopolu był po raz pierwszy w wieku lat 4, spędzał tu wakacje i rozrabiał, co opisał w biograficznych wspomnieniach. Duch miejsca sprawił, że odpoznaliśmy się dopiero, gdy miał lat 85. Kto nam w tym pomógł? Norwid. Wieszcz był ważny dla stypendystów Anny i Macieja Formanowiczów, z którymi współpracował wuj-profesor. Norwid był ważny dla nas w Strachówce. No i spotkaliśmy się w kościele w Komorowie koło Ostrowii Mazowieckiej. W wuju - na znak pokoju - zobaczyłem mojego zmarłego ojca. Duch Czasu (i miejsca) posługuje się także genami (genetyką, genealogią...).

Duch czasu i miejsca potrafią wymieniać się rolami, trochę analogicznie do czasu i miejsca, w zakrzywionej czasoprzestrzeni. Annopol w gminie Strachówka był w historii także miejscem zamieszkania Niemców, ściślej - niemieckich kolonistów. Ich zaradność na podmokłych terenach była już wtedy znana, tak jak i Holendrów. Stąd do dzisiaj mieszkamy na kolonii, w innych częściach Polski mówią - na olędrach. EUROPA zakorzeniała się tutaj także dębami i wierzbami zasadzonymi przez nich. Jedne burze dziejowe zwaliły (tuż koło naszego domu), inne rosną słojami wszerz nadal. 

Kiedy zasiadam w miejscu ustronnym na porcelanie łazienkowej, mam widok na drzwi i go kontempluję. Z pewnością są zrobione przed wiekiem z ponad stuletniej sosny. Nawet drzewa i życie w miejscu odosobnionym (tak lokowano kolonistów) kierują mój wzrok, wiarę, rozum, ducha - ku czasom około konstytucyjnym. W szerszych kontekstach Rzeczpospolita Norwidowska (mająca obywateli także w Sobieskich) i dzieje sanktuarium annopolskiego ("miejsca i ludzie"), umacniają moje myślenie, nie tylko pamięć, ale także podmiotową świadomość i tożsamość.

Rzadko się u nas mówi o europejskich i żydowskich wpływach nie tylko na dzieje, ale także na naszą kulturę. Rosną nie tylko drzewa sadzone przez osadników z Niemiec, Holandii lub jeszcze skądś. W czasie rozbiorów język i kultura niemiecka (Prusy, Austria) oraz język i kultura rosyjska kształtowały elity zawodowe i uczniów w szkołach. Dzieci z Rozalina i okolicznych wsi przez dziesięciolecia uczyły się w budynku byłej kaplicy niemieckich osadników. 

Emerytowany Andrzej Król, na wieść o bolszewickiej niewoli swojego szwagra płk. Kazimierza Jackowskiego recytuje w listopadzie 1939 roku "Słowo o wyprawie Igora" (Слово о плъку Игоревѣ, trl. Slovo o pl’’ku Igorevě, także Słowo o pułku Igora) – zabytek literatury staroruskiej z okresu Rusi Kijowskiej, datowany na koniec XII wieku. Recytował i zapisał w dzienniku fragment o Putivlu, miejscowości, przez którą przeszli jeńcy, w drodze po śmierć w Katyniu. Obóz putivlski leżał w obwodzie kijowskim, za stacją kolejową Tetkino.

Kiedy napisałem o europejskich aspiracjach w nas, mieszkańcach gminy Strachówka, przed akcesją do UE, spotkały mnie mało przyjazne komentarze. Wszak Strachówka przez pół wieku była modelową peerelowską gminą. Mentalność bywa siłą. Oby twórczą, nie hamulcową.

***

  

Psalm 137 (fragment)

  

Nad rzekami Babilonu –

tam myśmy siedzieli i płakali,

kiedyśmy wspominali Syjon.

Na topolach tamtej krainy

zawiesiliśmy nasze harfy.

Bo tam żądali od nas

pieśni ci, którzy nas uprowadzili,

pieśni radości ci, którzy nas uciskali:

«Zaśpiewajcie nam

jakąś z pieśni syjońskich!»

Jakże możemy śpiewać

pieśń Pańską

w obcej krainie?

Jeruzalem, jeśli zapomnę o tobie,

niech uschnie moja prawica!

Niech język mi przyschnie do podniebienia,

jeśli nie będę pamiętał o tobie,

jeśli nie postawię Jeruzalem

ponad największą moją radość. 

  

***

cud - czy technologia - poznania

        /ponad rozterki Hamleta/

wyprowadzić z atomu świadomość

byłoby cudem nad cudami

to jednak dwa porządki istnienia

atomy były ważne kiedyś

jeszcze w mojej młodości niedawnej

dziś rozpłynęły się w prawdopodobieństwie

może tu są może tam

cząstki dużo mniejsze

mają jakiś spin kolor może jeszcze coś

w końcu stają się tylko matematyką

jak od nich dojść do życia i świadomości

dalibóg nie wiem

kto taki wzór wynajdzie

w tym co istnieje

wszystkim we wszystkim oto jest pytanie

  

czy wewnętrzne poznaje wewnętrzne

a matematyka samą siebie może

wszechswiatem spraw naszych po wieczność

jakie przewagi i cele daje świadomość

że się w ogóle pojawia

etapem rozwoju osób gatunku Ludzkości

        (środa, 5 października 2022, g. 12.31)

***

dwa porządki praw

        /fizyk i fenomenolog - opis złożoności natury/

jednym porządkiem

nie da się opisać

naszej rzeczywistości

są dwa

przedmiotowy i podmiotowy

a i tak są splątane

bez siebie istnieć nie mogą

cóż po kosmosie bez człowieka

który sięga weń i poznaje

póki co

kosmos jest dziejami materii

ale kto to do końca już wie

etapami poznajemy (homo sapiens)

to co odkrywają w fizyce

doświadczalnej teoretycznej

teraz mówi się też matematycznej

wiemy może wcześniej z fenomenologii

o stosunku całości części oddziaływaniu

prawa przedmiotowe i podmiotowe

może podmiotowo-przedmiotowe

nie upraszczajmy wszystkiego na siłę

        (wtorek, 4 października 2022, g. 13.07)

***

ad psychologii i nie tylko

        /teraz już mogę brać prysznic/

dobrodziejstwo emeryta i miejsca

jedno z (teraz tak mam wiek 69)

że gdy zapiszę coś

wówczas dopiero istnieję

jako zwykły sobie Józef K

zapiszę gdy coś się da

przecież nie moje wymysły

cząstkę kwant rzeczywistości

które żywią moją psychologię

nie chodzi tylko o (samo)poczucie

cząstka kwant tej rzeczywistości

dla mnie prawie najważniejszej

no bo muszę i mogę żyć w ciele

w ciele myślącym

w stanie samoświadomości

  

podobnie musiał czuć Ingarden 

i myśleć poznawczo (w czas wojny)

że człowiek istnieje doprawdy (Wojtyła)

gdy odda się dobrowolnie (dar z siebie)

na wytwarzanie dobra prawdy i piękna

         (poniedziałek, 3 października 2022, g. 11.15)

***

po drugiej stronie poznania

              /gdzieś we Wszechświecie/

organizmy żywe poznają

poznawanie jest atrybutem życia

jest im potrzebne do życia

człowiecze jest istnieć i poznawać

  

z tego jak poznaję wnioskuję

o naturze poznawanego

poznawanej rzeczywistości

  

do czego służą zmysły i reszta

widzę widzialne

słyszę słyszalne

czuję odczuwalne jakoś

najciekawsza jest reszta

świadomość podmiot uczucia

są po co

jaki świat odpoznają

jaką inną rzeczywistość

jaką komu dają korzyść

oto jest pytanie

człowieka myślącego od dawna

ja pyłek ponadkosmicznego losu

ponadkosmicznego sensu

       (poniedziałek, 3 października 2022, g. 10.49)

***

opisanie bycia

       /a nawet teologia na fenomenologii/

tylko człowiek może

wie że tylko on

przedstawiciel homo sapiens

na każdym etapie życia

dysponuje/my aparaturą

do wykonania zadania

trzeba chcieć

uczynić potrzebą jakby

odczytać swoje wnętrze

nie każda każdy musi

rozumiem

są praktyczniejsze zadania

w historii ludzkości są

chyba od zawsze

ci inni z innymi potrzebami

malują po ścianach jaskiń

wiedzą jak pochować zmarłych

uważni (są) na ten wymiar

żyję sobie i wam w XXI wieku

w obecnym stanie kultury (nauki)

ze sporą samoświadomością

znam jako tako ścieżkę ludzkiej myśli

i to co za mego życia się działo

jako moją drogę-prawdę-życie-całości

mojej całości z jednością mi znaną

przecież nie wszystkiego jak leci

i to mi zbawiennie wystarcza

najpierw napisałem całkiem

ale zbawiennie jest tu lepszym słowem

pojęciem zaczerpniętym od Jezusa

On też w tym życiu wziął udział

jak i na ile opisuje nam Dobra Nowina

żyję w Jego naszym kręgu kulturowym

w XXI wieku mamy możliwości

jakich nie mieli poprzednicy

wszystko mieć pod palcami dostępne

z tego co dostępne nauko-technologicznie

ale nic nie zastąpi poznania wewnętrznego

świata wszechświata istnienia od środka

jak się nam co jawi

zmysłami mózgiem nauką kulturą

to co się daje chwytam i opisuję

nie chciałbym żyć w świecie ocenzurowanym

sprowadzonym do programów matematycznych

niby jeszcze człowiek a już (czy) robot/yczny

bez zhumanizowania go aż po boskość

bez tego co wniósł Jezus z Nazaretu konkretny

w innych kręgach kulturowych inni

poznaj człowieku siostro bracie synu córko

nie tylko programy na kariery i bogactwo

ale jak być człowiekiem istnienia w pełni

       (sobota, 1 października 2022, g. 15.20)

***

świat osobowy

       /matematyką nie wypełnisz całej kultury/

jestem nim i w nim

świadomość jest wyróżnikiem

w niej podmiot doznań-poznań

i oczywiście komunikacji międzyludzkiej

doznań-poznań zmysłowych

rozumem w całość łączonych

intelektualno-duchowej strawy

duchowo-intelektualno-cielesności (życia)

na przykład dziadkom rodzą się wnuki

z nimi nawiązują kontakt osobowy

nowa przestrzeń rodzi się istnienia

żyje się dzieje udostępnia i mnie

to co jest ważne dla nich

staje się też ważne dla mnie

razem współtworzymy ten świat

bez nich i dla nas by go nie było

wierzącym Bóg zjawia się na drodze

osobowych relacji we wszechświecie

nikt nikomu zabronić nie może

byle był w ogóle ten świat

       (piątek, 30 września 2022, g. 12.25)

***

rzeźbienie sensu

        /kontemplacja to współświątynia/

mam lat 69

chyba to jest dużo

skoro w tym wieku ojciec umarł

teść 10 lat wcześniej

a ja jeszcze żyję

mam samoświadomość na czasie

pozwalam żeby czas sens we mnie rzeźbił

jakbym mógł mu nie pozwolić

usiądź pooddychaj człeku

niech twe myśli ucichną może usną

albo próbuj je zawiesić bo można

pomedytuj wieczność kontempluj prawdę

     (środa, 28 września 2022, g. 16.59)

***

afirmacja

         /wobec życia i śmierci i wieczności/

zwykły dzień

zwykłe przedpołudnie

emeryta Józefa K

chcę pisać afirmację

skąd taka potrzeba

we mnie konkretnej osobie

wobec całej historii i wieczności

dlaczego afirmacja

i dlaczego chcę (w ogóle)

myślę że to mój refren

całe życie sensu poszukiwałem

i skoro znalazłem to piszę

ale chyba to złe tłumaczenie

no bo gdybym nie znalazł

a przecież on jest ciągle ten sam

na każdym etapie

czyli drogą-prawdą-życiem samym

droga-prawda-życie człowieka

osoby tak lub inaczej

jest w tej trójcy

niezależnie od swojego rozwoju

z taką jaką ma świadomością

z chorób uwzględnieniem

które mogą zmienić nas w wegetację

ale skoro człowiek jest w nas

naturą istotą w kulturze 

takimi jakimi są

afirmację piszę

podobnie jak inni testament

czyli przekaz na świadectwo

jest bo było

w każdej chwili danej powtórzę

jest bo było

więc nie znika

w żadnych okoliczności

nastrojów chorób i tym podobnych

po jednej stronie ja podmiot

doznający poznający wszechświat

receptory mózg kultura Józefa K

po drugiej wszech-świat

materia relacje prawa natura i kultura

to co przeżyłem poznałem

bardzo mnie cieszy

tyle tego

co nazywam różnymi tytulami

Polską Drogą Wolności

Rzeczpospolitą Norwidowską

Sanktuarium Matki Bożej Annopolskiej

własną daną mi naturą poznawałem

nauką kulturą sztuką mi dostępnymi

mam pamięć i tożsamość

odziedziczone odkrywane nabyte

afirmuję

bo w świecie nas ludzi to dobre

to co przeżyłem poznałem afirmuję

    (wtorek, 27 września 2022, g. 12.37)

***

  

skoro

skoro wszechświat poznajemy zmysłami

tak i inaczej od początku się go uczymy

dochodząc w rozwoju rozumnych aspektów

po prawdę dobro piękno i ich kontemplację

to jest ten nasz wszechświat poznawalny

po drugiej stronie receptorów i myślenia

w tej linie ciągów poznawczych

wszystko jest na co napotykamy jakoś

i jakoś poznajemy wystarczająco by żyć

to kim się staliśmy w gatunku homo sapiens

mówi też coś o naszym wszechświecie

a to co dowiadujemy się o wszechświecie

mówi nam też coś o nas poznających

na dzisiaj mi to wystarczy

a co więcej jest niech odkrywają pokolenia

         (wtorek, 27 września 2022, g. 12.10)

***

trzeba chcieć

         /Wszechświat Logosu i sensu/

z sensem jest jak z dzieckiem

trzeba kochać jakie jest

trzeba chcieć nauczyć się umieć

robić mu kiedy chce kanapki

z czym chce (jeśli to jest zdrowe)

wzrokiem słuchem czuciem

na wszystkie możliwe sposoby

jak się dzieje i do nas dochodzi

jego istnienie tuż obok

trzeba chcieć

każdym zmysłem i receptorem

wewnętrzności świadomości swojej

trzeba chcieć

przyjąć teraz odnaleźć w pamięci

sięgnąć gdy trzeba do tożsamości

zapachniało mi kiedyś w Ostrówku

drewnem kominkiem miłosiernym

ciepłem u świętej Faustyny

jesienną porą tam byliśmy

trzeba chcieć i chcenia poszukać

  

nocą stłamszony wszedłem do kuchni

zjadłem czyjejś kanapki resztę

z salami a kiełbasą swojską dołożyłem

humor wraz ze smakiem wrócił

po prawdy doprawdy aż kontemplację

szukanie zależy od woli

tajemniczej danej nam siły

nie wiem jak połączyć ją z ewolucją

wiem że jest w naturze z kulturą

każdy bodziec jest okazją i być może

tak połączeni z wszechświatem jesteśmy

jeśli włożymy trochę pracy swego czoła

żadna i każda prawda się nie ukrywa

chce nam dać dostępnością

także poprzez zmysły (trzeba chcieć)

poznawać istnieniem trzeba chcieć

sobą sobością podmiotową

skoro nam to dane z naturą w kulturze

na drodze rozwoju w i z dna samego

od początku do końca wszechrzeczy

     (poniedziałek, 26 września 2022, g. 10.17)

***

zmysłowość uświęcona

     /zjadłem kanapkę z wiejską kiełbasa/

każdy zmysł jest nasz

powiem nawet że jest nami

na przykład smak węch czucie

dobro zewsząd do nas dojść może

albo strach i poczucie zagrożenia

ile razy stres zagryzamy

zapija niestety zbyt wielu

mnie coś dobrego umie udobruchać

to była metoda świętego Jana 23

i ja zapach wyczułem miłosierdzia w niej

metaforą czasem zapisujemy

doświadczenia własnego i w ogóle bycia

tajemnicą jest człowiek

ciągle zbytnio upraszczany

odzierany z tajemnicy ducha

sam smak sam zapach samo bycie

no nie 

prawda która tak do nas dociera

i chce być kontemplowana

my stajemy się wtedy współświątynią

tajemnica bytu staje się tajemnicą bycia

bycia człowieka osoby z samoświadomością

w każdej chwili danej

możemy wejść w i być stać się współkatedrą

dobra prawdy piękna od zawsze na wieczność

możemy bo są w danym nam istnieniu

obok i w nas przez współotwartość na niego

wszystkim jest nieskończony zasób tych dóbr

jest w wymiarze osobowym wszechświata

w samej materii i matematyce trudniej odkryć

     (niedziela, 25 września 2022, g. 23.10)

***

        

sens

co kto mu sprzyja

co kto mu szkodzi

jak to z sensem jest

powiem tak

z wnętrza jest

trzeba poczuć się i zachwycić 

zewnętrzny świat pomóc może

ale kiep kto na to liczy

a nie szuka w sobie

to co piszę wiem

po sobie

poznałem samego siebie

mantrę mam

dostałem przed wielu laty

zawsze działa

jak to jest

przypominam sobie

żeby zewnętrzny świat nie zmącił

mantro moja

skąd i jak się wzięłaś

i czemu zaczynasz się - że nie ja

kontemplacja zawsze jest obok

możliwością natury w kulturze

może być z nami i w nas

błogosławieni sensu szukający

i ci którzy go znajdą

miarą naszej wolności (otwartości)

     (niedziela, 25 września 2022, g. 15.15)

***

dowód z receptorów

     /myślenie (świat) przyczynowo-skutkowy/

w rzeczywistości

albo we wszechświecie

od kiedyś jest życie

organizmy bio-logicznie uformowane

działają bo nie są tylko by być

są receptory w tych organizmach

po coś im potrzebne

odbierają bodźce 

z zewnątrz i od środka siebie

o czym świadczą same pytajmy

po coś im potrzebne do przetrwania

czyli do istnienia i funkcjonowania

odbierają specyficzne bodźce

zgodnie z ich naturą (i swoją)

bo taka jest rzeczywistość wokół

a największy z receptorów osoby

świadomość i samoświadomość

są po co dlaczego

o czym świadczą sami pytajmy

bardzo czekam na wasze odpowiedzi

ps.

wśród moich przyczyn

odnajduję czasy i ludzi

ducha który mnie prowadzi

Jezusa z Nazaretu i Andrzeja Króla

dziękczynię i przechodzę w ciszę

     (sobota, 24 września 2022, g. 23.11)

***

jak się coś jawi nam

       /a jak się jawi co innego i innym/

jest wszechświat materialny

i wszechświat spraw naszych

czyli kultura

ale jak się nam coś jawi

od początku życia

na ziemi matce naszej

życie miało relacje z otoczeniem

musiało zbierać informacje

zdolność odbierania bodźców 

cechuje organizmy żywe

które bodźce doczekały zmysłów

kiedyś pięć teraz dużo więcej

receptory narządy zmysłów wielu

przez układ nerwowy działają

w mózgu są odpowiednie ośrodki 

po świadomość najlepszą do tego

struktura i funkcje narządów 

mogą ulegać zmianom

nazywamy substytucją sensoryczną

i ciągle wszystkiego nie wiemy

jak się coś jawi nam homo sapiens

na coś jesteśmy otwarci na coś nie

powstają nowe dziedziny wiedzy

ba dostają już swoje katedry

człowieku młody zarozumialstwa zbądź

i ty stary odchodzący z tego świata

ile stereotypów jeszcze padnie

gdy uruchomimy wszystkie moce poznawcze

  

nie tylko fizyka chemia biologia

poznaje i mówi o nas ludziach

także od wewnątrz świadomość

i filozofia immanencji Henrego Michela

uwaga uwaga (prze)ważna

że tylko moja nauka tak działa na mnie

prawda którą dotknąłem osobiście

na wszelkich  drogach autorytetów

tylko ta całością we mnie dojrzewa

aż do ostatnich egzystencjalnych granic

te inne mogą być ważne jak soczewki

ale muszę spostrzec własnymi oczami

to nie arogancja moja Józefa K

to wymóg absolutny absolutności

raz danej każdemu człowiekowi w pryzmacie

drogą-prawdą-życiem prawda się objawia

nie mogę odłączyć prawdy od sensu

cóż po pierwszej bez drugiego dla mnie

piękne jest wtedy gdy każdej chwili danej

pozwala ucichnąć i ją jego kontemplować

       (sobota, 24 września 2022, g. 20.47)

***

kontemplacja

       /kim czym jest podmiot życia osoby/

nie ważne

ile lat za mną

sprzyja że nic nie boli

dosłownie i w przenośni

czyli ciała i duszy

kontemplacja czeka zawsze

bo z tego co wieczne jest

dostępna człowiekowi świadomemu

takiemu jaki jest naturą i kulturą

szukającego aktywnie prawdy

tak człowieku dla ciebie to jest

kimże ty jesteś bez prawdy

jako pyłek materii kosmosu

dla własnej tylko wygody i kariery

człowiek to ten kto zna siebie

starsi powinni mówić młodym

uczyć i dawać świadectwo

tak to jest możliwe

na dzisiejszym etapie rozwoju

spraw naszych w podmiocie homo sapiens

       (sobota, 24 września 2022, g.13.30)

***

rzeczywistość jest zmysłowa

życie jest zmysłowe

od najwcześniejszych gatunków

Linneusz klasyfikował

o powstawaniu gatunków uczy Darwin

skoro życie współdzielone z biosferą

istnienia podmiotowego od kiedyś

musi być jakoś zmysłowe

to i cała z nami rzeczywistość

biolog wie od kiedy co wyrastało

jak kształtowało etapami

potrafi wydedukować i po co

człowiek to ten kto zna siebie

ja człowiek osoba z samoświadomością

współdzielę zmysły z poprzednikami

i cały rozwój mojego gatunku

w kulturze od tysięcy lat

wzrok oczy słuch uszy dotyk węch smak

cóż by znaczyły w kulturze

bez mózgu i jego naszego rozumu

który z całością umie kontemplować

całością wyposażenia bytowego

w całości rzeczywistości

szukając jedności rozumienia i sensu

prawdy która chce nam się dawać

      (piątek, 23 września 2022, g.18.19)

***

droga-prawda-życie i filozofia

       /Jaspers Heidegger Ingarden Wojtyła Henry/

nic nie bierze się z niczego

przynajmniej ja nie znam

nie spotkałem osobiście

a tylko to ma sens dla mnie

czego doświadczyłem

tak lub owak

drogą-prawdą-życiem moim

nie krasnoludków

ani teorii z podręczników

ma w tym (doświadczeniu)

udział wielu

Tomasz Mann Roman Ingarden

Jezus z Nazaretu i Andrzej Król

mogę pomniejszych wyliczać

ale po co

oczywiście Norwid i Wojtyła

nie byli ani są mali

ale akurat tak i mi tutaj wyszło

literami sylabami znakami

nie zmieścili się akurat dzisiaj

Andrzej Król akurat wychynął

z mroku dziejów annopolsko-polskich

też nie z mojej inicjatywy

ale obiektywizmu tego co jest

i telefonu z PGRP historyka

każdy kto szuka znajduje

swojego rozmówcę także

albo artykuł o Karlu Jaspersie

droga-prawda-życie prowadzą

są naszym wręcz absolutem

mnie przeprowadziły przez PDW

Legionowo Annopol i teksty kultury

PS.

PDW to Polska Droga Wolności

       (piątek, 23 września 2022, g. 12.50)

***

to jeszcze coś 

 - byt współświątyni -

       /subjective objective and intrinsic existence/

jestem ja człowiek i myślę

tu teraz w Annopolu 2022

jest świat bliższy dalszy

w Kosmosie niezmiernym

i oczywiście w dorobku kultury

ja podmiot myśląco-działający

mający wpływ na wszystko

co mnie dotyczy

czyli własną drogę

to co poznaję

i tę część życia wokół mnie

i wzajemnie

to wszystko powyżej

ma wpływ na mnie jakoś

co poznajemy ciągle kwantami

to co Bóg złączył istnieniem

człowiek niechaj nie rozdziela

ale bada w nieskończoność

poznane zaś kontempluje

prostackie formuły nie wystarczą

ciało intelekt duch mogą więcej

wiara i rozum jak mówi i pisze papież

w swojej encyklice

na swoim poziomie rozwoju myślenia

mogą poznać i kontemplować

stając się współświątynią (czy tylko jej)

ps.

dziwnie brzmi inna formuła kultury

co materia z niczego stworzyła

w procesie przemian i przekształceń

niech ludzie połączą

     (czwartek, 22 września 2022, g. 14.35)

***

byty podmiotowe

ile ich jest

nie policzy z nas nikt

rodzą się rodziły

i rodzić będą

nie jest nimi 

sztuczna inteligencja

a Bóg

a czemuż nie

miłość to relacja osobowa

między podmiotami

to co międzyosobowe

też oczywiście JEST

byty podmiotowe mają wpływ

na całą rzeczywistość

      (czwartek, 22 września 2022, g. 13.05)

***

prawo podmiotowe

pamięć i tożsamość

nie są byle czym

bo czymś są ważnym

czy tylko dla danej osoby

czyli bytu podmiotowego

wiara i rozum

są jak skrzydła

zdolne unieść ku poznaniu

i kontemplowaniu poznanej prawdy

prawo przedmiotowe odkładam

tym razem na bok

     (czwartek, 22 września 2022, g. 12.38)

***

Tomasz Mann i Andrzej Król

           /mądrość z życiem nadchodzi/

dla mnie

jak Order Podwiązki są

zaszczytem chwałą blaskiem

w domu moim

połączeni czym

blaskiem

który nad wiekami świeci

dając się każdemu kto szuka

w swoi czasie

o sobie nie wiedzieli

tchnienie kultury to samo

ich dosięgnęło mimo to

Król był ociupinę starszy

miałem szczęście

poznałem ich obu

wiem też gdzie ich groby

pielgrzymowałem do Kilchberg

przy kamieniu nagrobnym stanąłem

i do furtki ogrodowej

z dr Th. Mann zadzwoniłem

do Andrzeja Króla wczoraj

Mecenasa z Annopola i PGRP

przyjechał jego kolega z pracy

historyk archiwista na dzisiaj

obaj wielcy wśród swoich

znali cele swoje i państwa i prawa

Ihering żył pół wieku wcześniej

przodkowie wiekami i mądrością starsi

chciałbym by ktoś kontynuował

skoro mamy kamienie milowe

na pożytek swój i historii

dla społeczeństw żyjących w kulturze

   (środa, 21 września 2022, g. 11.31)

***

horyzonty

każdy w jakimś działa

ale najpierw żyje

jeśli on

nie bierze ich pod uwagę

nie znaczy że i one nie biorą jego

dużo tu (w tym) bałaganu

codziennie słyszymy

w mediach

w miejscu życia i pracy

jakby nigdy nic

kto by się przejmował istotą

a to takie proste

na przykładzie prawa tłumaczę

które od dawna rozróżnia

aspekt przedmiotowy i podmiotowy

materializm po Marxie jest mocny

cóż dopiero w byłych demoludach

nawet w kręgach klerykalnych

dla których ład jest autorytetem

pierwej niż prawa człowieka

państwo i władza ponad osobą

w Kościele służy temu metafizyka

najpierw struktura bytu i prawo

a życie musi się podporządkować

inaczej jest w fenomenologii

(cóż dopiero w implikacjach)

        (środa, 21 września 2022, g. 12.23)

***

pogrzeb osoby królowej (człowieka)

                   /pół ludzkości ogląda i myśli/

fenomenologia idzie na przedzie

na danym etapie rozwoju osoby

wyprzedzając inne poznania

podręczniki także teologii

  

jakby w skrócie

rekapitulacja 

wielu wymiarów życia i kultury

osoby w świecie i wieczności

talentów wszechmocnych i ciszy

skarbów w różnych tworzywach 

kamieni myśli muzyki 

i Dobrej Nowiny (z jej liturgią)

w której mieszka moc przemiany

zniszczalnego w niezniszczalność

śmiertelnego w nieśmiertelność

wnoszą trumnę z ciałem

do pracy rąk ludzkiej katedry

na wierze i rozumie fundowanej

dla wiecznej nadziei i chwały

nigdy dla porażki w śmierci

nie powinno się wchodzić inaczej

bez wiary nadziei miłości rozumu

kontemplując prawdę

stając się z nią i jej współświątynią

przyszłość człowieka zależy od kultury

której więzy się umacniają dzisiaj

odnawiajac wiarę w świat (bez Putina)

(pon. 19 wrz. 2022, g. 12.09) TU- Rok Norwidowski_widziane ze Strachówki

PS.

ŚP Wojciech Czajkowski należał do świata poligrafii, pracował w Domu Słowa Polskiego. W czasie Festiwalu Solidarności zorganizował tam strajk. Połączyła nas Polska Droga Wolności, ale na dzisiejszość (obecny ustrój) mieliśmy inne poglądy.

Jego pogrzeb  odbył się w poniedziałek, został pochowany w Tłuszczu. Miał 71 lat.

To Wojtek zaprosił mnie do pisania dla Łącznika Mazowieckiego. Przez lata współpracy przesłałem do niego 150/200 tekstów.