Skończyć swoją fenomenologię (dokończyć moją)

źródła zdj. są pod postem

 o życiu nie o metodzie 

moją siłą nie jest

teoria ani forma

moją siłą jest to 

co było mi dane 

przeżyć i przemyśleć

prawda i jej kontemplacja

czyli współbycie z nią

jk

Między swoją a moją jest pewna różnica. Swoją – to propozycja dla wszystkich. A nawet programowe namawianie z mojej strony do bilansowania swoich fenomenologii życiowych przez każdą/każdego przedstawiciela homo sapiens.

Moją – to moje obecne zadanie. Czas ucieka, wieczność czeka. To, co się dało i udało mi poznać jest absolutnie ważne i konieczne do upowszechnienia. Wiem, jakim byłem szczęściarzem. Droga-prawda-życie dała mi ogrom doświadczenia i poznania sensu wszechświata. Jasne, że ze mną w środku – podmiotem. 

Zdaję sobie sprawę, że to jest zadanie przekraczające moje możliwości. Każdej, każdego. Sięga transcendencji. Dokończyć można po naszej śmierci – jeśli znajdzie się ktoś, kto zechce.

Sensu nikt za nas nie przeżyje. Na sens składają się przeżycia i rozumienie. Ich rozumienie, w świetle poznanych prawd. W sumie (całości) droga-prawda-życie, jakie są, bo były i na ile znajdziemy i zrozumiemy ich jedność. Nic na siłę. I nic tylko na wiarę z autorytetów innych. Inni mogą tylko pomóc. Wiara i rozum muszą rozwijać się w połączeniu. Wiara -0 bardziej na początku życia. Rozum wraz z osobistym rozwojem, w kulturze.

Skończyć muszę, skoro dana jest mi taka szansa, bo jeszcze żyję, doświadczam, rozumiem. Muszę, już nie dla siebie. Muszę, bo absolutnie wierzę, że dostałem coś wyjątkowego, co może pomóc każdej i każdemu myślącemu przedstawicielowi homo sapiens. Od zwyczajności w życiu szedłem – zostałem doprowadzony – do niezwykłości. Do sensu ucieleśnionego faktami. 

Trzeba tylko otworzyć zmysły, wiarę, rozum – na to co się działo i dzieje. Zebrać jak najwięcej z tego, co przeżyliśmy i co stanęło na naszej drodze w zakrzywionej czasoprzestrzeni. To nie jest takie oczywiste w początkach, a nawet w środku życia. Przychodzi wraz z przeżywaniem z samoświadomością. No bo inaczej jak? To, co się dzieje nieuświadomione, albo jako-tako, ale brakuje świata do rozumienia?? Dlatego chyba Jezus z Nazaretu odwołał się do trzech wymiarów uświadomionego bycia człowieka – drogi i prawdy i życia. A Jan Paweł II (za Soborem) odważył się powiedzieć, że przyszłość człowieka zależy od kultury. Kultura nie jest abstrakcią, ani (tylko) teorią być nie może. Kultura, sposób rozumienia, sposób przeżywania istnienia przez człowieka, musi wyrazić się w zobiektywizowanej formie. Więc znów – droga-prawda-życie! Życie ma charakter obiektywny, dzieje się. Prawda jest owocem wysiłków poznawczych na wszystkie możliwe sposoby, na wszystkich dostępnych poziomach istnienia. Droga ma charakter podmiotowy – ode mnie zależy – to jest moja droga, decyzji, wyborów, poznań, czynów.

Moja fenomenologia dopełniła się w ostatnim dziesięcioleciu. Ale intuicyjnie doświadczałem wcześniej, gdy w ogóle pierwszy raz zetknąłem się z fenomenologią. Ubocznie do moich studiów, na zajęciach, na które chodziłem dodatkowo, z profesorem Półtawskim. Na uczelni dominowała metafizyka, w wydaniu profesora Gogacza. Przyrodnicy z definicji ustawiają się bokiem do metafizyki. Fenomenologia we mnie zwyciężyła całkowicie po lekturze Romana Ingardena, jego opisu struktury świadomości. Szczęśliwy kto tam sięgnie. Błogosławiony. Bo „Fenomenologia jest przede wszystkim stylem myślenia oraz sposobem intelektualnego podejścia do rzeczywistości, który pragnie uchwycić jej cechy istotowe i konstytutywne, unikając uprzedzeń i schematów. Chciałbym powiedzieć, że jest to niejako postawa miłości intelektualnej do człowieka i świata, a dla wierzącego, także do Boga — początku i celu wszystkich rzeczy. Aby przezwyciężyć kryzys sensu, którym naznaczona jest część myśli nowożytnej, jak pisałem w Encyklice Fides et ratio (por. n. 83), konieczne jest otwarcie się na metafizykę. Właśnie fenomenologia może w znaczący sposób przyczynić się do takiego otwarcia” (JPII, marzec 2003).

Intelektualne podejście do rzeczywistości? No tak, jest takie, choć podejście praktyczno-aktywnościowe zdecydowanie jest powszechniejsze. Co do mnie, zawsze chciałem jak najwięcej rozumieć, aktywności podejmowałem wtedy, gdy Ojczyzna i rodzina wołała.

Na emeryturze chyba fenomenologia całkowicie mnie opanowało – inaczej już chyba nie istnieję, co jest zresztą i intencją „moich” społeczności, nie tylko lokalnej. Stałem się obcy temu światu, przeszkadzam karierowiczom i wszech-politykierstwu.

Fenomenologia nie zwycięża jednak tym, co negatywne. Wręcz przeciwnie, fenomenologia z definicji jest tym, co pozytywne, co istnieje i daje się poznawać. Gdybym to ja wiedział w młodości? Cóż, dobrze, że choć intuicyjnie wiedziałem, z pomocą sztuki Tomasza Manna i muzyki.

Może nie znałem fenomenologii, jako postawy poznawczej przyjaznej – może najbardziej – człowiekowi realnemu, myślącemu, w ciele, z duchem, w kulturze. Ale nigdy chyba nie zwątpiłem w sens. Przez większość życia zasilany religią, Kościołem, wspólnotą wiary i rozumu, w dziejach i kulturze. Przyszłość człowieka zaiste zależy od kultury – błogosławiony, kto jest na nią szeroko otwarty i chłonie wszelkimi kanałami.

Legionowo, Annopol, Rodzina Rodzin, rodzinnie przekazywana Polska i antykomunizm… Dopełniałem czytelnictwem, pożerałem książki tabunami, z wielu bibliotek. Beletrystyka dla dzieci, dla młodzieży. Arcydzieła XX wieku itd. Itp. Tomasz Mann stał się szczytem szczytów, no i przewodnikiem po całej literaturze i kulturze. Ten etap zakończyłem pielgrzymka na jego grób, w Kilchberg, koło Zurychu.

Wybór Polaka na papieża powszechnego, jego pielgrzymki do Ojczyzny i moja - do Taize, dopełniały się. Tam przeczytałem po raz pierwszy całą Ewangelię, ale także biografię-wywiad z św. Teresą z Kalkuty „chef-d'oeuvre pour Dieu” (Malcolma Muggeridge po angielsku) i trochę później o niezwykłym życiu Charles de Foucauld, tę drugą, po francusku w Abbaye Fleury sur Loire, co było w sumie też niezwykłe. Byłem jakby na podobieństwo, choć w miniaturowej skali, biednym podróżnikiem, bardziej niż turystą. Od Lisieux po Lourdes. Od Alp, po Bretagne. Francja uczyła mnie, co to znaczy, że była pierworodną córą Kościoła i – w sumie i jakby – kolebką Europy. Chrześcijańskiej Europu, z katedrami, uniwersytetami, sztuką, filozofami i świętymi. Z pomocą rodziny Francois Brey i Kanadyjczyków, których spotkałem u nich, dotknąłem życia we Francji i samej Francji (np. p0rzy grobie ich patrona, św. Marcina, Węgra w rzymskich legionach…).

Konklawe w Rzymie i jego wpływ globalny, ekumeniczne-światowe młodością i medytacyjnym śpiewem Taize i europejska-kulturowo Francja, grób Tomasza Manna w Szwajcarii – materialistyczno-ateistyczny rusko-polski ustrój musiał upaść.

Solidarność była dojrzałem owocem. Polskiej Drogi Wolności – intelektualno-duchowo-robotniczej. My dołożyliśmy wątek polskiej ziemi i rolników w gminie Strachówka, z polem startowym rodzinno-kulturowym w Annopolu.

Rok 1980/81 i stan wojenny w Legionowie nie mogły przewidzieć (przeczuć) tego, co stanie się tu później. Że samorządność jest wytrychem do spraw wielu, zbawiennym. Zbawiennym, gdy włącza się w nią kulturowość, z pamięcią większą i tożsamość ukształtowaną wiedzą i praktyką myślenia.

Bogu niech będą dzięki. Gminne Spotkania Oświatowe rodziły się w gminnej wspólnocie oświatowej, zanim wiedzieliśmy o związkach z Norwidem. Intuicje? Przeczucia? – nie, ta sama lub podobna droga myślenia według wartości (jakby powiedział ks. prof. Tischner). I Festiwal Kultury w Strachówce był dziełem wspólnotowości tegoż myślenia (wiary i rozumu).

Norwid u nas wychynął, a raczej wystrzelił, z początkiem XXI wieku. Od razu w europejskim korowodzie. Dzisiaj ma już nawet Muzeum w Dębinkach, u wuja Dembowskiego, ojca Brygidy. BTW. Wuj dobrodziej, wielki pan, miał pierwszą młockarnię na okolicę. Mógłby o tym więcej opowiedzieć Prot Lelewel, brat Joachima, dużo podróżował po naszych okolicach (patrz: Prot Lelewel, Pamiętniki i diariusz domu naszego).

Daleko nas zaprowadziła Rzeczpospolita Norwidowska, choć ma zaledwie 22 lata. Daleko nas zaprowadził rozwój szkoły im. Rzeczpospolitej Norwidowskiej pod kierownictwem Grażyny Kapaon, Liderki PAFW (dostała za to Brązowy Krzyż Zasługi, wrogowie nigdy jej, nam tego nie wybaczą, takie mamy dzisiaj społeczeństwo polsko-katolickie). Jak fenomenologia, to fenomenologia. Bez cenzury, bo jest tym co jest i co możemy jakoś poznać. Nie mówimy tylko o tym, czego całkiem nie znamy, co w żaden sposób do nas nie dociera. Proszę mnie jednak nie łączyć ze sławnym powiedzeniem Wittgensteina, że „o czym nie da się mówić, o tym trzeba milczeć” – bo ono tyleż łatwe do zapamiętania, co ciut bałamutne. O czym nie wiem, o tym milczę, choć nie muszę, bo mogę pleść trzy po trzy, co doskonale wykonują politycy.

Moja fenomenologia jest właściwie moim życiem, czyli wszystkim, co się wydarzyło, co do mnie dotarło, co tak i inaczej od-i-roz-poznałem. Czym mogę w istocie się zachwycać, dać po-chwycić w wieczność. Świat po Norwidowemu, sprzed współczesnej mi fenomenologii biorę tęczą zachwytu, po Zenit Wszechdoskonałości, tak jak jest mi dany. Wycinkiem owego zachwytu jest i moja świadomość narodowa i tożsamość konstytucyjna, którą prześledziłem wstecz, tak około do końcówki I połowy XVIII wieku. Jak to wtedy leciało, drogą ludzkiej myśli i polskiej historii z kulturą oczywiście za pan brat. Taka jest moja fenomenologia pod koniec życia. Nigdy dość powtarzać – z Rzeczpospolitą Norwidowską, Sanktuarium Matki Bożej Annopolskiej, Prawami Człowieka (1948), Soborem Watykańskim II (1958-1962), Solidarnością i nauczaniem świętego Jana Pawła II, czyli z Duchem Czasu i Duchem Miejsca, które mnie prowadziły. DROGA-PRAWDA-ŻYCIE. Amen.

***

praca w pocie swego czoła

świadome przeżywanie faktów życiowych

także myśli, które nas nawiedzają

czy świadomość może męczyć

praca jej w niej podmiotu

bo czy podmiot ma czoło

praca myśleniem człowieka ma oblicze

czyli także czoło

muszę rozróżnić dwie rzeczy sprawy

pracę umysłową zadaną

i pracę świadomości z głębi siebie

nad wszystkim czyli także nad sobą

czego nie da się już rozdzielić

pracę zadaną znamy lepiej

w końcu na utrzymanie pracujemy tak

dla rodziny wspólnoty Ojczyzny

tę drugą znamy dużo gorzej

musimy wsłuchiwać się w siebie

i podejmować dialog raczej

z tym co dociera do nas z wnętrza życia

fenomenologią życia można nazwać

tak jak się w nas objawia podmiotowi

podmiotowi wszelkich przeżyć świadomych

lecz ciągle jesteśmy zbyt zewnętrzni

       (wtorek, 11 października 2022, g. 11.48)

***

co można (może człowiek-osoba)

co z życia można wycisnąć

co może z niego wypromieniować

może z transsubstancjacją zmienić

w diament przenajczystszy

zebrać trzeba jak najwięcej

z tego co zebrać można

faktów zdarzeń refleksji

poznań zachwytów i przeciwnie

tego co życie stanowi nasze

i to w ogóle jakie się dzieje

i wszystkie próby jego poznania

tak jak się jawi nauką i kulturą

gdy to wszystko wykonam

ja człowiek myślący

drogą-prawdą-życiem świata 

sens niechybnie odczytam

bo gdy adekwatnie poznam

wzrasta i prawdopodobieństwo

adekwatnych zachowań h-sapiens

po pełną aż odpowiedzialność

    (poniedziałek, 10 października 2022, g. 15.56)

***

moja fenomenologia

       /i teologia na niej bo innej być nie może/

dojrzewała ze mną całe życie

nauczyłem się jej prawie sam

może nie tyle wbrew profesorom

ale obok

musiałem dożyć dzisiaj 

dojść aż tutaj (ty teraz)

realizmem dnia za dniem

nocy i poranków

to co przeżyłem

dało mi moją fenomenologię

która jest i filozofią i teologią

antropologią samoświadomości first

nie to

co poznałem w teorii

ale to co poznałem życiem

faktami przeżytymi

bliższa koszula ciału

mówi się dziecku ale źle naucza

nie pokazując siły która tu mieszka

ale uciekając w teorie wychowawcze

że wiara z posłuszeństwem kroczy

rodząc się ze słuchania

a mądry pedagog wie

że z wzorów osobowych obserwując

słuchałem profesorów czytałem

fenomenologię inaczej poznałem

własnym życiem

obfitością fatów i uczestnictwa

metafizyka cała jest teorią

coś w nas ku niej ciągnie coś odpycha

można z niej korzystać oczywiście

na różnych etapach poznania

Jezus o dziwo był fenomenologiczny

wskazał na drogę i prawdę i życie

nie na teorie obficie obecne w tradycji

Biblia jest jednak historią osób 

i moje życie dało mi Biblię

stało się Biblią

nie tego wymyślić nie mogłem

i nie mogli mi tego przekazać inni

Rzeczpospolitą Norwidowską

Sanktuarium Matki Bożej annopolskiej

które obrodziły świadomością

tożsamością konstytucyjną itd.

szczęśliwi swoją fenomenologią

ci którzy jej doszli pracowicie

poskładali w całość najwięcej

z tego co im się całym życiem dało

trzeba mieć odwagę myślenia

uwolnienieni z okowów metafizyki

przekazywanej wychowaniem

tradycyjną polska rodziną

    (niedziela, 9 października 2022, g. 14.30)

***

ja nierób

  

siedzę nic nie robię

ja nierób

za oknem widzę dęby stare

na parapecie kot biały

przede mną monitor i ekran

całkiem całkiem nowoczesne

pies przy budzie przyjazny

zrobię sobie (jednak) kawy

choć ja nierób

i ani się wychwalać będę

ani potępiać i usprawiedliwiać

i tak być musi

i tak się coś stanie

miłości mojej-naszej

człowieka na ziemi

ja człowiek myślący

na swoim etapie rozwoju

nie tak hop-siup

jakby każdej każdemu się chciało

na to nierobienie trzeba zasłużyć

ciężką mniej bardziej pracą myśli

aby na dany etap rozwoju się wedrzeć

na przekór wszelkim lenistwom

wiem dzisiaj od trudnego dość rana

ranne bywają słabością dni początki

wiem jednak na mocy drogi-prawdy-życia

nawet od wczoraj przedwczoraj już wiem

każde objawienie ma czynnik podmiotowy

jak to dobrze powiem

że właśnie w tej chwili

nie jestem w żadnym innym miejscu

na ziemi matce naszej

choć w każdym innym miejscu

mogą być dobrzy mądrzy ludzie

kontemplowanie bycia dostałem

dla mnie cudowność

pałaców i zamków wewnętrznych

przecudne są komnataty

co zrobić i jaką pracą mogę

żeby inni mogli z niej nich (s)korzystać

dysponuję tu teraz życiem całym

jakiś opis zostawiam

czy zechce ze mną tutaj ktoś wejść

(sb. 8 paźdz. 2022, g. 13.00) TU- Rok Norwidowski_widziane ze Strachówki

Źródła zdjęć w tytułowym kolażu:

- Fenomenologia bliskości 

- Fenomenologia jako filozofia mniejsza. Rozważania wokół sporów o metodę Husserla     

- kot z Fb, konto nieznajomej MJ (z nadzieją na akceptację)